මට හොඳ දක්ෂ ගුරුවරු මෙන්ම මෝල් ගුරුවරුද හමුවී තිබේ. බොහෝ සාවද්ය දේවල් ඉගැන්වූ සිසුන් ගේ ආත්ම ශක්තිය මොට කල මෙම ව්යාජ ගුරුවරු අපගේ ජීවිත වලට ලොකු හානියක් නොකලේ ඔවුන් මෝල් ගුරුවරු මෙන්ම ජෝකර්ලා ලෙස වටහා ගැනීමේ ඉවක් කුඩා අපට තිබූ නිසාය. එහෙත් මෙම මෝල් ගුරුවරු සෑම කාලයකම සිටිති. ඔවුන් සිසුන් සැලකිය යුතු ප්රමාණයක් නොමග යවති. එසේම ආත්ම විශ්වාසය , නිර්මාණශීලීතාව බිඳ දමා සිසුන් මොට කර දමති.
මට හමුවූ මෝල් ගුරුවරු කීප දෙනෙකු මගේ මතකයේ සිටියි. මින් එක් මෝලෙක් පන්තියට පැමින නිතරම අසන්නේ අප උදේ නැගිට්ට වේලාවයි. උදේ හත හමාරට ඉස්කෝලේ ආරම්භ වන නිසා සිසුන් බොහෝ දෙනෙකු උදෑසන හය -හයාමාරට නැගිට පාසල් එති. සමහරු උදේ පහටත් අවදි වෙති. ඒ දුර සිට එන ළමුන් ය. මේ ගුරුවරයාට අවශ්ය ළමුන් උදේ හතරට නැගිට්ට වීමටය. ඔහු පන්තියට පැමින අද උදේ හතරට නැගිට්ට ළමයි අත උස්සන්න කියයි. ඔහුගේ අපවාදයෙන් බේරීමට අප බොරුවට අත උස්සන්නෙමු. එක් ළමයෙක් ඔහු උදේ තුනට නැගිට්ට බව කීවේය. මේ ගුරුවරයා එම ළමයාට ප්රශංසා කොට අපටද ඔහු අනුව හැදෙන්නට කීවේය.
එහෙත් මේ ගුරුවරයාගේ අවවාදය දෝෂ සහිත විය හැකි බව මගේ කුඩා සිත එදා කීවේය. එම නිසා මම මේ වේලාවට අවදි නොවූයෙමි. එහෙත් අපගේ පන්තියේ සමහර ළමුන් උදේ තුනට හතරට නැගිටගත්හ.
පසු කාලයක මනෝ විද්යාඥ හෙදර් ජෝඩ්න් යටතේ ළමා මනෝ විද්යාව හදාරන විට මෙම මෝල් ගුරුවරයාගේ අවවාදයේ භයානක කම මට තේරුම් ගියේය. නින්ද ළමුන්ට අත්යාවශ්යය. ළමා කාලයේ නින්ද අඩු වන විට මොලයේ වැඩීම අඩාල වෙයි. මේ නිසා සංවර්ධිත රට වල සතියේ සමහර දින වල පන්ති ආරම්භ වන්නේ ප්රමාදවී ය. මෙයට ලේට් ස්ටාර්ට් කියති. මෙම ලේට් ස්ටාර්ට් හි අරමුණ ළමුන්ට වැඩිපුර නිදා ගැනීමට ඉඩ දීමයි.
තවත් ගුරුවරයෙකුට ග්රස්තියක් ලෙස තිබුනේ ඉස්කෝලේ එන විට මවට හා පියාට වැඳීමයි. දෙමාපියන් දෙදෙනා රැකියා කරන උදෑසන කාර්ය බහුල නිවෙස් වල ළමුන්ට දිනපතා දෙමාපියන්ට වැඳ ඒමට අවකාශයක් තිබේද යන්න සිතීමට මෙම ගුරුවරයාට උවමනාවක් නොවීය. ඔහු පන්තියට පැමින අද ඉස්කෝලේ එන විට අම්මටයි තාත්තටයි වැන්ද ළමයි අත උස්සන්න කියයි. අත නොඉස්සූ ළමුන් ගේ අල්ලට ඔහු වේවැල් පාරක් දෙයි. මේ නිසා ළමුන් වේවැල් පාරින් බේරීමට බොරුවට අත් ඔසවති. මේ අනුව ඔහු ළමුන්ට කියා දුන්නේ වංචා කරන අන්දමය.
තවත් ගුරුවරයෙකු ළමුන් පන්තියේ කුඩා වැරැද්දක් කල විට තමුසේ අනාගතේ හිරේ යන කෙනෙක් ; එල්ලුංගස් යන කෙනෙක් කියා පන්තියේ අනෙක් ළමුන් ඉදිරිපිට කියා වැරැද්දක් කල ළමයාගේ ආත්ම අභිමානය පොඩි පට්ටම් කරයි. තමා අනාගත සිරකරුවෙක් කියා ළමුන්ව කුඩා කාලයේ සිටම තත්වාරෝපනය කල මෙම ගුරුවරයා වචනයේ පරිසමාප්තියෙන්ම මෝලෙකි.
නව යොවුන් වියේදී අප පොප් සංගීතය ප්රිය කලෙමු. එක් ගුරුවරයෙකුට මෙම ඉංග්රීසි පොප් සංගීතය වහ කදුරු මෙන් විය. ඔහු නිතරම මෙසේ කීවේය.
" තමුසෙලා ඇබා බොනිඑම්ලා අහලා මොලේ කුරුවල් කරගත්ත අය නේ. තමුසෙලා අනාගතේ මරුසිරාලා වෙනවා"
මොහු මෝලෙකු බව අපට එදත් තේරුණි. ඒ මන්ද යත් ඔහු සිතා ගෙන සිටි අයුරට ඇබා සහ බෝනි එම් යනු පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකි. ඇබා සහ බෝනි එම් යනු සංගීත ගෘප් දෙකක් බවත් එම සංගීත කණ්ඩායම් වල සාමාජිකයන් ගේ නම් ද අප දැනගෙන සිටියෙමු. එසේම මම ඒ කාලයේ ධර්මසිරි ගමගේ ලියූ මරුසිරාගේ ජීවිත කතාව කියවා තිබුනේය. එහි කිසි තැනක සිරිපාල හෙවත් මරුසිරා පොප් සංගීතයට සවන් දුන් බවක් තිබුනේ නැත. මේ අනුව ඒ කාලයේ සාමාජීය වශයෙන් අප මෙකී මෝල් ගුරුවරයාට වඩා ඉදිරියෙන් සිටි බව මට සිතේ.
එක් ගුරුවරයෙකු නිතරම ජාතික චින්තනය ගැන කීවේය. එසේම විදේශික දේ අප සහ මුලින්ම බැහැර කොට දේශීය දේවල් පමණක් ග්රහණය කල යුතු බව ඔහු කීවේය. ඔහුට අනුව ඉංග්රීසිය පර භාෂාවකි. අප ඉගෙන ගත යුත්තේ පාලි හා සංස්කෘතය.
මේ ගුරුවරයා ගැන එක් දෙයක් කිව යුතුය. ඔහු වර්තමානයේ ජාතික චින්තනය ගැන දේශනා කරමින් තම දරුවන් ඇමරිකාවේ ,ඕස්ටේරලියාවේ උසස් අධ්යාපනයට යවන දෙබිඩ්ඩෙකු නොවීය. ඉංග්රීසි නොදත් නිසා ඔහු ඉංග්රීසියට වෛර කල අතර තම හීනමානයෙන් මිදෙනු වස් ගෝලයන්ට පාලි හා සංස්කෘත ඉගෙන ගන්න කීවේය. ඔහුගේ උපදෙස් අනුව පාලි හා සංස්කෘත පමණක් ඉගෙන ගත්තේ නම් ගෝලයන්ට උසස් අධ්යාපනය සිහිනයක් වනු නියතය.
මෝල් ගුරුවරු සෑම කාලයකම සෑම පාසලකම සිටිති. මෙම වියාජ ගුරුවරුන් ගේ මෝල් කතා සීරියස් ලෙස භාර නොගැනීමට බාල පරපුරට මොලය තිබිය යුතුය.