නාලන්දාවේ ගුරුවරු

නාලන්දා මහා විද්‍යාලයේ  විවිධාකාරයේ ගුරුවරු  සිටියහ ​. බහුතරයක් ගුරුවරු අපගේ දියුණුව ප්‍රගතිය අපේක්‍ෂා කල ගුරුවරු වූහ​. 

මුලින්ම මගේ එක වසරේ ගුරුවරිය වූයේ පොඩි මැනිකේ ටීච ය​. ඇය අප සමග කැම්බල් පාක් එකට ගිය අයුරුත් සල් මල් පිරි සල් ගසක්  අපට  පෙන්වූ අයුරුත්  මගේ මතකයේ තිබේ. නමුත් මාස කීපයකට පසුව මම අබයකෝන් මහත්මියගේ පන්තියට ගියෙමි. එතුමිය  යටතේ   තුන වසර දක්වා ඉගෙනුම ලැබීමට  මම වාසනාවන්ත වූයෙමි. අබයකෝන් ටීච සමග දෙහිවල සත්තු වත්ත , කොලඹ සහ මහනුවර කටු ගෙවල් , කොලඹ වරාය , අයිස් කම්හලක් , පෝසිලේන් කර්මාන්ත ශාලාවක් නැරඹීමට ගියා මතකය​. අබේකෝන් ටීච ගේ දියණිය වූ රෝහිනී වීරසිංහ මියද මට උගන්වා තිබේ. 

හතර වසරේදී අපට ඉගැවූයේ අමරකෝන් මහත්මියයි. ( ඇයට සුමතිපාල ටීච කියාද කීහ)  ඇය නාත් අමරකෝන් මහතා ගේ සොහොයුරියකි. අමරකෝන් ටීච අපට කතාන්දර කියා දුන්නාය​. එසේම වරක් ඇය කියූ රහස් පරීක්‍ෂක කතාවක් අප හුස්ම නොහෙලා අසාගෙන සිටියෙමු. 

පහ වසරේදී විජේසිංහ මහත්මිය අපගේ පන්ති භාර ගුරුතුමිය වූවාය​. ඇය අපව පහ වසර ශිෂ්‍යත්වයට සූදානම් කල අයුරු මට මතක් වේ. 

ප්‍රාථමික ගුරුවරියන් අතර  චන්ද්‍රරත්න ටීච , ශීලා ටීච , නිතරම සුදු ඇඳි ෆනෑන්ඩු ටීච , සිල්වා ටීච , බෞද්ධ සංගමයේ රොද්‍රිගු ටීච , සිසුන් සමග සුහදව ඉගැන්වීමේ කටයුතු කල ලක්‍ෂිත වීරසිංහගේ මව වූ වීරසිංහ ටීච , කෝපි කඩයේ චන්දික විජේසේන ගේ මව වූ විජේසේන ටීච  මෙහිදී මතක් කල යුතුය​. 

විජේසේන ටීච උගන්වනේ සටහන් පොතක් බලාගෙනය​. සෑම අවස්ථාවකම කණ්නාඩි දෙක දමා සටහන් පොත බලා අණතුරුව කණ්නාඩි දෙක ගලවා සටහන් පොත උඩ තබා කළු ලෑල්ලට ගොස් එකී සටහන් කොටස් ලියන්නීය . වරක් ඇය කළු ලෑල්ල ලඟට ගිය විට ගුරු මේසය ආසන්නයේ සිටි මම ත්‍රීශූළ ගේ කණ්නාඩි දෙක අරගෙන ඇයගේ සටහන් පොත අසල තැබුවෙමි.  ත්‍රීශූළ ගේ කණ්නාඩි දෙක හරහා සටහන් පොත බැලූ විජේසේන මහත්මියට කිසිවක් පෙනුනේ නැත​. මේ තක්කඩි වැඩය කලේ මා බව ත්‍රීශූළ කී හෙයින් විජේසේන ටීච ගෙන් මට අඩි රූල් පාරවල් දෙකක් අත්ලට වැදුනි. 

ඉංග්‍රීසි ගුරුවරයෙකු වූ සූරියආරච්චි මයා මගේ මතකයට නැගේ. වරක් සිසු චාරිකාවකදී සූරියආරච්චි මයා අපත් සමග තරඟයට ගීත කීවේය​. 

හය වසරේදී අපට ඉංග්‍ර්‍රීසි ඉගැන්වූ එච්. ගුණවර්ධන මිය අපගේ පන්ති භාර ගුරුතුමිය වූවාය​. මෙම පන්තියේ මම ඉතා හොඳින් ඉගෙනුම ලබා පන්තියේ තුන්වෙනියා වූයෙමි. පන්තියේ තුන්වෙනියා වී විදුහල්පති ධර්ම ගුණසිංහ මහතා අතින් සිසු රැස්වීමකදී අත්පොලොසන් මැද  ප්‍රගති වාර්තාව ලබා ගත් අන්දම මට මැවී පෙනේ. 

පසු කාලයක අපගේ හය වසරේ ගුරුතුමිය වූ එච් . ගුණවර්ධන මිය නයිජීරියාවට ගියාය​. මෙලෙස දක්‍ෂ ගුරුවරු රැසක් අප්‍රිකානු රටවලට ගුරු රැකියා වලට ගියෙන් අපගේ ශිෂ්‍ය පරම්පරාවට පාඩු සිදුවිය​. 

දේදුණු ටීච  නම් ගුරුවරියක් පාසලේ වූවාය​. ඇයගේ හිසකේ සිත්තර පත්තරයේ දේදුණුට සමාන වූවාය​. පසුව මේ ගුරුවරිය ගෝතමී බාලිකාවට ගියාය​. 

හය වසරේදී අපට ගණිතය ඉගැන්වූයේ පොඩි විතාණ හෙවත්   ඩබ්ලිව්. විතාන  මහතාය​. වරක් මම පන්තියේ කෑ ගැසීම නිසා ඔහු වේවැල  අතින් ගෙන මා වෙත ආවේය​. මම වහාම ඩෙස්ක් එක යට රිංගුවෙමි.  

1980 ජූලි වැඩ වර්ජනයට සහභාගි වීම නිසා ඩබ්ලිව්. විතාන  මහතා ගේ රැකියාව අහිමි විය​. පසු කාලයක ඩබ්ලිව්. විතාන  මහතා නීතීඥවරියක වූ මගේ බිරිඳ හමු වීමට අපගේ නිවසේ තිබූ ඇයගේ කාර්‍යාලයට ආවේය​. එහිදී මා දුටු විතාන  මහතා " ඔයා නේද මම වේවැල්පාර දෙන්න යනකොට ඩෙස්ක් එක යට රිංගුවේ " කියා ඇසූවෙන් මගේ මදාවි පාසල් ඉතිහාසය නිවසේ උදවිය ඉදිරියේ දිගු හැරුණි. ඩබ්ලිව්. විතාන  මහතා ගේ සොයුරු ලොකු විතාණ මහතාද මට උගන්වා තිබේ. 

හත වසරේදී මඩිතියවල සරණපාල හාමුදුරුවන්ට අපගේ පන්තිය භාර විය. පසු කාලයක සරණපාල හාමුදුරුවන් උපැවදි වූ බව අපට ආරංචි විය​.  

වරක් ගණිත විශයේ දක්‍ෂ ගුරුවරයෙකු වූ සුගුණධම්ම හාමුදුරුවන් අපගේ හතේ පන්තිය ලඟින් යන විට ආ වඩින්ඩ.. වඩින්ඩ..  කියා රොශාන් රොද්‍රිගු කෑගැසීය​. මෙය ඇසුණු සුගුණධම්ම ස්ථිවිර අපගේ පන්තියට පැමින කෑගැසුවේ කව්ද කියා ඇසුවේය​. අප සැම  දෙනා එක හඞින් එසේ කෑ ගැසුවේ රොද්‍රිගු ටීචගේ පුතා වූ රොශාන් රොද්‍රිගු බව කීවෙමු.  ඉන් පසුව පන්තියට ආ සුගුණධම්ම හාමුදුරුවන් අපට අග්ගිදත්ත බ්‍රාක්මණයාගේ කතාව කීවේය​. පසුව රොශාන් රොද්‍රිගු පන්ති නායක සෝබිත රාජකරුණාට අග්ගිදත්ත කියා නමක් දැම්මේය​. 

අපට විද්‍යාව ඉගැන්වූයේ ජී   ගෞතමදාස මහතාය​. එතුමා ඉතා දක්‍ෂ ගුරුවරයෙකි. සිසුන් ගේ අවධානය යොමු කර ගනිමින් විද්‍යා විශය ඉගැන්වූ  ගෞතමදාසයන් වැනි ගුරුවරු ඉතා දුලබ වෙති. 

1979 වසරේ හතේ පන්තියේ සිටියදී මම නවකතාවක් ලීවෙමි. මෙම නව කතාව ලක්‍ෂණ ලෙස සටහන් කොට දුන්නේ මංගල දිසානායක විසිනි. එම පොත බොහෝ කාලයක් යන තෙක් මා ලඟ තිබුනේය​. නමුත් එය මුද්‍රණය කරනු මට නොහැකි විය​. 

අට වසරේදී රොද්‍රිගු ටීච අපගේ පන්ති භාර ගුරුවරිය වූවාය​. ඇයගේ පුතු රොෂාන් ද අපගේ පන්තියේ සිසුවෙකු විය​. 

අට වසරේදී සිටියදී මම වරක් අපගේ ස්කූල් බස් එකේ ගිය උපතිස්ස සර් හෙවත් මාජරීන්  මිලාගිරියෙන් බැස්ස විට මම මාජරීන් කියා කෑගැසුවෙමි. ඔහු මා දෙස බැලීය​. මම හිස සඟවා ගත්තෙමි. 

පසු දින බදාදාවක් විය අප පෝලිමේ රැස්වීමට යන විට උපතිස්ස සර් තවත් ගුරුවරයෙකු සමග ( මෙම ගුරු භවතාට කොල්ලන් කීවේ ගෙඩි ගෝවා කියාය​. නියම නම මතක නැත​) කොල්ලන් ස්ක්‍රීන් කරමින් සිටියහ​. මම පෝලිමේ එත්ම ඔහු මාව හඳුනාගෙන මෙන්න  මෙයා තමයි කීවේය​. ඉන්පසු මාව පසෙකට ගෙන යනු ලැබීය​. 

"මෙකද මේ සර්ට එක එක වචන කියලා කෑගැහුවේ?  ගෙඩි ගෝවා සර් රළු හඞකින් මගෙන් ඇසීය​. 

ගෙඩි ගෝවා සර් අඳින්නේ ජාතික ඇඳුමය​. අපගේ තෙමහල් විද්‍යාගාරය ජනාධිපති ජේ ආර් ජයවර්ධන මහතා විවෘත කල උත්සවයේ පෙරහුරුවට ජේ ආර් ලෙස ආවේ ගෙඩි ගෝවා මහතාය​. එම නිසා කොල්ලන් ඔහුට ඇක්ටිං ප්‍රසිඩන්ට් කියාද කීහ​. ඔහුගේ ප්‍රශ්නය හමුවේදී මම බබා පාට් එකක් දැමුවෙමි. 

" අනේ මම දන්නේ නෑ සර් බස් එකේ එක අයියා කෙනෙක් මට මාජරීන් කියලා කෑ ගහන්න කිව්වා ඒ නිසා තමයි මම කෑගැහුවේ. ඒක කාට කියනවාද කියලා මම දන්නේ නෑ " මම කීවෙමි. 

" තමුසෙට අයියා කෙනෙක් ලිඳේ පනින්න කීවොත් තමුසේ පනිනවාද ? මෙවර ගෙඩි ගෝවා මහතා මට යලිත් ප්‍රශ්නයකින් දමා ගැසීය​. මම මෝඩ ලුක් එකකින් සර්ලා දෙස බලා සිටියෙමි.

" හොඳයි අදට යනවා මීට පස්සේ ඔය වචනය කියලා හමු උනොත් බලාගෙනයි " ඔවුන් තර්ජනයකින් පසුව මාව නිදහස් කළහ​. 

පසුව මම උපතිස්ස සර් සමග මිතුරු වූයෙමි. ඔහු දැණුම ආකරයකි. ගුරුවරයෙකු නොමැති වූ විට අප ඔහුව පන්තියට ගෙන්වා ගන්නෙමු. උපතිස්ස මහතා අප නොදත් ලෝක ඉතිහාසයේ කරුණු රසවත් ලෙස අපට කියා දුන්නේය​. 1985 කාලයේ මම වරක්  කොටුව දුම්‍ රිය පළ අසලදී මෙම විශ්‍රාමික ගුරුවරයා දුටුවෙමි. එහෙත් කතා කිරීමට අවකාශ නොවීය​. 

නවය දහය පන්ති වලදී ගුණතුංග මිය අපගේ  පන්ති භාර ගුරුවරිය වූවාය​. මම , සකලසූරිය​, ඩබල් එන් පී රත්නායක , සිදත් සුරේන්ද්‍ර පන්තිය දෙවනත් කරගෙන සිටියෙමු. මේ කාලයේදී අප එක් සිසුවෙක් නිලවීර සර්ට ගල්බතා කියා කෑගැසූ හෙයින් ඔහු පන්තියට පැමිණ සිසුන් කීප දෙනෙකුට වේවැල් පාර දුන්නේය​. 

දහය පන්තියේදී කොල්ලන් කරන දඟ වැඩ නිමක් නොවීම නිසා ගුණතුංග මිය පන්තියේ හොඳට හැසිරෙන ළමයාට එතුමියගේ දියණිය වූ පියුමිකා කරකාර බන්දා දෙනවා යැයි කීවාය​. 

දහය පන්තියේ ඉංග්‍රීසි ගුරුවරිය වූ පානදුරේ සිට පැමිණි විජේසූරිය ටීච අපට හොඳින් ඉගැන්වූවාය​. ඇය මා සමග පාසලේදී කතා කලේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙනි. කොක්මාදූවේ ගුණසිරි හාමුදුරුවන් දහය වසරේ අපගේ  ධම්ම ගුරුවරයා වූයේය​.  වරක් පන්තියේ කෑගැසීම නිසා කොක්මාදූවේ ගුණසිරි හිමියන් මාව පන්තියෙන් එලියට දැමූ සේක. 

ජීව විද්‍යාව ඉගැන්වූ ගුරුතුමාට කොල්ලන් කීවේ පූසා කියාය ( නියම නම මට අමතකය​). වරක් ෆ්ලෝයම් සෛල, හරිතප්‍රද යනාදී වශයෙන් ශාක පාඩමක් උගන්වා දෙවන සතියේ ඒ මහතා රුධිර සෛල ගැන පාඩමක් කොට රුධිර සෛල වර්ග ගැන ප්‍රශ්නයක් ඇසීය​. පන්තියේ සිටි කටකාර කොල්ලෙකු වූ මිනී ඔළුවා රුධිර සෛල වල ෆ්ලෝයම් සෛල සහ හරිතප්‍රද තිබෙනවා  හෙයින් අප බොහෝ වේලාවක් යන තුරු සිනාසුනෙමු.    

අපට සෞඛ්‍යය විශය ඉගැන්වූ ජයමහ සර් යහපත් ගුරුවරයෙකු විය​. ඔහු අප විසින් කොළු කමට කරන ලද මදාවිකම් ​ ඉවසුවේය​. පන්තිය පාලනය කරගෙන ළමුන්ට ඉගැන්වීමට ජයමහ සර් සමතෙකි. ඔහුගේ පුතා වූ හේම එරන්ද ජයමහ ද අපගේ වසරේ උගත්තේය​. එසේම ඔහුගේ දියණියක වූ ප්‍රසානී මා සමග යූක්‍රයීනයේ විනිට්සා වෛද්‍ය පීඨයේ ඉගෙනුම ලැබූ අතර වර්තමානයේ ඇය ඔස්ට්‍රේලියාවේ සේවය කරන්නීය​. 

නවය දහය ශ්‍රේනි වල විද්‍යා විශයන් ඉගැන්වූ ඊ. ටී සිල්වා මහතා ,ජයදේව මහතා ,  ජයවර්ධන මහතා , සිනමා නළු උපාලි අත්තනායකගේ බිරිඳ වූ අත්තනායක ටීච , කාලිදාස මයා , ජයසූරිය මහතා දක්‍ෂ ගුරුවර ගුරුවරියන් වූහ​. ​2001 වසරේදී නාලන්දාවේ පැවති වෛද්‍ය සායනයකදී අත්තනායක ටීච මගෙන් බෙහෙත් ගැනීමටද ආවාය​. 

අපට සමාජ අධ්‍යනය ඉගැන්වූ තිලකරත්න ටීචට කොල්ලන් කීවේ මැනිකේ ටීච කියාය​. වරක් සමාජ අධ්‍යනය පන්තිය කට් කල රජිත්ව නවතා ගත් අංශ භාර ජයවර්ධන සර් " කවුද සමාජ අධ්‍යනය උගන්වන්නේ ? කියා ඔහුගෙන් ඇසීය​. රජිත් ගත් කටටම කීවේ " මැනිකේ ටීච"  කියාය​. ඉක්බිති රජිත්ව බෙල්ලෙන් අල්ලාගත් ජයවර්ධන සර් ඔහුව අපගේ පන්තියට ගෙන ආවේය​. 

සමාජ අධ්‍යනය ඉගැන්වූ තවත් ගුරුවරියක වූ වැළිකල මියද , වානිජ ඉගැන්වූ කරුණාරත්න මහත්මියද ගණිත ගුරුවරයෙකු වූ කුමාරසිංහ මයා ( අප එතුමාව මෝරා කියා හැඳින්වූයෙමු) වරක් අට වසරේදී කුමාරසිංහ මයා මගේ පිට හරහා දුම් දමන්නට එතුමාගේ විශාල අතින් පහරක් දුන්නේය​. සෙනෙවිරත්න අයියා මලෝ ( වික්‍රම සෙනෙවිරත්න මයා ඔහුගේ සහ වැඩිමහල් සොයුරු  බාලදක්‍ෂ ආචාර්‍ය සෙනෙවිරත්න මයා) මට උගන්වා තිබේ. එසේම කෘෂිකර්මය පීරියඩ් එකකදී මමත් පවිත්‍ර වික්‍රමගේත් වරක් ධර්මසේන සර් ගෙන් වැළඳුවෙමු.  පවිත්‍ර වික්‍රමගේ මට අවසන් වරට හමු වූයේ 2008 වසරේ දැයට කිරුළ උත්සවයේදීය​. ඔහු හදිසි අණතුරකින් මිය ගිය බව මට මෑතකදී ආරංචි විය​. 

උසස් පෙළ පන්ති වලදී ෆෙරෝසා හෙවත් හජ්ජි ටීච  අපට සත්ව විද්‍යාව ඉගැන්වූවාය​. ඇය අපට ජීවයේ රසායණික පදනම පාඩම කල අතර එය තවමත් මගේ මතකයේ පවතියි. පසුව ගාමිනී කුලවංශ මහතා අපගේ සත්ව විද්‍යා ගුරුවරයා විය​. ෆෙරෝසා ටීච වර්තමානයේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජීවත් වෙන්නීය​. 

අපට බොට්නි ඉගැන්වූයේ ශාන්ත වික්‍රමාරච්චි මහතාය​. එසේම රසායණ විද්‍යාව උගන්වන ලද්දේ ප්‍රියභානි ජයකොඩි මෙනෙවිය විසිනි. භෞතික විද්‍යාව මුලින්ම තිලක් අල්විස් සර් ද පසුව ජී . ෆොන්සේකා මයාද උගන්වනු ලැබීය​. 

ප්‍රියභානි ටීච  එන්තැල්පිය උගන්වන විට වරක් ආනන්ද ගුණවර්ධනත් සුමුදු හේවවසමුත් එක්ව මගේ කලිසමේ පසුපස සාක්කුවට රහසින් සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් දැමුවෙන් පන්තිය මැද මම කෑගැසුවෙමි. 

 තිලක් අල්විස් සර් උසින් අඩු නිසා අප ඔහු සමග විහිළු කලෙමු. ඔහුගේ සොහොයුරෙකු එක්සත් රාජධානියේ ජීවත් වූ අතර  තිලක් අල්විස් සර්ට නවතම සංගීත කැසට් එවනු ලැබීය​. යූබී 40 සංගීත කණ්ඩායමේ නව ඇල්බම් ඔහු සතුව තිබුනේය​. තිලක් අල්විස්  සර් මෙන් තවත් ගුරුවරයෙකු වීය . ඔහුට කොල්ලන් බෘස්ලි සර් කීවෝය​. මේ මහතාගේ නම නානායක්කාර විය යුතුය​. පසුව ඒ මහතා වෙනත් පාසලකට මාරුවී ගියේය​. 

තවද පලංචියා නම් සර් කෙනෙකු විය​. සර් පසුව මාරුවක් ලබාගෙන රාජකීය විද්‍යාලයට ගියේය​. ඔහු රාජකීය විද්‍යාලයේ ඉගෙනුම ලැබූ මගේ බාල සොහොයුරාගේ ඇප්ලැයිඩ් ගණිත ගුරුවරයා විය​.  රාජකීය විද්‍යාලයේ සිසුන් ද ඔහුට යෙදූ අන්වර්ථ නාමය වූයේ නාලන්දාවෙන් බෞතීස්ම කල පලංචියා නාමයය​. 

නාලන්දේ සිටි අනෙකුත් ගුරුවරු අතර කුවේජු සර් ද අමතක කල නොහැක​. ඔහුට කොල්ලන් බිය වූහ​. 2003 වැනි කාලයක අධ්‍යාපන ප්‍රතිකාර පිලිබඳ දේශනයක් කිරීමට කේරි විද්‍යාලයට ගිය විට මට කුවේජු සර් හමු විය​. 

අපගේ කාලයේ නාලන්දාවේ ගුරුවරු මුදල් පසුපස  ලුහු බැන්දේ නැත​. ඔවුන් අපට මනා සේ දැණුම දුන්හ​. ඔවුන් ගෙන් ඉගෙන ගත් සිසුන් බොහෝ දෙනෙකු අද වැඩදායක පුරවැසියන් ය​. 

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග