Friday, November 8, 2024

The Bridges of Madison County

 



 


Only the Bridges of Madison County Knew about our love 
Not a single soul was aware of our union 
How we fell in love and took care of each other 
How we lived for each other and how cherished our love
If the bridges could talk to you 
They would tell you a great story 
Sadly, many will not approve 
Many will not see 
They would judge us 
Label us as sinners 
But they never knew 
The strength of our love 
Our true feelings 
They were stronger than 
The Bridges of Madison County 

Ruwan M Jayatunge 

මනුතාපය හමුදා Version

 


පහත දැක්වෙන්නේ වික්ටර් හියුගෝ ගේ Les Miserables කෘතියේ සමාව දීම පිලිබඳ ප්රින්ස්ටන් විශ්ව විද්යාලයේ මහාචාරයවරයෙකු විසින් ලියන ලද ලිපියක කොටසකි.
මෙය කියවන විට මට අතීත සිදුවීමක් මතකයට ආවේය. 2003 වැනි කාලයක එක් හමුදා සෙබලියක් විවහාක හමුදා සෙබලෙකු සමග සබඳතාවක් පවත්වාගෙන ගිය අතර මතු වූ ප්රශ්න නිසා දෙදෙනාම වස පානය කොට දිවි නසා ගැනීමට තැත් කලහ. පුරුෂයා මිය ගිය අතර කාන්තාව දැඩි සත්කාර ඒකකයට ඇතුලත් කරනු ලැබ සුව වූවාය. පසුව මේ කාන්තාව ගේ විශාදයට ප්රතිකාර කිරීම සඳහා කායික වෛද්ය විශේසඥ වෛද්ය නිමල්කා ආරියරත්න මහත්මිය විසින් මවෙත යොමු කලාය. ඇය මානසිකව සුවපත් වූ පසු හමුදා නිලධාරීන්ට ඇයට විනයානුකූලව දඞුවම් කිරීමට අවශ්ය වූහ. මෙහිදී කර්නල් රොහාන් කඩුවෙල
Rohan Anil Kaduwela
(වර්තමානයේ ජෙනරාල්) මා වෙනුවෙන් අදාල නිලධාරීන් හමුවී ඇයට සමාවක් දීමට යෝජනා කලේය. එහෙත් මනුතාපයේ ජන්තු වැනි නිලධාරීන්ට නීතිය මිසක සමාව යන පදය එකවර තේරුම් ගියේ නැත. එහෙත් කර්නල් රොහාන් කඩුවෙල මහතාගේ බලපෑම මත මේ සෙබලියට සමාව ලැබුණි. මේ වන විට ඇය හොඳ ජීවිතයක් ගත කරනවා විය හැකිය. අතීතයේ ඇය අතින් සිදුවූ වැරදි මත වර්තමානය සහ අනාගතය දඞු කඳේ ගැසීම කෙතරම් අසාධාරනද යන්න මේ කතාව අපට පවසයි.

Hugo repetitively reminds the significance of Javert’s obsession when Javert’s view of forgiveness is concerned. When a person admits they do wrong, forgiveness is not even considered in Javert’s eyes. Victor Hugo describes Javert’s cold heart by saying, “Reflection was something to which he was unused, and he found it singularly painful” (1105). Even with Fantine, who admits she had done wrong with hitting a man as self-defense, mercy did not even cross Javert’s mind. Because Fantine is a prostitute, Hugo emphasizes that it is still a crime to Javert. Victor Hugo wants the reader to understand that unlike Jean Valjean, who has compassion for Fantine, Javert has a hardened heart. When speaking to Jean Valjean about forgiveness, Javert says, “In fact, your kindness to others has only served to increase my anger toward you. Your kindness is what I see as a false kindness - the kind that disrupts society” (Reimann 70). Javert is baffled why Jean Valjean would even consider forgiving someone who does not deserve it; especially when he is the one being forgiven. One significant example is when Jean Valjean is living as a mayor and forgives Javert instead of punishing him for accusing him of being a criminal. Hugo also wishes the reader to see the importance of Javert’s views when Jean Valjean does not kill Javert in the barricades. Javert assures Valjean that he will continue to seek him out and believes Valjean’s choice of letting him go to be poor judgment.

Sunday, October 27, 2024

දුක්ඛ සත්‍ය සහ සාවද්‍ය අර්ථකථනය

 




බුදුන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද දුක්ඛ සත්‍ය හෙවත් ලෝකය ඇසුරු කරගෙන දුක පවතින බව කිය සංකල්පය බොහෝ බෞද්ධන් විසින් වරදවා වටහාගෙන  තිබෙන බව පෙනී යයි. සිදුහත් කුමරාට ලෝකයේ පවත්නා දූක පිලිබඳ යම් අවබෝධයක් කුඩා කාලයේ සිට ලැබෙන්නට ඇත​. කුඩා කාලයේ සිට මාතෘ වියෝගය​, තමන් සහ ඥාතීන් වියපත් වනවා දැකීම​, මිනිසුන් ගේ මරණ දැකීම (එම කාලයේ ළදරු මරණ අනුපාතය ඉහල අගයක් ගත් අතර වයිරස් රෝග නිසා ගම් පිටින් විනාශ විය​. මිනිසුන් බොහෝ ගනනක් මරු දුටුහ)​. මෙකී කාලයේ යුද්ධ බොහෝ සිදුවූ අතර යුද ආතතිය යුද ක්ලමථය සමාජය පුරා පැතිර ගියේය​. නිසි ප්‍රතිකාර ක්‍රමයන් නොතිබූ නිසා මිනිසුන් බොහෝ දෙනෙකු ලෙඩ රෝග නිසා දුක් වින්දහ​. මෙම සමාජ ව්‍යසන සිදුහත් කුමරාට අවබෝධ කර ගැනීමට සතර පෙර නිමිති අවශ්‍යම වූයේ නැත​.  බුදුන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද දුක්ඛ සත්‍ය යනු විශ්වය දුකින් පිරුණු ආස්ථිත්‍යයක් බව සිතීම දෝෂ සහිතය​. බුදුන් විසින් වදාළ දුක්ඛ යන වචනය ඉතා ගැඹුරු දර්ශනයකි. පහත දැක්වෙන්නේ දුක්ඛ යන බෞද්ධ සංකල්පය පිලිබඳ මා විසින් ලියන ලද ලිපියකි. එහි සිංහල පරිවර්තනයද දැක්වේ. 

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග 


The Concept of “Dukkha” in Buddhist Philosophy

by Dr Ruwan M Jayatunge M.D. PhD 

ඉංග්‍රීසි ලිපිය සඳහා ලින්කුව ; https://transyl2014.blogspot.com/2023/12/the-concept-of-dukkha-in-buddhist.html


 දුක්ඛ යන බෞද්ධ සංකල්පයෙන් පැවසෙන්නේ කුමක් ද ?

**************************************************************

( වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග විසින් ලියන ලද The Concept of “Dukkha” in Buddhist Philosophy ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය. පරිවර්තනය හර්ෂිනී ජයසුන්දර  )
 
දුක්ඛ" යන බෞද්ධ සංකල්පය මගින් පැවැත්මේ (existence)  සැබෑ ස්වභාවය විස්තර කරයි. එහි ගැඹුරු දාර්ශනික අර්ථයක් ඇත. "දුක්ඛ" යන වචනය බොහො විට වරදවා වටහාගෙන ඇතිවා මෙන්ම වරදවා භාවිත කරද ඇත. "දුක්ඛ" යන වචනයේ අර්ථ්‍ය හුදෙක් "දුක්වීම " හෝ "දුක් විදීම" නොවේ. දුක්විදීම යන්නෙහි අර්ථය කායික, මානසික, සාමාජයීය, ආධ්‍යාත්මික සහ මනෝ ව්‍යාධිමය විඳවීමයි. එය කායික, චිත්තවේගීය, සහ මානසික වේදනා ඇතුලත් අත්දකීමක් විය හැක. මෙවැනි ආකාර විදවීම් චිකිත්සක හෝ සමාජ - ආර්ථික මැදිහත් වීම හරහා අවම කරගත හැක. එහෙත් දුක්ඛ" යන බෞද්ධ සංකල්පය එසේ චිකිත්සක මැදිහත් වීමෙන් හෝ සමාජ ආර්ථික ක්‍රම වේදයන් මගින් ඉවත් කර ගත නොහැක.

බුදු දහමේ එන "දුක්ඛ" යන වචනය කායික  ආත්මීය දුක්වේදනා අභිබවා යන සවිඥ්ඥානික අත්දැකීමකි. එය වචන වලට සෘජුව පෙරලිය නොහැකි සංකල්පයකි.  එය දුසාධ්‍ය  විඳවීමක් නොවේ. දුක්ඛ යනු විඳවීම් , බලාපොරොත්තු සුන්වීම්, වේදනා, අවාසනාවන්තකම් හෝ අධෛර්‍ය නොවේ. එනම් සම්පූර්ණ අශුභවාදයද නොවේ. එය බහුමාන සංකල්පයක් වන අතර භාෂාමය අර්ථයක් දිය නොහැකි සංකීර්ණ සංකල්පයකි.

දුක්ඛ යනු  මනුශ්‍ය ශරීරයේ මනුශ්‍ය පැවැත්මේ , ලෝකයේ   යථා ස්වරූපය මත පදනම් වූ විඥ්ඥානමය සහ විශ්වීය අත්දැකීමකි. එනම් "දුක්ඛ" යනු සැබෑ මනුශ්‍ය තත්වය පෙන්වා දෙන විශ්වීය සංකල්පයකි. බොහෝ බෞද්ධ භික්‍ෂූන් ද මෙම  දුක්ඛ යන සංකල්පය වරදවා වටහා ගෙන ජීවිතය දුක් වේදනා කම් කටොළු පිරි අවාසනාවන්ත තත්වයක් ලෙසට  හුවා දක්වමින්  දේශනා පවත්වති. එම නිසා බොහෝ බෞද්ධයන් ජීවිතය අශුභවාදයක් ලෙස දකිති. ඔවුන් වර්තමාන  ජීවිතය  පිලිබඳ මන්දෝත්සාහී වී මරණින් පසු ලෝකයක් පිලිබඳව උනන්දු වෙති. 

බොහෝ බටහිර උගතුන් පවා  දුක්ඛ  යන බෞද්ධ සංකල්පය අර්ථකතනය කලේ පොදුවේ දුක් විදීම / විඳවීම යන අර්ථයෙනි.  මෙයට හේතු වූයේ ප්‍රංශ දාර්ශනිකයෙකු වූ ඇනටෝල් ෆ්‍රාන්ස් විසින් එය වැරදි ලෙස පරිවර්ථනය කිරීමයි. ඔහු මේ "දුක්ඛ" යන්න souffrance ලෙස ප්‍රංශ භාශාවට පරිවර්ථනය කල අතර පසුව එය suffering  ලෙස ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කෙරිනි. එතැන් පටන් බටහිර විද්වතුන් "දුක්ඛ" යනු අශුභවාදයෙන් සහ බලාපොරොත්තු සුන්වීමෙන් පිරුනු මිනිස් පැවැත්මේ අඳුරු පාර්ශවය සංකේත්වත් වන බව  සිතූහ.

මිනිස් ජීවිතය දරාගත නොහැකි දුක් පීඩා වලින් පිරී තිබේද? මම සෝවියට් සංගමයේ ගුලාග් සිරකරුවන් , හෝලකෝස්ට් වින්දිතයන් වූ යුදෙව් ජාතිකයන්  සහ යුද සිරකරුවන්  (POW) මෙන්ම දරාගත නොහැකි වදහිංසා වලට මුහුණ දුන් පුද්ගලයන් සමග කතා කර ඇත්තෙමි. ඔවුන් ගේ ශාරීරික මානසික දුක් වේදනා සැබෑවන් වූවද   බොහෝ දෙනෙක් එකඟ වූ කරුණක් වන්නේ මෙසේ දුක් වේදනා හෝ වහල් භාවය තිබියදීත් ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ ප්‍රීතිමත් වූද තෘප්තිමත් වූද අවස්ථා තිබූ බවයි. ඔවුන්ගේ දුක් වේදනා , විදවීම් නොතකා ඔවුන්ට තම ජීවිත වල අභ්‍යන්තරයේ තෘප්තිමත් අවස්ථා (self-content) තිබුණි. මෙය පරිනාමය හරහා මිනිසුන් විසින් ඇති කරගත් සහජ පැවැත්මේ යාන්ත්‍රණයක් විය හැක.  

ස්මිත් මහතා වසර 84 ක් ඵලදායී ජීවිතයක් ගත කලේය. ඔහුට ප්‍රීතිමත් ළමා කාලයක්, හොද අධ්‍යාපනයක්, ගෞරවනීය වෘත්තියක් සහ ඵලදායී වැඩිහිටි ජීවිතයක් තිබුණි. ඔහුගේ ජීවිතයෙන් වැඩි කාලයක් ඔහුට ප්‍රීතිය තිබුනි. ඔහුගේ ජීවිතයේ ආතතිය, නිශේධනාත්මක බව සහ බලාපොරොත්තු සුන්වීම යනාදිය නොසලකා ඔහු ධනාත්මක දෘශ්ඨියක් දැරීය. වයස 84 දී මහළු වියේ සිදුවන දුක් විදීමකින් තොරව ස්මිත් මහතා නින්දේදීම මිය ගියේය.  ස්මිත් මහතා යනු කල්පිත චරිතයක් වූවද ස්මිත් මහතාට සමාන ජීවිත ගතකල බොහෝ දෙනා අප දකිමු. ජීවිතය දුක් කම්කටොලු වලින් පිරී ඇති බව ඔවුන් කවදා හෝ පැමිණිලි කර තිබේද?

දුක් වේදනා බාහිර සාධක විය හැක. මානසික අවපීඩනයෙන් (depression) පෙලෙන පුද්ගලයෙකු ඔහුගේ වැරදි දෘශ්ඨිය, සෘණාත්මක ජීවන දර්ශණය සහ හානිකර සංජානන හේතුවෙන් දුක් විදිය හැක. යුද්ධයෙන් විනාශ වූ ප්‍රදේශයක මිනිසෙකු එහි පවතින භූ - දේශපාලණික හේතු නිසා දුක් විදිය හැක. මොළයේ රසායනික සමතුලිතතාවය වෙනස් වීම නිසා පුද්ගලයෙකු (අභ්‍යන්තර  හේතූන් නිසා) දුක් විදිය හැක. මොළයේ රසායණික සමතුලිතතාවය වෙනස් හට ගන්න විශාදය හෝ  මනෝ ව්‍යාධික රෝග තත්වයෙන් පෙලෙන පුද්ගලයෙකු ගැන සිතන්න.   ඔවුන්ට  ඖෂධ  මගින් මොළයේ රසායණික තත්වයන් යාමනය කොට ඔවුන් ගේ දුක් සහිත විඳවීමට සමාප්තියක් ලබා දිය හැකිය. "දුක්ඛ" යනු සියදිවි නසා ගැනීමේ චේතනාවන් සමග සම්බන්ධ වූ සායනික, මානසික අවපීඩනය, ලෞකික දුක් වේදනා, විරසක වීම් හෝ ජීවිතයේ වේදනාව නොවේ. මෙම තත්වයන් සදහා මානසික අවපීඩන සදහා භාවිතා කරන ඖෂධ මනෝ චිකිත්සාව මගින් ප්‍රථිකාර කල හැක. තවත් සමහරෙක් තමන් දුක් විදින බව නොදනී. නිදසුනක් ලෙස, ඇල්සයිමර් රෝගයෙන් පෙළෙන රෝගියෙකු උදාහරණයට ගන්න​. ඔහුට තම ජීවිතයේ විඳවීම පිලිබඳව අදහසක් නොමැත. මේ අනුව දුක්ඛ යනු එදිනෙදා ජීවිතය සමග බැඳී තිබෙන අප්‍රසන්නතා නොවේ. දුක්ඛ" යනු ජීවිතයේ විශ්වීය රෝග පිළිබද යථාර්ථයයි.  . 

අතීතයේ සිටි මිනිසුන් වසූරිය, පෝලියෝ, සරම්ප සහ රුබෙල්ලා වැනි රෝග වලින්  පීඩා වින්දහ. වෛද්‍ය විද්‍යාවේ දියුණුවත් සමග මෙකී රෝග ආශ්‍රිත දුක් විදීම් තුරන් කරන ලදි. ඒ හේතුවෙන් අප මේ බෝවන රෝගවලින් තව දුරටත් පීඩා නොවිදින්නෙමු.  

වයසට යෑම  වේදනාව සහ අසහනය සමග සම්බන්ධ විශ්වීය සාධකයකි. මෙය මහ​ළු විය හා සම්බන්ධ දුක් වේදනාවයි. වියපත් වීමත් සමග කායික සහ මානසික පරිහානිය නිසා දුක් වේදනා ඇතිවේ. වයස් ගත වීම දුකකි. කෙසේ වෙතත් නවීන විද්‍යාත්මක තාක්ෂණය, විශේෂයෙන් ජාන ප්‍රථිකාර මගින් වයසට යෑමේ ක්‍රියාවලිය මන්දගාමී වේ. සමහර විට ඉදිරි වසර 100 සිට  200 අතර කාලය තුළ වෛද්‍ය විද්‍යාව විසින් වයස්ගතවීම පමා කිරීමේ  ප්‍රථිකාර දියුණු කරනු ඇති අතර මිනිසුන්ට අවුරුදු 250- 300 දක්වා වූ කාලයක් ජීවත් වීමට හැකිවනු ඇත. එහෙත් මෙමගින් පවා "දුක්ඛ" යන්න නොවිසදේ. මක් නිසාද යත් වයසට යෑම සහ අභාවය නොවැලැක්විය හැකි අතර  අවසානයේ මිනිසාට මරණය නම් විශ්වීය වේදනා අත්දැකිමට මුහුණ දීමට සිදුවන බැවිනි. 

වෛද්‍ය විද්‍යාව බොහෝ රෝග සදහා ප්‍රථිකාර සොයාගෙන ඇත. සමහර විට තවත් වසර 200 - 300 ක් අතර කාලයේදී, පිලිකා ඇතුලු බෝ නොවන සහ බෝවන රෝගවලින් 95% ක් මානවයාගෙන් තුරන් වනු ඇත. එවිට ලෙඩ දුක් යනු මිනිසාට දුක් වේදනා ගෙන දෙන සාධකයක් ලෙස නොසැලකනු ඇත. 

සත්‍ය වශයෙන්ම මරණය දුකකි. වෛද්‍ය විද්‍යාවට මිනිසාගේ ආයු කාලය දීර්ඝ කල හැක. ජෛව - මුද්‍රණ තාක්ෂණය මගින්  සහ අනිකුත් අභ්‍යන්තර ඉන්ද්‍රියයන් ප්‍රකෘතිමත් කල හැක. මෙම පියවරෙන් දීර්ඝායු ලබාදිය හැකි අතර මරණය වැලැක්විය නොහැක. එබැවින් මරණය මිනිස් පැවැත්මේ කොටසක් වනු ඇත. "දුක්ඛ" යන්න මරණයේ සාංකාව සමග බැදී පවතී. 

දුක් පීඩා විදීම පුද්ගලික මෙන්ම පොදු කාරනයකි. විශ්වීය දුක් වේදනා යන්න පුළුල් පරාසයක් ඇති මිනිස් අත්දැකීම් ආවරණය කරයි. එයට මානසික, භෞතික, සාමාජීය මානයන් ඇත. මෙම විශ්වීය ලක්ශන සෑම මිනිසෙකුටම පොදු වේ. මෙහි ප්‍රථිපලයක් ලෙස මෙම විශ්වීය ලක්ශන මගින්  සවිඥ්ඥානික අවබෝධයක් ගෙන දෙයි. ජීවිතය තව​ දුරටත් අර්ථවත් නොවන බව (lack of meaning) ඔවුන්ට හැගී යයි. මෙය පැවැත්ම සමග එන සාන්දෘෂ්ඨික කාංසාවේ (existential anxiety) ප්‍රතිඑලයකි. මේ  සාන්දෘෂ්ඨික කාංසාව   "දුක්ඛ" වේ.  

ජීවිතයේ අරමුණක් නොමැති කම දුකට හේතු විය හැක. මිනිසාට සෑම පහසුකමක්ම සහ ද්‍රව්‍යමය දේ තිබුනද ඔවුන් බොහෝ විට ජීවිතයේ අරථ විරහිත භාවයට ගොදුරු වෙති.ඔවුන්ට ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ අරමුණ පිලිබඳ පැහැදිලි හැගීමක් නැත. වික්ටර් ෆැරන්ක්ල්ට අනුව මිනිසුන්  සාන්දෘෂ්ඨිකහිස් බව පුරවන්නේ සුඛ විහරණය, බලය, ද්‍රව්‍ය වාදය , වෛරය, කම්මැලිකම, ස්නායු උමතුවෙන් සහ බලකිරීමෙනි. ජීවිතයේ අරමුණක් නොමැති කම නිසා " දුක්ඛ" ඇති වෙයි.

සමහර බෞද්ධ ග්‍රන්ථ වල සදහන් වන්නේ උපත යනු දුකක් බවයි. නමුත් ඒ සාමාන්‍ය දරු උපතක් ගැන නොවේ. දරු ප්‍රසූතියක් යනු දෙමාපියන්ට ප්‍රීතිමත් අවස්ථාවකි. බෞද්ධ සන්දර්භය තුල උපත යනුවෙන් අදහස් වන්නේ මමත්වයේ (ego) උපතයි. මමත්වයේ උපත සහ එහි පැවත්ම විශ්වීය දුක්ඛිත තත්වයට හේතුවේ. මෙමගින් මිනිසා තමා පිළිබද ව්‍යාජ හැගීමකට පත්වෙයි. ඔහුගේ විශ්වාසයන් වෙනස් වූ විට හෝ අභියෝගයට ලක්වූ විට ඔහු ඔහුගේ ව්‍යාජ මමත්වය නිසා අසහනකාරී සහ සාංකාමය තත්වයට පත්වෙයි. 

දුක්ඛ" යනු ලෞකික දුක් වේදනා, සාමාන්‍ය වශයෙන් වූ අසතුටුදායක බව නොසන්සුන් කම හෝ දැඩි මානසික වේදනාව නොවේ. දුක්ඛ යනු ලෞකික දුක් විඳීම  නම් එයද තාවකාලික වූවකි. එයද සදාකාලික නොවන දෙයකි. නමුත් "දුක්ඛ" යන්නට ඇත්තේ ගැඹුරු විශ්වීය අර්ථයකි. "දුක්ඛ" යන්නෙන් සංඛේතවත් කරන්නේ බියෙන් හා දුක්ඛිතභාවයෙන් පිරුනු මිනිස් පැවැත්මේ අඳුරු  ස්වභාවය නොවේ. එය එම පැවැත්මේ අව්‍යාජ ස්භාවයය ඉස්මතු කරයි. "දුක්ඛ"යනු මමත්වයේ අනිත්‍ය ස්වභාවයයි.  "දුක්ඛ" යනු අශුභවාදී හෝ ශුන්‍යවාදී සංකල්පයක් නොවේ. එයින් සතුටේ සිට බලාපොරොත්තු සුන්වීම දක්වා වූ චිත්තවේග මාලාවක් නියෝජනය වේ.

දුක්ඛ" යන්නෙන් පැවැත්මේ සත්‍ය වූද නිවැරදිවූද ස්වභාවය විස්තර කරයි. පැවැත්ම රැඳී තිබෙන්නේ අනිත්‍යතාවය, දුක්ඛ සහ අනාත්මභාවය පදනම් කර ගෙනය​. මේ ත්‍රිත්වය එකිනෙක මත රඳා  පවතින අතර අන්තර්සම්බන්ධිත සාධක වෙති.  

අනිත්‍ය යනු ස්ථිර සහ අඛන්ඩ පැවැත්මෙන් තොර වීමයි. අනිත්‍ය බව විසින් ස්ථිර මිනිස් ආත්ම සංකල්පය ප්‍රතික්ශේප කරයි. විශ්වය වනාහි ඇදහිය නොහැකි තරම් විශාල වූද සංකීර්ණ වූද නිරන්තරයෙන් වෙනස් වන්නා වූද ප්‍රපංචයකි. විශ්වයේ ස්ථිර භෞතික හෝ මානසික පැවැත්මක් නොමැත. පුද්ගල මට්ටමෙන් මෙන්ම පොදු මට්ටමෙන්ද ලෝකය නිරන්තරයෙන් වෙනස් වෙමින් පවතී.

බුදු දහමට අනුව හැගීම්, සහ සංජානනයන් ද අනිත්‍ය වේ. එමෙන්ම  විඥ්ඥානයද (consciousness) අනිත්‍ය වේ. යමෙක් මෙම අනිත්‍ය වූ ලෝකයේ යථා ස්වභාවය තේරුම් නොගෙන එයට ප්‍රථිරෝධය දැක්වීමට උත්සාහ කරන විට දුක උපදී. ඔහුට වෙනස් වීමට උවමනා නැත. නමුත් ඔහු වටා ඇති සියල්ල නිරන්තරයෙන් වෙනස් වීමට භාජනය වේ. ඔහුට නැවත කිසි විටෙක කලින් සිටි මොහොත හෝ අත්දැකීම වෙත ආපසු යා නොහැක. පුද්ගලයා වයස්ගත වේ. ඔහුට සදහටම තරුණ වී සිටිය නොහැක. මෙම ක්‍රියාවලිය පුද්ගලයා තුල දුකක් ඇති කරයි. පුද්ගලයාට තමාට සහ තම ආදරණීයයන් සදහා ලෝකයක් අවශ්‍ය වේ. නමුත් මරණය වැලැක්විය නොහැක. කිසිවෙකුට එයින් ගැලවිය නොහැකිය. මරණයට ඇති බිය සහ එම ක්‍රියාවලිය මෙම "දුක්ඛ" සංකල්පය සමග බැඳී  පවතී.  

ලෝකය මායාවන්ගෙන් පිරී ඇත. මිනිසා තමා   විසින්, මවා ගත් බොහෝ මනෝ සංකල්ප සැබෑ ලෙස පිලිගනී. ශාරික සහ මානසික මමත්වය සැබෑ ලෙස ඔහු පිලිගනියි. ආත්මය යනු විචිත්‍ර වූ සවිඥ්ඥානික වස්තුවක් ලෙස වටහා ගත්තද එහි ඇත්තේද "මම" යන මායාවය. මොලයේ ස්නායු ක්‍රියාකාරිත්වය හරහා මෙම මායාවන් විසින් මමත්වය නිර්මානය කරයි. මොලයේ ස්නායු ක්‍රියාකාරිත්වය හරහා මෙම මායාවන් විසින් මායාමය අනන්‍යතාවයක් නිර්මාණය කරයි. තමා පිලිබද මායාමය හැගීමක් ඇතිකිරීම සදහා මොලය එහි අත්දැකීම්, සිතුවිලි සහ හැසිරීම් යොදාගනියි. සමහර ස්නායු විශේසඥයන්ට අනුව මොලය නිර්මාණශීලී යන්ත්‍රයකි. මම යනු තනි වස්තුවක් නොවන අතර එය සංවේදනයන්, සංජානන සහ සිතුවිලි වල එකතුවකි. සියලුම භෞතික සහ මානසික තත්වයන් පාරභෞතික වශයෙන් සත්‍ය නොවේ. මම යනු මොහොතින් මොහොත ගලායන ස්වභාවයක් වන අතර මම යනු ස්ථිර ගතිකයක් බව සිතන තැනැත්තා  මෙම මායාවට හසුවූ විට "දුක" උපදී.   

"දුක්ඛ" යනු පැවැත්මේ සැබෑ ස්වරූපය තේරුම් ගැනීමට නොහැකි වීමයි. එය ජීවිතයේ විවිධ අවස්ථා නිසා ඇතිවන ආතතිය, ගැටුම්, බාධා, වෙනස්වීම්, නිසා ඇති වන වෙනස් වීමයි. එයසෑම මිනිසෙකුම අත්විදින, අධ්‍යාත්මික වූ අර්බුදයක් වන අතර සමහරු එය අර්ථ විරහිත ලෙස දකිති. දුක්ඛ යනු තාර්කික මිනිසෙකු හා අතාර්කික ලෝකය අතර ගැටුමයි. "දුක්ඛ" ලෝකයේ සමස්ථ පැවැත්ම හා බැදී පවතී. 

ලෞකික පුද්ගලයෙකු දුක් වර්ග දෙකක් අත්විදියි. පලමුවැන්න සෞඛ්‍ය ගැටළු සහ සමාජ - ආර්ථික ගැටළු නිසා ඇතිවන දුක්ඛිත ජීවන තත්වයයි. මෙවැනි ගැටළු ලෞකික  මැදිහත්වීම් මගින් නිවැරදි බවට පත්කරගත හැක. දෙවැනි දුක් වර්ගය වන්නේ "දුක්ඛ" ලෙස හැදින්වෙන දුක් වේ. "දුක්ඛ" යන්න ලෞකික දුක් විදීම අභිබවා යන්නකි.  ලෞකික    මැදිහත්වීමකින් මෙය නිවැරදි කල හෝ සහනය ලබා ගත නොහැක. 

"දුක්ඛ" යනු අශුභවාදය හෝ නරුමභාවය නොවේ. " දුක්ඛ" යන්න මානව ස්වභාවයට විශ්වයේ යථාර්ථයට සම්බන්ධ දෙයකි. "දුක්ඛ" යනු පිළිතුරක් නැති ප්‍රහේලිකාවක් නොවේ. බුදුන් වහන්සේ " දුක්ඛ" යෙහි ඇති විස්තීරණ ස්වභාවය සහ දුකින් මිදීම විස්තර කරන ලද අතර මුලින්ම දුක්ඛ සංකල්පය නිවැරදිව අවබෝධ කළ යුතු ය. එසේම  දුක්ඛ නිරෝධයට තුඩු දෙන  ආර්‍ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගය අනුගමනය කල යුතුය​.


 

 

Friday, October 25, 2024

Deconstruction of the Movie Crash




Ruwan M Jayatunge M.D. PhD 


Crash is a 2004 American movie that discusses racial relations in America. The movie is about racial and social tensions in Los Angeles and was inspired by real-life events. Crash received several awards and nominations. 


Self-Fulfilling Prophecy and the Movie “Crash”

 (a)    The self-fulfilling prophecy is a self-made assumption based on future events, and often the person has a belief that it will come true. It is a statement that alters actions based on the person’s hidden wishes and expectations. Our thought processes guide our actions; therefore, self-fulfilling prophecies often come true. There is positive feedback between belief and behavior. The person subconsciously guides his self-fulfilling prophecy until it becomes a reality.

In the movie Crash, it applies on numerous occasions. For instance, at the restaurant, Anthony and Peter come to the assumption that they will not get a proper service due to their skin color. They were the only African Americans among the white folks. This assumption was based on their prior experiences, and subconsciously, they anticipated the outcome. They were not very responsive and friendly to the waitress who served them. The waiting period for the service and the welcome they received from the waitress were evaluated via a racial point of view.   They were not satisfied with the service that they received at the restaurant, and it was evident to them when they walked in. Because they went to the restaurant with a self-fulfilling prophecy.  Their behavior was based on a self-fulfilling prophecy, and obviously, when one party is cold and unresponsive, the other party (the waitress) becomes numbed too. They came to the postulation that the waitress did not give them an appropriate service because she thinks that black people do not give good tips for the service they receive. Anthony and Peter did not give her a tip. But the fact remains that they were served by a black waitress.

 (b)   The self-fulfilling prophecy applies to Jean when she sees Anthony and Peter (at the street scene) outside the restaurant. While walking with her husband she sees two black men and as a defensive reaction, she gets closer to her husband. According to Jean, she sees these two young black men as a danger. She is being reinforced by the media on violence and black youth. Therefore, her reaction was obvious. She subconsciously realized a threatening situation and her behavior pattern changed drastically. A minute before she was arguing with her husband and when her instincts apprehended a situation that could be threatening she ended the argument and held her husband’s hand.

Jean had a self-fulfilling prophecy when she saw Anthony and Peter. She anticipated any type of harm from them. Her self-fulfilling prophecy became a nightmare when the two black men grabbed Jean and her husband. A gun was pointed in front of her face, and their car was apprehended. Hence, the self-fulfilling prophecy became a reality.

  

2) Ethnocentrism displayed in the movie

Ethnocentrism is the tendency to believe that one's ethnic or cultural group is centrally important, and that all other groups are measured in relation to one's own ethno cultural standards.  As Haviland (2001) postulates, Ethnocentrism is the belief that one’s own culture is superior in every way to all others.

Ethnocentrism was displayed in the movie on several occasions. The interactions between  Detective Waters and his partner Ria are often decolorized by the ethnocentrism factor.

When  Detective Waters was having sexual intercourse with Ria he gets a call from his mother. Then he says that he cannot talk to her because he is having sex with a white woman. Ria is a Latin American woman. Her father is from Puerto Rico and mother is from El Salvador. For Detective Waters who is an African American, any person who has less skin pigmentation -melanin and looks fair is white.  This concept may be stemming from his initial understanding of color differentiation and ethnocentric schemas. This is a very thought-provoking concept.  

During Hitler’s regime, the NAZI government had several parameters to determine a white Aryan. He or she had to be pure German without any racial contamination, must have white skin, blond hear and blue eyes.

Ria was stunned by the way Waters answered his mother, stating that he was having sex with a white woman. According to Latin American culture, sex is something that you do not discuss with your parents and it is a very private thing.  The religious influence could have influenced Ria to be upset too.   The surveys reveal that 71% of the Latin American population consider themselves Catholic (Fraser 2005) In Catholicism casual sex is regarded as a sinful act and revealing it to one’s mother while committing the act makes it more immoral.  

Another event where ethnocentrism could be seen was the conversation between officer, John Ryan and   Shaniqua Jonson. The officer, John Ryan, was upset following his father’s chronic urinary infection and called the clinic. The receptionist does not go out of her way to help the old man and sounds very bureaucratic. When Ryan asks her name, she says that her name is Shaniqua. The name sounds alien to him. Immediately he realizes she was a colored woman. Then he becomes verbally aggressive and uses racial slang.
 

3)  The movie Crash and the roots of racism

 Farhad ; Farhad is a Persian who views society in terms of racial spectacles. According to his interpretation, people are hostile to him and habitually try to cheat him. People, especially white Americans, misunderstand him as an Arab.  When there is an anti-Arabian emotion in the USA after 9/11, he is very particular about his ethnic identity.

He lives in a hostile neighborhood and frequently faces mob attacks. Following these assaults, he decides to buy a gun for self-defense. When Farhad and his daughter are at the gun store, they debate whether to buy a gun or not. The conversation goes on in Persian for a long time, and the white salesman loses his temper. He calls Farhad - Osama (means Osama bin Laden) and asks him to plan the Jihad or the holy war in Farhad’s own time without wasting his.  This ignites his anger because it was again a misapprehension of his ethnic identity. Secondly, it was a racial insult, calling him Osama.

The second event occurs when the locksmith asks him to change the door. For Farhad, anyone outside his ethnic group is a suspicious character. He often calls them cheaters. When the locksmith recommends him to change the door, he thinks that the locksmith who belongs to the Latin American ethnic group tries to fool him.  Farhad scolds the locksmith and demands him to fix the lock.  

In  Farhad's case, the roots of racism stemming from both externally as well as internally. After living in the North American culture for many years, he faces numerous racial humiliations. He was identified as an Arab and was sometimes subjected to harassment. After the 911 attacks at the World Trade Center and Pentagon, the anti-Islamic wave became more potent in the USA.  People like Farhad who are Persian and have nothing to do with the fundamental Islamic stream, became the scapegoats. They were not integrated into mainstream American society and were left as misfits. At the gun store, Farhad yells that he is an American. But the white salesman sees him as an Arab who conspires to cause a calamity in American society.

Internally, every mishap and erroneous human interactions were interpreted as racially motivated offenses. Farhad was a person who had poor communication skills and immature interpersonal relations with anyone outside his racial group. Farhad regarded any inappropriate expressions as racial slang. He never thought that these types of arguments would occur among the white people too. With his past experiences, he became more vigilant and obsessed with what other people (anyone outside his ethnic group) said or did to him. Although Farhad felt that he was a victim of racial discrimination, ironically, there is a racist inside Farhad’s heart.




Friday, October 11, 2024

The Death of a General: George S. Patton, Jr.




George S. Patton was affected by combat stress. He disregarded war trauma and once slapped a shell-shocked soldier. He was utterly disrespectful towards the Russians, who were a major part of the allied campaign. Even Gen Eisenhower could not control him. At the end of the war, he made a public statement about a new world order: the Anglo-Americans controlling Europe. Stalin was suspicious. Moreover, he urged Gen Eisenhower to give him an order to attack the Russian troops based in Germany. He walked the line, and the US authorities wanted to get rid of him. Most probably, they staged a fatal accident and instigated Patton's end. 

Tuesday, October 8, 2024

"Fiddler on the Roof, Sri Lankan Version

 


 

I was amazed by seeing "Fiddler on the Roof," a musical drama at the Lionel Wendt last night. This stunning drama was directed by Jerome L. de Silva. This musical was based on the 1971 film "Fiddler on the Roof, directed by Norman Jewison. The film is based on Tevye, a Jewish milkman who was living in Imperial Russia a few years before the Bolshevik Revolution. Tevye is living with his wife and four daughters in a poor Jewish village that is subjected to social upheavals and pogroms. He is trapped between the old Jewish traditions and the emerging new world. However, he never forgets to keep his faith. The family lives in poverty and has a hand-to-mouth existence. Yet they are happy and cherish life.  Tevye and his fellow Jewish villages constantly face racial discrimination by their non-Jewish neighbors. Eventually, the Jewish village was subjected to forced eviction, and Tevye migrated to New York.  It is a powerful story about traditions, faith, and human suffering in an eternally changing world. Their story has certain relevance to Sri Lanka, which has experienced racial conflicts for a number of decades. The Sri Lankan version of   Fiddler on the Roof" is Choreographed by Joshua Fernandez, and the actors did a marvelous job bringing  "Fiddler on the Roof," to Colombo.

I give it two thumbs up. 

Fiddler on the Roof
********************

Fiddler on the roof
Playing his melody
It is sweet and stunning
I am mesmerized
When I close my eyes
The melody still reverberates
The fiddler’s tune
Makes me blissful
When I listen to the fiddler
I forget time and space


Ruwan M Jayatunge M.D PhD
Toronto
Canada


Saturday, October 5, 2024

Cannabis use and Mental Health

 







  Dr. Upali P. K. Peris, Dr. Monday N. Igwe, Dr. Ruwan M Jayatunge    

Abstract

Cannabis sativa (marijuana) which has been used throughout the world for thousands of years has been established to exert significant negative effects on the physical and mental health as well as social and occupational functioning of users. Cannabis abuse can also have profound negative effects on families and communities. Despite these, the prevalence of marijuana abuse and dependence disorders has been increasing recently among adults and adolescents. Prevention and intervention programs for marijuana abuse are highly essential. Early intervention initiatives and psycho education strategies are important in preventive actions.

Introduction

Cannabis sativa (marijuana) has been used throughout the world medically, recreationally and spiritually for thousands of years (Maule, 2015). It is the most commonly used illicit drug in the world (Wittchen et al., 2009). Despite being illegal in many countries, it is easily obtained and even homegrown (Delisi et al., 2006). According to the results from the 2011 National Survey on Drug Use and Health, the rate of marijuana use has had a steady increase since 2007. Cannabis use continues to constitute a social and public health problem.

The cannabis plant (Cannabis sativa) has a long history of use both as a medicinal agent and intoxicant (ElSohly & Slade, 2005). There are over 400 chemicals in marijuana. The active compounds of cannabis, called cannabidiols, have 64 active isomers. Only one metabolite, tetrahydrocannabinol (THC) is reported to be an active metabolite responsive to its effects (Morrison et al., 2009). THC usually refers to the naturally occurring isomer of delta-9-THC, but it may also include delta-8-THC. The delta-9-tetrahydrocannabinol contains psychoactive properties. Marijuana produces a number of characteristic behaviors in humans and animals, including memory impairment, antinociception, and locomotor and psychoactive effects (Sim-Selley, 2003).

THC leads to increased activation in frontal and paralimbic regions and the cerebellum (Chang   & Chronicle, 2007).Cannabinoids act on a specific receptor that is widely distributed in the brain regions involved in cognition, memory, reward, pain perception, and motor coordination (Adams & Martin, 1996). Cannabis produces euphoria and relaxation, perceptual alterations, time distortion, and the intensification of ordinary sensory experiences (Hall, Solowij & Lemon 1994).

Although most people who smoke cannabis will develop neither severe mental health problems nor dependence, regular use of cannabis may be associated with a range of health, emotional, behavioural, social, and legal problems, particularly in young, pregnant, and severely mentally ill people (Winstock, Ford & Witton, 2010). Cannabis users who also smoke tobacco are more dependent on cannabis, have more psychosocial problems and have poorer cessation outcomes than those who use cannabis but not tobacco (Peters, Budne & Carroll 2012).

Epidemiological studies indicate that approximately 10% of lifetime cannabis users meet the criteria for cannabis abuse or dependence (Anthony et al., 1994; Cottler et al., 1995; Hall et al., 1999). The epidemiological literature shows that cannabis use increases the risk of accidents (Hall, 2015) and risk of motor vehicle crashes (Hall & Degenhardt, 2009). Cannabis is currently one of the leading substances reported in arrests (Dennis et al., 2002).

Tolerance and dependence to cannabinoids develop after chronic use, as demonstrated both clinically and in animal models (Sim-Selley, 2003). According to Levin and colleagues (2011) Cannabis dependence is a substantial public health problem. A large body of evidence now demonstrates that cannabis dependence, both behavioral and physical, does occur in about 7-10% of regular users, and that early onset of use, and especially of weekly or daily use, is a strong predictor of future dependence (Kalant, 2004).  Cannabis dependence or cannabis use disorder is defined in the fifth revision of the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) as a condition requiring treatment (Gordon   Conley & Gordon, 2013).

Cannabis withdrawal is an important component of cannabis dependence (Lee et al., 2014). As many as 85% of users experience withdrawal (Budney et al., 2004; Winstock et al., 2010). Cannabis withdrawal is characterized by craving, irritability, nervousness, depressed mood, restlessness, sleep difficulty, and anger. With the recent publication of the DSM-5, a cannabis withdrawal syndrome is now officially recognized with defined criteria (APA, 2013).

Consequences of Cannabis Use

Studies show significant negative effects of smoking marijuana on physical and mental health as well as social and occupational functioning (Gazdek, 2014). Smoking marijuana is known to have hemodynamic consequences (Mittleman et al., 2001). Cannabis also has immunosuppressant and endocrine effects although the clinical significance of these is still not clear (Ashton, 2001). Cannabis smoking shows a dose-response relation with pulmonary risk in the same way that tobacco smoking does. Although problems of cannabis use can arise at any level of use, however low, cannabis use disorders and other problems are more likely to arise in long term, heavy daily users than in casual, infrequent users. (Winstock, et al., 2010).

Longitudinal association between cannabis use and mental health has been studied by the researchers. Cannabis use is a known risk factor for a range of mental health problems (van Gastel et al., 2014). Cannabis use has been associated with several adverse life outcomes, including unemployment, legal problems, dependence and early school leaving (Serafini et al., 2013). Furthermore, Monshouwer and colleagues (2006) specify that cannabis use is associated with aggression and delinquency. In addition, Fergusson and Boden (2008) point out that greater welfare dependence and lower relationship and life satisfaction associated with cannabis abuse.

Majority of studies have suggested a significant cognitive decline in cannabis abusers compared to non-abusers and healthy controls (Shrivastava et al., 2011; Solowij, 1988). According to Kalant (2004) Cannabis use has been linked to a number of both short- and long-term health consequences, including depression, paranoia, learning problems, memory deficits, and attention deficits. In addition, Cannabis use also causes symptoms of depersonalization, fear of dying and irrational panic ideas (Khan & Akella 2009). Also, cannabis use significantly increases the risk of manic symptoms (Henquet, Krabbendam & Graaf, 2006) and mania (Leweke & Koethe, 2008). Evidence indicates that cannabis use is considerably associated with both attempted and completed suicides among healthy youths (Serafini et al., 2013; Price et al., 2009).

Cannabis intoxication can occur shortly after cannabis use. The intoxication by cannabis is associated with subjective symptoms of euphoria, perceptual distortion, continuous giggling, sedation, lethargy, impaired perception of time, difficulties in the performance of complex mental processes, impaired judgment and social withdrawal (Crippa et al. 2012). Some clinicians have noticed panic attacks with cannabis intoxication. Cannabis intoxication symptoms are usually gone after a maximum of one week abstinence (Lishman, 1988).

Heavy cannabis use could lead to an ‘amotivational syndrome which has been described as personality deterioration with loss of energy and drive to work (Tennant & Groesbeck, 1972; Johns, 2001). Cannabis-induced amotivational syndrome negatively impacts volition, self-care and social performance.

Cannabis-induced psychotic disorder (CIPD) refers to psychotic symptoms that arise in the context of cannabis intoxication (Morales-Muñoz et al., 2014). Cannabis use is a risk factor for the development of incident psychotic symptoms (Arendt et al, 2005; Kuepper et al., 2011) and exacerbates psychosis (Hall et al., 2004).  Hall and team (2004) state that cannabis use can precipitate schizophrenia in vulnerable individuals. Deficits in prepulse inhibition (PPI) and cannabis abuse are consistently found in schizophrenia (Morales-Muñoz et al., 2015).

Cannabis use in adolescence leads to a two- to three-fold increase in the relative risk for schizophrenia or schizophreniform disorder in adulthood (Arseneault et al., 2004). The abuse of cannabis by patients with psychiatric disorders such as schizophrenia and mood and anxious disorders has a negative impact both in the acute and advanced stages of these conditions (Diehl, Cordeiro &, Laranjeira, 2010).

Exposure to marijuana during a critical period of neural development may interrupt maturation processes (Jacobus et al., 2009). Adolescents appear more adversely affected by heavy use than adults (Schweinsburg, Brown & Tapert , 2008).

Chronic cannabis use may alter brain structure and function in the adult and adolescent population (Batalla et al., 2013). Sami and colleagues (2015) suspect cannabis use may be associated with   dopamine signaling alterations. Fontes and team (2011) point out that cannabis use has been associated with prefrontal cortex (PFC) dysfunction.

Arseneault and colleagues (2004) were of the view that cases of psychotic disorder could be prevented by discouraging cannabis use among vulnerable youths. Consequently Moore and team (2007) emphasize that there is sufficient evidence to warn young people that using cannabis could increase their risk of developing a psychotic illness later in life.

According to El Marroun and team (2009) maternal cannabis use, even for a short period, may be associated with several adverse fetal growth trajectories. Cannabinoids have the ability to cross the placental barrier to the foetus and are detectable in the breast milk of mothers who use cannabis (Liebke, 2001). Current evidence indicates that cannabis use both during pregnancy and lactation, may adversely affect neurodevelopment, especially during periods of critical brain growth both in the developing fetal brain and during adolescent maturation, with impacts on neuropsychiatric, behavioural and executive functioning. (Jaques et al., 2014). Prenatal marijuana exposure is associated with adverse perinatal effects (Astley & Little, 1990).

Medical Uses of Cannabis

The use of cannabis for medical purposes is a controversial but an important topic of public and scientific interest (Ware, Adams &Guy, 2005). According to Grotenhermen and Müller-Vahl  (2012) cannabinoids are useful for the treatment of various medical conditions. Medicinal marijuana has been prescribed in chronic pain management, antiepileptic treatment in partial epilepsy, symptomatic relief in multiple sclerosis and chronic neuropathic pain. However severe risks are associated with the non-medicinal use of cannabis. Hill (2015) emphasizes that physicians should educate patients about medical uses of marijuana to ensure that it is used appropriately and that patients will benefit from its use.

Although cannabis has valid medical applications, it has addictive potential. Heavy cannabis use may contribute to the development of significant psychosocial and health-related problems (Budney,, Vandrey and  Stanger 2010 ). Cannabis use clearly has serious implications for young people who are particularly sensitive to its psychotogenic effects (Kolliakou et al., 2012). Early interventions are essential in treating cannabis related disorders.

Management of Cannabis Use

The prevalence of marijuana abuse and dependence disorders has been increasing among adults and adolescents. They continue to smoke the drug despite social, psychological, and physical impairments, commonly citing consequences such as relationship and family problems, guilt associated with use of the drug, financial difficulties, low energy and self-esteem, dissatisfaction with productivity levels, sleep and memory problems, and low life satisfaction ( Gruber   et al , 2003 ; Budney et al, 2007).

Despite the fact that there are large numbers of people with cannabis dependence, relatively little attention has been paid to the treatment of this condition (Nordstrom & Levin, 2007) and also the   preventative strategies are still limited (Deoganet al., 2015).

Pharmacological and psychological interventions are recommended for the cannabis use disorder. Allsop and team (2014)propose cannabis extract nabiximols (Sativex) as a medication for cannabis withdrawal. Levin and colleagues (2011) suggest Dronabinol for the treatment of cannabis dependence. Haney et al (2013) recommend the FDA-approved synthetic analogue of THC nabilonewhich has higher bioavailability and clearer dose-linearity than dronabinol.

Steinberg and team (2002) suggest psychosocial treatment for cannabis dependence.  Among the psychological interventions Cognitive and behavioral therapies and motivational enhancement therapies have proven to be effective in cannabis withdrawal and dependence (Benyamina et al., 2008).

Motivational enhancement therapy is designed to help resolve ambivalence about quitting and strengthen motivation to change (Elkashef et al., 2008). Cognitive behavioral therapy (CBT) has demonstrated efficacy as both a monotherapy and as part of combination treatment strategies (McHugh, Hearon & Otto, 2010).

CBT for marijuana dependence has typically been delivered in 45 to 60- minute individual or group counseling sessions. The overall focus is the teaching of coping skills relevant to quitting marijuana and coping with other related problems that might interfere with good outcome. Such coping skills include functional analysis of marijuana use and cravings, development of self-management plans to avoid or cope with drug-use triggers, drug refusal skills, problem-solving skills, and lifestyle management (Elkashef et al., 2008). In addition, Litt and team (2008) highlight the efficacy of contingency management treatments for marijuana dependence.

Treatment of cannabis use among people with psychotic or depressive disorders is imperative. Available studies indicate that effectively treating the mental health disorder with standard pharmacotherapy may be associated with a reduction in cannabis use and that longer or more intensive psychological intervention rather than brief interventions may be required, particularly among heavier users of cannabis and those with more chronic mental disorders (Baker, Hides & Lubman 2010).

As a safer alternative, some propose cannabis substitution which is a method of harm reduction.  Harm reduction refers to policies and programmes that aim to reduce the harms associated with the use of drugs. Cannabis substitution can be an effective harm reduction method for those who are unable or unwilling to stop using drugs completely (Lau et al., 2015). Based on principles of public health, harm reduction offers a pragmatic yet compassionate set of strategies designed to reduce the harmful consequences of addictive behavior for both drug consumers and the communities in which they live (Marlatt, 1996).

Conclusion

Cannabis abuse can have a profound effect on the health of individuals, their families, and their communities. Prevention and intervention programs for marijuana abuse are highly essential. Early intervention initiatives and psycho education strategies are important in preventive action.

Acknowledgements: 

1)      Mark D. Litt, Ph.D. Professor of Psychology University of Connecticut

2)       Dr. Ilan Nachim, HBSc, MSc, MD, CCFP

About the Authors:

1)       Dr. Upali P. K. Peris- Senior Lecturer in Psychiatry Faculty of Medicine University of Kelaniya Sri Lanka

2)      Dr. Monday N. Igwe- Lecturer, Department of Psychological Medicine Ebonyi State University Abakaliki, Nigeria

3)      Dr. Ruwan M. Jayatunge- Former Focal Point of Mental Health in Puttlam District. Ministry of Health in Sri Lanka


References

Adams, I.B., Martin, B.R.(1996). Cannabis: pharmacology and toxicology in animals and humans. Addiction; 91: 1585–614.

Allsop, D.J.,  Copeland, J. , Lintzeris, N. , Dunlop, A.J.,  Montebello, M. , Sadler, C. , Rivas, G.R ., Holland, R.M.,  Muhleisen, P. , Norberg, M.M. , Booth, J. , McGregor, I.S. (2014).Nabiximols as an agonist replacement therapy during cannabis withdrawal: a randomized clinical trial. JAMA Psychiatry.  71(3):281-91.

APA (2013). Diagnostic and Statistical Manual. 5th edition. Arlington: American Psychiatric Association.

Arendt, M. , Rosenberg, R., Foldager, L., Perto, G., Munk-Jørgensen, P.(2005).Cannabis-induced psychosis and subsequent schizophrenia-spectrum disorders: follow-up study of 535 incident cases. Br J Psychiatry.  ;187:510-5.

Arseneault, L., Cannon, M., Witton, J., & Murray, R.M. (2004) Causal Associations between cannabis and psychosis: examination of the evidence. Br J Psychiatry, 184, 110- 117.

Ashton, C.(2001). Pharmacology and effects of cannabis: A brief review. Br J Psychiatry. ;178:101–6.

Astley, S.J., Little, R.E.(1990).Maternal marijuana use during lactation and infant development at one year. Neurotoxicol Teratol.  ;12(2):161-8.

Baker, A.L. , Hides, L., Lubman, D.I.(2010).Treatment of cannabis use among people with psychotic or depressive disorders: a systematic review.J Clin Psychiatry. 2010 Mar;71(3):247-54.

Batalla, A., Bhattacharyya, S., Yücel, M., Fusar-Poli ,P., Crippa, J.A., Nogué, S., Torrens, M., Pujol, J., Farré, M., Martin-Santos, R. (2013).Structural and functional imaging studies in chronic cannabis users: a systematic review of adolescent and adult findings.PLoS One. ;8(2):e55821.

Benyamina, A. , Lecacheux, M., Blecha, L., Reynaud, M., Lukasiewcz, M. (2008).Pharmacotherapy and psychotherapy in cannabis withdrawal and dependence.Expert Rev Neurother.  ;8(3):479-91.

Budney, A.J., Hughes, J.R., Moore, B.A., Vandrey, R.(2004). Review of the validity and significance of cannabis withdrawal syndrome. Am J Psychiatry;161:1967-77

Budney, A.J. , Roffman, R., Stephens, R.S., Walker, D. (2007).Marijuana dependence and its treatment. Addict Sci Clin Pract. ;4(1):4-16.

Budney, A.J., Vandrey, R.G., Stanger, C.(2010).[Pharmacological and psychosocial interventions for cannabis use disorders].Rev Bras Psiquiatr. ;32 Suppl 1:S46-55.

Chang, L ., Chronicle, E.P.(2007).Functional imaging studies in cannabis users.Neuroscientist.;13(5):422-32.

Crippa, J.A., Derenusson, G.N., Chagas, M.H, et al.(2012).Pharmacological interventions in the treatment of the acute effects of cannabis: a systematic review of literature. Harm Reduct J. 9: 7.

Delisi, L.E, Bertisch, H.C., Szulc, K.U., Majche,r M., Brown, K., Bappal, A., Ardekani, B.A. (2006).A preliminary DTI study showing no brain structural change associated with adolescent cannabis use.Harm Reduct J.  9;3:17.

Dennis, M., Babor, T.F., Roebuck, M.C., Donaldson, J.(2002). Changing the focus: the case for recognizing and treating cannabis use disorders.Addiction.  ;97 Suppl 1:4-15.

Deogan, C. , Zarabi, N., Stenström, N., Högberg, P., Skärstrand, E., Manrique-Garcia, E, Neovius, K., Månsdotter, A. (2015).Cost-Effectiveness of School-Based Prevention of Cannabis Use. Appl Health Econ Health Policy.

Diehl, A., Cordeiro, D.C., Laranjeira, R.(2010).[Cannabis abuse in patients with psychiatric disorders: an update to old evidence].Rev Bras Psiquiatr.  ;32 Suppl 1:S41-5.

Elkashef ,A., Vocci, F., Huestis, M., Haney, M., Budney, A., Grube,r A., el-Guebaly, N.(2008). Marijuana neurobiology and treatment. Subst Abus.;29(3):17-29.

El Marroun, H. , Tiemeier. H., Steegers, E.A., Jaddoe, V.W., Hofman, A., Verhulst, F.C., van den Brink, W., Huizink, A.C. (2009).Intrauterine cannabis exposure affects fetal growth trajectories: the Generation R Study.J Am Acad Child Adolesc Psychiatry.  ;48(12):1173-81.

ElSohly, M.A., Slade, D. (2005) Chemical constituents of marijuana: the complex mixture of natural cannabinoids. Life Sci 78:539–548.

Fergusson, D.M ., Boden, J.M.(2008).Cannabis use and later life outcomes. Addiction.  103(6):969-76; discussion 977-8

Fontes, M.A., Bolla, K.I., Cunha, P.J., Almeida, .PP., Jungerman, F., Laranjeira, R.R., Bressan, R.A., Lacerda, A.L. (2011). Frontal Assessment Battery (FAB) is a simple tool for detecting executive deficits in chronic cannabis users.J Clin Exp Neuropsychol. ;33(5):523-31.

Gazdek, D.(2014).[Marijuana for medical purposes–public health perspective]. Lijec Vjesn. 2014 Jul-Aug;136(7-8):192-9.

Gordon, A.J., Conley, J.W., Gordon, J.M.(2013).Medical consequences of marijuana use: a review of current literature. Curr Psychiatry Rep. ;15(12):419.

Grotenhermen, F. , Müller-Vahl, K.(2012). The therapeutic potential of cannabis and cannabinoids. Dtsch Arztebl Int.  ;109(29-30):495-501.

Gruber, A.J. , Pope, H.G., Hudson ,J.I., Yurgelun-Todd, D.(2003).Attributes of long-term heavy cannabis users: a case-control study. Psychol Med.  ;33(8):1415-22.

Hall, W., Solowij, N., Lemon, J.(1994). The health and psychological consequences of cannabis use. National Drug Strategy Monograph Series no 25. Canberra: Australian Government Publishing Service.

Hall, W., Degenhardt, L., Teesson, M.(2004).Cannabis use and psychotic disorders: an update.Drug Alcohol Rev. ;23(4):433-43.

Hall, W. , Degenhardt, L. (2009).Adverse health effects of non-medical cannabis use. Lancet.  17;374(9698):1383-91.

Hall, W. (2015).What has research over the past two decades revealed about the adverse health effects of recreational cannabis use? Addiction. ;110(1):19-35.

Haney, M., Cooper, Z.D., Bedi ,G., Vosburg, S.K., Comer, S.D., Foltin, R.W. (2013).Nabilone decreases marijuana withdrawal and a laboratory measure of marijuana relapse. Neuropsychopharmacology. ;38(8):1557-65.

Henquet, C., Krabbendam, L., de Graaf, R., et al.(2006).Cannabis use and expression of mania in the general population. J Affect Disord.  ;95(1-3):103–110.

Hill, K.P. (2015).Medical Marijuana for Treatment of Chronic Pain and Other Medical and Psychiatric Problems: A Clinical Review. JAMA.  23-30;313(24):2474-83.

Jacobus, J., Bava, S., Cohen-Zion, M., Mahmood, O., Tapert, S.F.(2009).Functional consequences of marijuana use in adolescents. Pharmacol Biochem Behav. ;92(4):559-65.

Jaques, S.C. , Kingsbury, A. , Henshcke, P. , Chomchai, C. , Clews ,S. , Falconer, J. , Abdel-Latif ,M.E. , Feller ,J.M. , Oei ,.JL . (2014).Cannabis, the pregnant woman and her child: weeding out the myths.J Perinatol. ;34(6):417-24.

Johns , A. (2001). Psychiatric effects of cannabis. The British Journal of Psychiatry.178 (2) 116-122;

Kalant, H. (2004). Adverse effects of cannabis on health: an update of the literature since 1996. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 28(5), 849-863.

Khan, M.A., Akella ,S.(2009).Cannabis-induced bipolar disorder with psychotic features: a case report. Psychiatry (Edgmont).  ;6(12):44-8.

Kolliakou, A., Fusar-Poli, P, Atakan, Z.(2012).Cannabis abuse and vulnerability to psychosis: targeting preventive services. Curr Pharm Des.;18(4):542-9.

Kuepper, R., van Os ,J., Lieb, R., Wittchen, H.U., Höfler, M., Henquet, C.(2011).Continued cannabis use and risk of incidence and persistence of psychotic symptoms: 10 year follow-up cohort study. BMJ. 2 1;342:d738.

Lau, N. , Sales, P., Averill, S., Murphy, F., Sato, S.O., Murphy, S. (2015).A safer alternative: Cannabis substitution as harm reduction.Drug Alcohol Rev.  28.

Lee, D., Schroede, J.R., Karschner, E.L., Goodwin, R.S., Hirvonen, J., Gorelick, D.A., Huestis, M.A. (2014).Cannabis withdrawal in chronic, frequent cannabis smokers during sustained abstinence within a closed residential environment. Am J Addict. 23 (3):234-42.

Levin, F.R. , Mariani, J.J., Brooks, D.J., Pavlicova, M., Cheng, W., Nunes ,E.V. (2011).Dronabinol for the treatment of cannabis dependence: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial.Drug Alcohol Depend. 1;116(1-3):142-50.

Leweke, F., Koethe, D. (2008).Cannabis and psychiatric disorders: it is not only addiction. Addict Biol.;13(2):264–275. Review.

Liebke, S. (2001).A Cannabis User’s Harm Reduction Handbook. Retrieved from http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?rep=rep1&type=pdf&doi=10.1.1.202.4159

Lishman, W.A. (1988)Organic Psychiatry: The Psychological Consequences of Cerebral Disorder. 3. Oxford: Blackwell; 1998.

Litt, M.D ., Kadden, R.M., Kabela-Cormier, E., Petry, N.M.(2008). Coping skills training and contingency management treatments for marijuana dependence: exploring mechanisms of behavior change. Addiction.103(4):638-48.

Marlatt, G.A. (1996).Harm reduction: come as you are. Addict Behav. ;21(6):779-88.

Maule, W.J.(2015).Medical uses of marijuana (Cannabis sativa): fact or fallacy? Br J Biomed Sci. ;72(2):85-91.

McHugh ,R.K ., Hearon, B.A., Otto, M.W. (2010).Cognitive behavioral therapy for substance use disorders. Psychiatr Clin North Am. 2010 Sep;33(3):511-25.

Mittleman, M.A ., Lewis, R.A., Maclure, M., Sherwood, J.B., Muller ,J.E. (2001).Triggering myocardial infarction by marijuana. Circulation. 12;103(23):2805-9.

Monshouwer, K. , VAN Dorsselaer, S., Verdurmen, J., Bogt, T.T., D.E., Graaf, R., Vollebergh, W. (2006). Cannabis use and mental health in secondary school children. Findings from a Dutch survey.Br J Psychiatry. ;188:148-53.

Moore, T.H. , Zammit, S., Lingford-Hughes, A., Barnes, T.R., Jones, P.B., Burke ,M., Lewis, G. (2007). Cannabis use and risk of psychotic or affective mental health outcomes: a systematic review.Lancet. 28;370(9584):319-28.

Morales-Muñoz, I ., Jurado-Barba, R., Ponce, G. , Martínez-Gras, I. , Jiménez-Arriero, M.Á.  Moratti, S.,  Rubio, G.(2014). Characterizing cannabis-induced psychosis: a study with prepulse inhibition of the startle reflex.Psychiatry Res. 15;220(1-2):535-40.

Morales-Muñoz, I. , Jurado-Barba, R., Caballero, M., Rodríguez-Jiménez, R., Jiménez-Arriero, M.Á., Fernández-Guinea, S., Rubio ,G. (2015). Cannabis abuse effects on prepulse inhibition in patients with first episode psychosis in schizophrenia. J Neuropsychiatry Clin Neurosci.  ;27(1):48-53.

Morrison, P.D., Zois, V., McKeown, D.A., Lee ,T.D., Holt, D.W., Powell, J.F, et al. (2009).The acute effects of synthetic intravenous Delts9-tetrahydrocannabinol on psychosis, mood and cognitive functioning. Psychol Med. ;31:1607–16.

Nordstrom, B.R., Levin, F.R.(2007).Treatment of cannabis use disorders: a review of the literature. Am J Addict. 16(5):331-42.

Peters ,E.N., Budney, A.J., Carroll, K.M.(2012).Clinical correlates of co-occurring cannabis and tobacco use: a systematic review.Addiction. 2012 Aug;107(8):1404-17.

Price, C, Hemmingsson, T., Lewis, G., Zammit, S., Allebeck, P. (2009).Cannabis and suicide: longitudinal study. Br J Psychiatry.195:492–710.

SAMHSA (2012) Results from the 2011 National Survey on Drug Use and Health: National Findings(Subst Abuse Ment Health Serv Admin, Rockville, MD), NSDUH Series H-30, DHHS Publication No. SMA 06-4194.

Sami, M.B. , Rabiner, E.A. , Bhattacharyya, S . (2015). Does cannabis affect dopaminergic signaling in the human brain? A systematic review of evidence to date.Eur Neuropsychopharmacol. 2015 Mar 30. pii: S0924-977X(15)00088-7.

Schweinsburg, A.D. , Brown, S.A., Tapert, S.F.(2008).The influence of marijuana use on neurocognitive functioning in adolescents. Curr Drug Abuse Rev. ;1(1):99-111.

Serafini, G., Pompili, M., Innamorati, M., Temple, E.C., Borgwardt, S., & Girardi, P. (2013). The association between cannabis use, mental illness and suicidal behaviour: What is the role of hopelessness? Frontiers in Psychiatry, 4, 125

Shrivastava ,A., Johnston, M., Tsuang, M.(2011). Cannabis use and cognitive dysfunction..Indian J Psychiatry. ;53(3):187-91.

Sim-Selley, L.J.(2003).Regulation of cannabinoid CB1 receptors in the central nervous system by chronic cannabinoids.Crit Rev Neurobiol.  15(2):91-119

Solowij, N. (1988). Cannabis and cognitive functioning. Cambridge: Cambridge University Press.

Steinberg, K.L., Roffman, R.A., Carroll, K.M., Kabela, E., Kadden, R., Miller, M., Duresky, D. (2002).Tailoring cannabis dependence treatment for a diverse population.Addiction. ;97 Suppl 1:135-42.

Tennant, F. S.,Groesbeck, C. J. (1972) Psychiatric effects of hashish. Archives of General Psychiatry, 27, 133 -136.

van Gastel, W.A. , MacCabe ,J.H., Schubart, C.D., van Otterdijk, E., Kahn, R.S., Boks, M.P.(2014).Cannabis use is a better indicator of poor mental health in women than in men: a cross-sectional study in young adults from the general population. Community Ment Health J. ;50(7):823-30.

Ware, M.A., Adams, H., Guy, G.W.(2005). The medicinal use of cannabis in the UK: results of a nationwide survey. Int J Clin Pract.  ;59(3):291-5.

Winstock, A.R., Ford, C., Witton, J. (2010).Assessment and management of cannabis use disorders in primary care. BMJ.1;340:c1571.

Wittchen, H.U., Behrendt, S., Hofler, M., Perkonigg, A., Rehm, J., Lieb, R., et al. (2009).A typology of cannabis-related problems among individuals with repeated illegal drug use in the first three decades of life: evidence for heterogeneity and different treatment needs. Drug Alcohol Depend2009;102:151-7.


Wednesday, October 2, 2024

සුනන්ද දේශප්‍රිය සහ 71 කැරැල්ල

 




අනුර කුරුකුලසූරිය මහතාගෙන් සමුගත් මා ඊළඟට හමුවීමට ගියේ මහ නඩුවේ පස්වන විත්තිකරුවූ සුනන්ද දේශප්‍රිය මහතා ළගටයි ඔහු ජ්‍යෙAෂAඨ පුවත්පත් කලාවේදියෙකි. මේ දැක්වෙන්නේ ඔහුගේ ප්‍රකාශයයි.

71 කැරැල්ල කාලේ මගේ වයස අවුරුදු 18යි. ඒ කාලේ තරුණයෝ අද කාලේ තරුණයන්ට වඩා වෙනස්. පොතපත කියෙව්වා. සමාජ අසාධාරණ ගැන කථා කළා. ඒ පිළිබඳව සංවාදයක් තිබුණා. අන්තර්ජාතික වශයෙන් කියුබාව, වියට්නාම් යුද්ධය වගේ දේවල් නිසා මිනිසුන් තුළ දේශීය හා විදේශීය දේශපාලනය ගැන තිබුණේ දැනුවත් බවක්. ඒ වගේම අද කාලයේ දක්නට තියෙන හරසුන් ටෙලිවිෂන්, ටෙලිනාට්‍යවලට මිනිසුන් ඇලී ගැලී සිටින ගතියක් නොවෙයි තිබුණේ. මිනිසුන්ගේ විචාර බුද්ධිය මොටවෙලා තිබුනේ නැහැ. ඒ නිසා නිරායාසයෙන්ම අප ජනතා ව්‍යාපාරවලට ඇදිල ගියා.

විෙජ්වීර, සනත් බොරළුකැටිය හරහා තමයි අපේ ගෙදරට යාම්ඊම් කළේ. විෙජ්වීරට අපේ ගෙදර බූරු ඇඳක් පවා තබලා තිබ්බා, නිදාගන්න. අපේ ගෙදර සැර බල්ලෙක් හිටියා. හැමෝම හපන්න පනින ඒ බල්ලත් විෙජ්වීරව අඳුරනවා. ඒ නිසා විෙජ්වීර එනකොට බල්ලා නගුට වනනවා. 

විෙජ්වීර ආකර්ශනීය නායකයෙක්. පැය 12 ක් උනත් එකදිගට කථා කරන්න පුළුවන්. ඉතිහාසය වගේ විෂයයන් හොඳින් දැන සිටියා. විෙජ්වීරට ගැඹුරු මාක්ස්වාද පිලිබඳ අවබෝධයක් නොතිබුනාට මාක්ස්වාදයේ මූලික කොටස් ගැන දැනුමක් හා ඒක වෙනත් කෙනෙකුට පහදලා දිය හැකි කුසලතාවක් තිබුණා. 

71 සමයේදී විෙජ්වීර හොඳ ආදර්ශවත් නායකයෙකුගේ නායකත්ව ගුණාංග තිබුණා. දුෂ්කර ජීවිතයක් ගත කළා. සමහර විට මම හා විෙජ්වීර සැතැප්ම 10-12 පයින් ඇවිදලා තියෙනවා. මට මතකයි අක්මීමන කරපු පන්තියක විෙජ්වීර කෑම කාලා දෙවන වර ඛෙදාගන්න යද්දී කෑම අනිත් අයට මදිවෙයි කියලා පිඟාන පැත්තක තියලා අත සෝදාගත්තා. ලොකු අතුල මාසිකව විෙජ්වීරට රු. 50 ක් දුන්නා, ව්‍යාපාරයේ වැඩ කරගෙන යන්න කියලා. 

මම උසස් පෙළ පන්තිවල ඉගෙනුම ලබමින් සිටියදී පක්ෂයේ වැඩවලට ගියා. මම ඒ කාලේ හොඳට අඳිනවා. කොන්ඩේ ක්‍රේල් කරලා හිටියේ. මට ඉස්කෝලෙදි කිව්වේ ජැන්ඩි සිංඤො කියලා. පක්ෂේ වැඩවලට ආවාම මට කිව්වා කොන්ඩේ ක්‍රේල් කරන එක නවත්තලා පිටිපස්සට පීරන්න කියලා. මම තීරණය කළා පූර්ණකාලීනව වැඩ කරන්න 1970 පෙබරවාරි 25 දා මම බදුල්ලට ගියා, ගෙදරට ලියුමක් ලියලා තියලා.

තාත්තා එදා පඩි අරගන මට  ඇනිමල් බයලොජි  පොත ඒ කාලේ ඒ පොත රු. 20 විතර වෙනවා. තාත්තා පොත අරගන ගෙදර එනකොට මම ගෙදරින් ගිහිල්ලා. මම බදුල්ලේදී ගතකළේ දුෂ්කර ජීවිතයක්. ඒත් හරියට වැඩ කළා. බදුල්ල මහජන පුස්තකාලයට පත්තර බලන්න එන අයට කොකු ගහනවා. පන්ති පවත්වනවා. සන්නද්ධ වෙනවා.

1971 මම හදිසියේ ගෙදර ආවා. මගේ කොණ්ඩෙ පස්සට පීරලා ඉස්සර වගේ ජැන්ඩි ගතිය නැහැ. මම සරමක් ඇඳලා හිටියේ. මගේ ගෙවල් ළඟ කාටවත් මාව අඳුනාගන්න බැරි උනා.  මම ගෙදර ආ වෙලාවේ අයියගේ ටෙට්‍රන් කොට්න් අළුත් ෂර්ට් එක එයාට කියන්නේ නැතුව ඇඳගන ගියා. පස්සේ ඒක විෙජ්වීර මගෙන් ඉල්ලා ගත්තා. 1971 අම්පාරේදී විෙජ්වීර අත්අඩංගුවට ගන්නකොට ඇඳගන හිටියේ ඒ කමීසේ.

විෙජ්වීර අත්අඩංගුවට පත්උනාම අපේ ව්‍යාපාරයේ පහළ ස්ථරවල හිටපු අය නොසන්සුන් බවකින් හිටියේ. ප්‍රහාරය ඉක්මන් කරන්න අපට නිතරම කිව්වා. ඒ නිසා ඉක්මනින් ප්‍රහාරයට යන්න අවශ්‍ය උනා. 1971 අප්‍රේල් 2 දින අපි සංඝරාමයට රැස්උනා. මම, සනත්, ලොකු අතුල, කරුණාරත්න, පියතිලක, අනුර කුරුකුලසූරිය, ලයනල් බෝපගේ, උයන්ගොඩ ප්‍රහාරය ගැන සාකච්ඡා කළා. අපි අප්‍රේල් 5 දින ප්‍රහාරය එල්ල කරන්න තීරණයකට ආවා. බලය අල්ලා ගත්පසු විෙජ්වීර කරන කථාව උයන්ගොඩ ලිව්වා. ඒක දේව බණ්ඩාරගේ හ`ඩින් පටිගත කළා. අපි සැලසුම් කළේ අප්‍රේල් 6 දා ඒක උදේ ගුවන් විදුලියෙන් ප්‍රචාරය කරන්න. සාකච්ඡාවෙන් පස්සේ ලංකාවෙ බලය අල්ලලා 8 දා හමුවෙමු කියලා එකඟතාවෙන් විසිරිලා ගියා.

1971 අප්‍රේල් 5 දා බදුල්ලේ කණ්ඩායම වැලිමඩ පොලිසියට ගැහැව්වා. මම හපුතලේ තේ වත්තක හිටියේ. හපුතලේ පොලිසියට පහර දෙන්න සූදානම්. ඒත් ඇඳිරි නීතිය දාලා පොලිසිය සූදානමින් සිටි නිසා අපට ප්‍රහාරය එල්ල කරන්න බැරිඋනා. 8 දා උදේ විෙජ්වීරගේ කථාව ගුවන්විදුලියේ ගියේ නෑ. මම දැනගත්තා කැරැල්ල අසාර්ථකයි කියලා. මගේ තදබල විශ්වාසයක් තිබුණා අපි ජයග්‍රහණය කරයි කියලා. අපි 6 දා වැලිමඩට ගියා. උඩපුස්සැල්ලාව හරහා වලපනේට ගියා. අප්‍රේල් 15 වෙනකම් කැලේ හැංගිලා හිටියේ. කන්න දෙයක් නැහැ. හේන්වල තිබ්බ වට්ටක්කා, කතුරුමුරුංගා කෑවා. අපේ පිරිස 80 විතර හිටියා. කට්ටිය ටිකෙන් ටික පලායන්න ගත්තා. අන්තිමට ඉතුරු උනේ 14 දෙනෙක් විතරයි. අපි හොරෙන් රෑ පානේ හැංගිලා හුන්නස්ගිරියට ගියා. අපේ 6 දෙනෙක් නකල්ස් වලට ගියා. 

මම මේසන් වැඩකරන කොල්ලෙක් වගේ වෙස්වලාගෙන බටපොලට ගියා. ඒ වෙනකොට අපේ අය බටපොල තාවකාලිකව අල්ලගෙන හිටියේ. මම ගිය බස්එක අම්බලන්ගොඩ පොලිසිය ළඟදී චෙක්කළා. මගේ පවුලේ අය හඳුනන පොලිස්කාරයෝ හිටියා. මම බයෙන් හිටියේ ඒ නිසා. මාව හඳුනගනීද කියලා. මිනිහා මාව දැක්ක හැටියේම අයිඩෙන්ටිෆයි කරා. ඒත් මාව අල්ල ගත්තේ නැහැ. මට යන්න දුන්නා.

මම බටපොල පිරිසට එකතු උනා. අපේ මූලස්ථානය විලියම් සිල්වාගේ ගෙදර පිහිටුවාගෙන තිබුණේ. අපි කොට කපලා පාර හරහට දැම්මා. අප්‍රේල් 23 දා උදේ ආමි එකෙන් අපිව වට කරලා ගැහැව්වා. අපි සීසීකඩ විසිරුණා. මම තවත් කීප දෙනෙක් එක්ක ඔරුවක නැගලා ගඟ හරහා අම්බලන්ගොඩට එන්න හදන කොට මෙහා ඉවුරේ හිටපු ගැමියෝ මාව අල්ලලා පොලිසියට බාර දුන්නා.

අපිව අම්බලන්ගොඩ පොලිසියට ගෙනිච්චා. අපිට හොඳටම බැටන් වලින් ගැහුවා. අපි එක්ක ෙජ්වීපී යුනිෆෝම් ඇඳගන හිටි දෙදෙනෙක් අල්ලගන හිටියේ. ඒ දෙන්නයි ඇල්බට් සිල්වාගේ බෑනා කෙනෙකුටයි මගේ ඇස් ඉදිරියේ පහර දුන්නා. ඒ අයට ගහනවා මට බලන්න කිව්වා. මෙහෙම අමානුෂික විදිහට ගහලා ඒ තුන්දෙනා මරලා දැම්මා. ඊට පස්සේ වෙරළ අද්දර වල හාරලා වලදාන්න පොලිසිය වැඩ කරපු මිනිහෙකුට නියම කළා. 

මාවත් මරන්න නියම කරගන හිටියේ. පොලිසියේ කට්ටිය ඇවිල්ලා වරින්වර කියනවා අද රෑට උඹව මරනවා කියලා. එක පොලිස්කාරයෙක් මම ළඟටම ඇවිල්ලා කිව්වා අද මුන් උඹව මරයි. මම උඹේ අයියවත් දන්නවා. මට කරන්න දෙයක් නැහැ. පණිවිඩ මොකුත් තියෙනව නම් මම අයියට කියන්නම් කීවා. මාව අම්බලන්ගොඩ පොලිසියේ මරන්න තියාගන ඉන්නවා කියලා ගෙදරට ආරංචි උනා. තාත්තා වහාම අම්බලන්ගොඩ මහේස්ත්‍රාත්ව හමුවෙන්න ගියා. මහේස්ත්‍රාත් පොලිසියට ඇවිල්ලා මාවයි තව රඳවාගන හිටපු දෙන්නෙකු පිළිබඳව වාර්තාවක් දාලා ගියා. ඒ නිසා අපේ ජීවිත බේරුණා. 

අපිව බලපිටියේ උසාවියට දැම්මා. එතනින් නියෝග දුන්නා ගාල්ලේ බන්ධනාගාරයට ගෙනියන්න කියලා. ගාල්ල බන්ධනාගාරයේදි අපට ආපසු  යටිපතුල්වලට බැටන් පොලූවලින් ගැහැව්වා. අපේ කකුල් පැලිලා ලේ ගැලූවා. දවල් කෑමට පෙර බන්ධනාගාරය ඇතුළු භූමිය වටා රවුම් 3 ක් යන්න අපට බල කළා. අපි ගිනිගහන අව්වේ තුවාල වෙච්ච දෙපා එක්ක අමාරුවෙන් ඇවිද්දා. වේදනාව නිසා අත් ඉහළට යනවා.. එතකොට තොපි ඉගිල්ලෙන්න හදනවද කියලා පහර දෙනවා.

ටික කාලයක් ගාල්ලේ බන්ධනාගාරයේ අපිව තියාගන ඉන් පස්සේ විද්‍යෝදයේ ජයතිස්ස හෝල් එකේ රැඳවුම් කඳවුරට ගෙනිච්චා. අපි ඔක්කොම 1000 ක් විතර හිටියා. ඊට පස්සෙ වීරවිල දැම්මා අන්තිමට වැලිකඩට ගෙනාවා.

මගේ නඩුව 1973-1975 දක්වා ඇහැව්වා. මට ආයුධ සන්නද්ධව පහරදීමේ චෝදනාවක් තිබූ නිසා අවුරුදු 15 බැගින් අවුරුදු 45ක් දුන්නා. ඒත් ලැබුණේ අවුරුදු 12 යි. මාත් සමඟ විෙජ්වීර, කෙලී, උයන්ගොඩ යනාදී අය හිටියා. අපි පොත් කියවනවා. ප්‍රන්ස, රුසියන් සාහිත්‍ය දිගටම කියවන්න පටන්ගත්තා. දවසකට පොත් 2ක් හෝ කියවනවා. මම සැබෑ මිනිසෙකුගේ කථාව එක රැයකින්ම කියවලා ඉවර කළා. අපි ක්‍රිකට් ගැහුවා. කෙලී, ඔස්මන් හා කලූ ලකීට හොඳට ක්‍රිකට් ගහන්න පුළුවන්. විෙජ්වීරට ක්‍රිකට් බැරි උනාට අපි ගහනවා බලන් හිටියා. 

මම හිරේදි 71 සම්බන්ධව ස්වයං විවේචනයක් කරා. ඒක නිසා විෙජ්වීර සමඟ මතවාදීව ගැටුනා. 1977 ඔක්තෝබර්වල මම නිදහස් වෙලා ඇවිල්ලා පුවත්පත් කලාවට යොමු උනා. 88/89 කාලේ මට මරණ තර්ජන පවා ආවා. විෙජ්වීර තමන්ගේ වැරැද්දක් පිළිගත්ත කෙනෙක් නොවෙයි. ඒ වගේම තමන් සමඟ ඉතා හිතවත්ව සිටි නන්දන මාරසිංහ වගේ අය මරන්න පවා නියෝග දුන්නා. ඒ නිසා විෙජ්වීරගේ මානසික ස්ථාවරභාවය ගැන මට තියෙන්නේ ප්‍රශ්නාර්ථයක්.

71 අතීත සිද්ධි ගැන මට පසුතැවිල්ලක් නැහැ. එදා අපි සන්නද්ධව නැගී සිටියේ සමාජ අසාධාරණයට විරුද්ධව. වර්තමාන සමාජ ආර්ථීක තත්වය, ලෝක දේශපාලන ප්‍රවණතාව ගැන බලන කොට ආයුධ සන්නද්ධව නැගිටීමකට වඩා ප්‍රජාතන්ත්‍ර ක්‍රමවේදය මගින් විරෝධතා හා ප්‍රකශ කිරීම සුදුසුය කියා මා හිතනවා.


( වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග ගේ 71 කැරැල්ල ආරම්භයේ සිට අවසානය දක්වා පුර්ණ සමාලෝචනයක් කෘතිය​ ඇසුරෙනි )

Find Us On Facebook