මිථ්‍යා සම්ප්‍රදායන් බිඳ දැමූ ග්‍රීක දාර්ශනික තේල්ස්

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග​

පූර්ව සොක්‍රටික් ග්‍රීක දාර්ශනිකයෙකු වූ තේල්ස් (Thales of Miletus) (ක්‍රි.පූ. 625- 546) සුළු ආසියාවේ අයෝනියාවේ මිලේටස්හි උපත ලැබීය​. ඔහු ගණිතඥයෙකු හා තාරකා විද්‍යාඥයෙකු ද විය. ඇරිස්ටෝටල්, ඔහුව ග්‍රීක සම්ප්‍රදායේ පළමු දාර්ශනිකයා ලෙස සැලකීය.​හෙරෝඩෝටස් මෙන්ම ඇරිස්ටෝටල් ද ඔහු ගැන සඳහන් කරයි. තේල්ස් ඇනක්සිමැන්ඩර්ගේ ගුරුවරයා යැයි විශ්වාස කෙරේ.

තේල්ස් පයිතගරස් කෙරෙහි බලපෑමක් ඇති කළ අයෙකු ලෙස ද සැලකේ. තේල්ස් දර්ශනය, ඉතිහාසය, විද්‍යාව, ගණිතය, ඉංජිනේරු විද්‍යාව, භූගෝල විද්‍යාව සහ දේශපාලනය යන සෑම අංශයක්ම පාහේ විමර්ශනය කලේය. ​ග්‍රීක තාරකා විද්‍යාවේ ආරම්භය සඳහා  තෙල්ස් දායකත්වය දුන්නේය​. තාරකා විද්‍යාත්මක දැනුම භාවිතා කරමින්, සූර්‍යග්‍රහණයක් නිවැරදිව පුරෝකථනය කළ පළමු මිනිසා තෙල්ස් විය​. තේල්ස් ගණිතඥයෙකු ද වූ අතර ​ ඔහු ගණිතය, විද්‍යාව සහ අඩු කිරීමේ තර්කනයෙහි නිරත වූ ප්‍රථම පුද්ගලයා ලෙස නම් කෙරේ.  ප්‍රොක්ලස් විසින් තේල්ස් නිශ්චිත ප්‍රමේය ගණනාවක් සොයා ගත් තැනැත්තා ලෙස පිළිගත්තේය. බටහිර දර්ශනය කෙරෙහි තේල්ස්ගේ ගණිතමය බලපෑම විශාලය​. ඔහුගේ ගණිත න්‍යායන් අදටත් අනුනාද වේ.

ප්ලේටෝගේ දෙබස්වල සඳහන් වන එකම මිලේසියානු ජාතිකයා තේල්ස් වන අතර ප්ලේටෝ, තේල්ස්  යනු ප්‍රඥාවන්ත මිනිසුන් ගෙන් කෙනෙක් බව පවසයි. ඇරිස්ටෝටල්  තේල්ස්  විශේෂිත ආකාරයේ දර්ශනයක ආරම්භකයා  ලෙස හඳුනා ගනියි. තවද ද්‍රව්‍යයේ මූලාරම්භක ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය පිළිබඳ මූලික මූලධර්ම විමර්ශනය කළ පළමු පුද්ගලයා ලෙස  ඇරිස්ටෝටල්  විසින්  තේල්ස්ව නම් කරයි. තේල්ස් සෑම දෙයක්ම එක් මූලද්‍රව්‍යයක් වන ජලයට ආරෝපණය කළ ද්‍රව්‍යවාදී චින්තකයෙකි. ඇරිස්ටෝටල් ඔහුව විග්‍රහ කළේ ජීවයේ සම්භවය සඳහා  ද්‍රව්‍යමය හේතුවක් සොයාගත් පූර්වගාමියෙකු ලෙස ය. බොහෝ දෙනෙක් ඔහුව සලකන්නේ බටහිර සම්ප්‍රදායේ පළමු දාර්ශනිකයා ලෙසටය. තේල්ස් ලෝකයේ පළමු තාර්කිකකරණය හඳුන්වා දීම සම්බන්ධයෙන් අදටත් ප්‍රසිද්ධය. ඔහු ස්වාභාවික දර්ශන පාසලේ (the school of natural philosophy ) ආරම්භකයා ය​.

විද්වතුන් පවසන පරිදි ග්‍රීක දර්ශනය තේල්ස් සමඟ ආරම්භ වේ. විශ්වයේ තත්ත්‍වය ස්වභාවික හේතූන් මත ඇති වූවක් බව තේල්ස්ගේ අදහස විය. ඔහු නූතන චින්තන ක්‍රමයේ පූර්වගාමියා ලෙස සැලකිය හැකිය​. තාර්කික තර්කනය සහ ආනුභවික නිරීක්‍ෂණ කෙරෙහි තේල්ස් අවධාරණය යොමු කලේය​. තේල්ස් ලෝකය පිළිබඳ මිථ්‍යා හෝ දේවධර්මීය පැහැදිලි කිරීම් බිඳ දමා ස්වභාවික පැහැදිලි කිරීම් වෙත යොමු විය​. 

දෙවියන්ගේ සහ දිව්‍යමය ජීවීන්ගේ මැදිහත් වීමෙන් තොරව වඩා ස්වභාවික, නිරීක්‍ෂණය කළ හැකි සංසිද්ධීන් හරහා ලෝකය පැහැදිලි කළ හැකි බව තේල්ස් විශ්වාස කළේය. තේල්ස්ගේ ප්‍රධාන අරමුණ වූයේ අවට ලෝකය සෑදී තිබෙන ද්‍රව්‍ය (ය) නිර්වචනය කිරීමයි.  ස්වභාවික ක්‍රියාවලීන් පිලිබඳව සඳහන් වන තාර්කික උපකල්පන හරහා ස්වභාවික සංසිද්ධීන් පැහැදිලි කිරීම ඔහුගේ වෑයම විය​. (එනම් ස්වභාවික සංසිද්ධි නිරීක්‍ෂණය කරමින් ලෝකය පැහැදිලි කිරීම ). ස්වභාවධර්මයේ සිදුවීම් මිනිසාට තේරුම් ගත හැකි බවත් මිථ්‍යාවන් ගේ මැදිහත්වීමකින් තොරව ස්වභාවධර්මයේ සිදුවීම් පැහැදිලි කළ හැකි බවත් තේල්ස් ඔප්පු කළේය.  තේල්ස් මිථ්‍යා සම්ප්‍රදායන් බිඳ දැමීය​. 

 "විශ්වයේ මූලික 'ද්‍රව්‍ය' යනු කුමක්ද" යන ප්‍රශ්නය මුලින්ම ඇසුවේ තේල්ස් බව කියනු ලැබේ. ඕනෑම සංසිද්ධියක් සඳහා සාම්ප්‍රදායික දේවවාදී පැහැදිලි කිරීම ඉවත් කළ බැවින් ඔහුගේ ප්‍රකාශයන් නව්‍ය විය. (තේල්ස් උපත ලබන කාලය වන විට, මානවරූපී දෙවිවරුන් පිළිබඳ ප්‍රවාද ප්‍රබල විශ්වාස පද්ධතියක් බවට පත් වී තිබුණි. එහෙත් ඔහු නිර්භයව දේවවාදී පැහැදිලි කිරීම් ප්‍රතික්ශේප කලේය​). තේල්ස් අදේවවාදියෙකු බවට හෝ ඔහු අදේවවාදය ඉගැන්වූ බවට කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැති වුවද, දෙවිවරුන් පිළිබඳ සාම්ප්‍රදායික අවබෝධයට ඔහුගේ ඉගැන්වීම් තුළ තැනක් නොතිබූ බවට ඕනෑ තරම් සාක්ෂි තිබේ. 

පදාර්ථයේ විවිධ ප්‍රකාශනයන් සඳහා උපකල්පන කුඩා සංඛ්‍යාවකින් සංසිද්ධි රාශිය පැහැදිලි කිරීමේ මූලධර්මය මුලින්ම සංකල්පනය කළේ තේල්ස් ය. ඔහු ස්වභාවික සංසිද්ධීන් සඳහා අද්භූත පැහැදිලි කිරීම් වලට පටහැනිව ස්වභාවික හේතූන් පිලිබඳව තාර්කිකව සිතීමට උත්සහ කලේය​. ඔහු නිරීක්‍ෂණ පැහැදිලි කිරීමට සහ එකට ගැට ගැසීමට ඒකාබද්ධ උපකල්පනයක් සකස් කළේය.

පෘථිවිය ජලයේ පාවෙන බව තෙල්ස් උපකල්පනය කලේය​.  ඔහු ස්වභාවධර්මයේ ඇති සෑම දෙයක්ම සෑදී ඇත්තේ කුමක් දැයි සොයා බැලීමට උත්සාහ කළ අතර මූලික ද්රව්යය ජලය විය යුතු බව තීරණය කළේය.  ජලය සියලු යථාර්ථයන්හි මූලික ස්වභාවය බව තේල්ස් විශ්වාස කලේය. ​සියලු ජීවීන් ජලය මත රඳා පවතින බව ඔහු කීවේය​. ජලයෙන් ජීවය හටගන්නා අතර එය මුළු විශ්වයටම අදාළ විය යුතු බව තෙල්ස් පෙන්වා දුන්නේය​.  සියල්ල සදාකාලික ය​. ජලයෙන් ව්‍යුත්පන්න ලෝකයක් පිළිබඳ සංකල්පය තෙල්ස් ඉදිරිපත් කලේය​. 

යථාර්ථයේ මූලික ස්වභාවය - ජලය බව තේල්ස් ගේ අදහස විය​​.  ජලය පිළිබඳ තේල්ස්ගේ ප්‍රකාශයන් රූපක ලෙස අර්ථකථනය කිරීමේදී තේල්ස් හෙරක්ලිටස් වෙත දාර්ශනිකව සමීප වෙයි. සෑම දෙයක්ම චලනය වන බවත් ලෝක පැවැත්ම ගඟක ගලායාමට සසඳමින් හෙරක්ලිටස් පවසන්නේ ඔබට එකම ගඟකට දෙවරක් පා තැබිය නොහැකි බවයි.

තේල්ස් සහ ඇනක්සිමැන්ඩර්, එවකට පැවති මිථ්‍යා-කාව්‍ය තර්කයෙන් බැහැර වූ විශ්වයේ පාරභෞතික මූලද්‍රව්‍ය සඳහා තාර්කික හෝ විද්‍යාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් ඉදිරිපත් කළහ. තේල්ස්  විශ්වය පිළිබඳ සම්ප්‍රදායික මිථ්‍යා-කාව්‍ය දෘෂ්ටිකෝණයෙන් අපසරනය වූ මුල්ම දාර්ශනිකයා ලෙස සැලකේ. ඔහු භෞතික ලෝකයේ ආරම්භය සහ පරිණාමය සඳහා තාර්කික පැහැදිලි කිරීමක් ඉදිරිපත් කළේ, ‘සියල්ල ජලයයි’ යන්නයි. තේල්ස් පදාර්ථය ගැන මෙසේ කියයි; "මැවිල්ලක් නැත, සියල්ල පැවතුනි සහ පවතිනු ඇත, සියල්ල සදාකාලික ය"​. 

මිනිස් ආත්මය පිළිබඳ සංකල්පය ආරම්භ වූයේ තේල්ස්ගෙන් වන අතර, ඔහු  චලනය වන ඕනෑම ද්‍රව්‍යයකට ආත්මයක් ඇති බව තරයේ විශ්වාස කළේය. පරමාණු පිළිබඳ සංකල්පයේ  පෙර ගමන්කරුවන් වූ ලියුසිපස් සහ ඩිමොක්‍රිටස් විශ්වාස කළේ ආත්මය ඉතා චංචල ගෝලාකාර පරමාණුවලින් සෑදී ඇති බවයි. ප්ලේටෝ, ආත්මය ශරීරයට වඩා උසස් බව තර්ක කළේය. චුම්බකයකට ආත්මයක් ඇති බව තේල්ස් පැවසීය​. එනම් චුම්බකයකට තමන්   දෙසට ගමන් කරන යකඩ ගොනු ආකර්‍ෂණය කර ගත හැකි බැවිනි. පුරාණ ග්‍රීකයන් සඳහා “ආත්මය” යන්නෙන් බොහෝ විට අදහස් කළේ චලනය වන බලයක් පිලිබඳවය​. ඇරිස්ටෝටල් ශාකවල "ශාකමය" ආත්මයන්, සතුන්ගේ "සංවේදී" ආත්මයන් සහ මිනිසුන්ගේ "තාර්කික" ආත්මයන් ගැන කතා කරයි.  එබැවින් "ආත්මය" යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ "ස්වයංක්‍රීය චලිතයේ මූලාරම්භය" මිස අන් කිසිවක් නොවේ.

ඔහු "On the Solstice" සහ "On the Equinox"යන කෘති ලිවීය​. තේල්ස් පසුකාලීනව ප්‍රාග් සොක්‍රටික් දාර්ශනිකයන්ට (ප්‍රෝසොක්‍රටික්වරුන් )  තමන්ගේම ආකාරයෙන් මූලික මූලධර්ම අනුගමනය කිරීමට මාර්ගය සකස් කළේය. (ප්‍රෝසොක්‍රටික්වරුන් යනු ක්‍රි.පූ. 6 වන සහ 5 වන සියවසේ ග්‍රීක චින්තකයින් වන අතර ඔවුන් ලෝකය සහ එහි මිනිසුන්ට ඇති ස්ථානය පිළිබඳව විමසීමේ නව ක්‍රමයක් හඳුන්වා දුන්හ. ඔවුන් බටහිර සම්ප්‍රදායේ ප්‍රථම දාර්ශනිකයන් සහ විද්‍යාඥයන් ලෙස පුරාතනයේ දී පිළිගැනිණි). තේල්ස් ඊජිප්තුවරුන්ගෙන් ස​හ බැබිලෝනියානුවන් ගෙන් දැණුම ලබා ගත්තේය​. ඔහු දාර්ශනික සාකච්ඡාවට සහ විවේචනයට ඉඩ දුන්නේය.​

තේල්ස් පිරමිඩවල උස මැන බැලූ ආකාරය පිළිබඳ වාර්තා කිහිපයක් තිබේ. ඔහු විසින් එය කරන ලද්දේ පිරමිඩවල සෙවනැල්ලේ දිග මැනීමෙනි. තේල්ස් ජ්‍යාමිතිය තාර්කික පදනමක් මත තැබීය​. පයිතගරස් තරුණ වියේදී තේල්ස් වෙත ගිය බවත්, ඔහුගේ දාර්ශනික හා ගණිතමය අධ්‍යයනයන් සඳහා ඊජිප්තුවට යන ලෙස තේල්ස් ඔහුට උපදෙස් දුන් බවත් ජනප්‍රවාදයේ සඳහන් වේ

තේල්ස් දේශපාලනය කෙරෙහිද උනන් දු විය​. ඔහු සමගිය පිළිබඳ අදහස විශ්වාස කළ අතර අයෝනියානු එක්සත්කම සඳහා ප්‍රධාන උපදේශකයෙකු වූ අතර, සියලු අයෝනියානු රාජ්‍යයන් තනි පාලක මණ්ඩලයක් යටතේ පාලනය කළ යුතු යැයි යෝජනා කළේය. මෙම දේශපාලන චින්තනය අනාගත ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී සමාජයන් සඳහා අත්තිවාරම් දැමීය​. 

ඔහුගේ දැනුම සමුද්‍රීය නවෝත්පාදනයන් සැකසීමට හේතුකාරක විය​. තේල්ස් හුදෙක් චින්තනයේ සිරවී සිටි දාර්ශනිකයෙකු නොවීය​. ඔහු සිය අදහස් සැබෑ ලෝකයේ ගැටළු සඳහා ක්‍රියාකාරීව යෙදුවේය​. ඔහු ප්‍රායෝගික ප්‍රාඥයෙකු බව පෙනී යයි. වෙනත් බොහෝ ප්‍රාග් සොක්‍රටික්වරුන් මෙන්, තේල්ස් කිසිසේත් දාර්ශනිකයෙකු පමණක් නොවීය. ඔහු ගණිතඥයෙකු  රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයෙකු,  ව්‍යාපාරිකයෙකු සහ  තාරකා විද්‍යාඥයෙක් ද  විය    

තේල්ස් බටහිර දර්ශනය සඳහා අඩිතාලම දැමූ පුරෝගාමී චින්තකයෙකු ලෙස සැලකේ. 1961 දී බර්ට්‍රන්ඬ් රසල් පෙන්වා දුන්නේ "දර්ශනවාදය තේල්ස්ගෙන් ආරම්භ වේ" යනුවෙනි. ඔහුගේ මූලධර්ම බුද්ධිමය කුතුහලය සහ සංශයවාදය දිගටම පෝෂණය කලේය​. ඔහුගේ ඉගැන්වීම්  විවේචනාත්මක චින්තනය , තර්කනය සහ  ඥාණ වර්ධනය සඳහා ශක්තිමත් පදනමක් සැපයීය​  

References 

Barnes, J. (1979). The Presocratic Philosophers, vol. 1. London: Routledge.

Guthrie, W.K. (2009).Greek Philosophers. New York, NY: Harper Perennial. Web.  Infoplease. Atomic Theory.    

Warner, R.(1986). The Greek Philosophers. New York: New American Library.

Ueberweg, F.(1972). A History of Philosophy, from Thales to the Present Time.