හර්මන් මෙල්විල් ගේ ශ්‍රේෂ්ඨ නවකතාව ; මොබී-ඩික්

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග 

1852 ජූලි මාසයේදී 32 හැවිරිදි හර්මන් මෙල්විල් නම් නවකතාකරුවා ඔහුගේ නවකතාව වන මොබී-ඩික් ගැන දැඩි බලාපොරොත්තු තබා සිටියේය. එහෙත් එම කාලයේදී  විචාරකයින් විසින් "මොබී ඩික්"  ඉවතන ලදි . සාහිත්‍ය ලෝකයට බොහෝ දුරට අමතක වූ මෙල්විල් 1891 දී මිය ගියේය. 1920 දශකය වන විට, විද්වතුන් මොබී-ඩික් නැවත සොයා ගත් අතර, එය අවසානයේදී එය ඇමරිකාවේ පමණක් නොව විශ්ව සාහිත්‍යයේ පූජිත වූ කෘතියක් විය. වාණිජමය වශයෙන් අසාර්ථක වූ හර්මන් මෙල්විල් ගේ මොබී ඩික්" මහා ඇමරිකානු නවකතාවක්” ලෙස එහි කීර්තිය ස්ථාපිත වූයේ 20 වන සියවසේදී පමණි.  නැතානියෙල් ෆිල්බ්‍රික් පවසන පරිදි මොබී ඩික් මෙතෙක් ලියන ලද ශ්‍රේෂ්ඨතම ඇමරිකානු නවකතාවය.  බ්‍රිතාන්‍ය විචාරකයින් මොබි-ඩික් සැලකුවේ “විශිෂ්ට සාහිත්‍ය කෘතියක්, දාර්ශනික, පාරභෞතික හා කාව්‍යමය ආදරයක්” ලෙසටය.

මොබී-ඩික්  මිනිසා සහ ඔහුගේ විශ්වය පිළිබඳ වඩාත් තීව්‍ර ගවේෂණයකි. මතුපිටින් බලන විට තල්මසුන් දඩයම් කිරීම සහ තල්මසුන්ගේ තෙල් නිස්සාරණය පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක හා යථාර්ථවාදී විස්තරයක් මෙම පොතේ අඩංගු වූවද අභ්‍යන්තරයෙන් ඉතා ගැඹුරු තේමාවක් මෙම නවකතාව හරහා කතුවරයා සාකච්චා කරයි.  "මොබී ඩික් "  කෝපාවිෂ්ට වූ ඇමරිකානුවෙකුගේ මිථ්‍යා මෘගයෙකු මරා දැමීමේ නිරූපිත ප්‍රතිරූපය ජනප්‍රිය පරිකල්පනයක් නොවේ.  මෙල්විල්ගේ වීර කාව්‍යය “සංකේතාත්මක මුහුදු ගමනක්” හෝ වන්දනා ගමනක් ලෙස අර්ථකථනය  කල හැකිය. සමහර විචාරකයින් සඳහන් කළේ නෞකාව සමඟ මියගිය කථිකයෙකු විසින් හොඳ සහ නරක සහ දෙවියන්ගේ පැවැත්ම ,ජාතියේ හා වර්ගවාදයේ සංකීර්ණත්වය පැවසූ බවක් පෙනෙන්නට ඇති අතර ඔහුගේ වැදගත්ම ප්‍රභවයන් තුන නම්, බයිබලය, ෂේක්ස්පියර් සහ මිල්ටන් ය. 

ඇමරිකානු කතුවරයෙකු  වන කාල් වැන් ඩොරන්  මොබි-ඩික් විසින් ඇමරිකානු රොමෑන්ටිකවාදයේ උච්චතම අවස්ථාව ලෙස නම් කරයි. සාහිත්‍ය විශාරද ෆ්‍රැන්කෝ මොරෙට්ටි තර්ක කරන්නේ හර්මන් මෙල්විල්ගේ මොබී-ඩික් සහ ජේම්ස් ජොයිස්ගේ යුලිසෙස්  නවකතාව මට්ටමේ උසස් කෘතියක් බවයි. විචාරක ලුවිස් මුම්ෆර්ඩ් එය “ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ උත්තරීතර කාව්‍යමය ස්මාරකයක්” ලෙස හඳුන්වන අතර එය සිනමාවේ සිට ඉමොජි සාහිත්‍යයට අනුවර්තනය වීමට පොළඹවනු ඇත.

හර්මන් මෙල්විල් සිය ජීවිතයේ බොහෝ දුෂ්කරතා අත් වින්දේය අස්ථාවර ළමා විය, ඔහුගේ මව විසින් නොසලකා හැරීම මෙහිදී සඳහන් කල යුතුය. හර්මන් මෙල්විල් හැදී වැඩුණේ තල්මසුන් කර්මාන්තයේ ඇමරිකානු ආධිපත්‍යයේ උච්චතම කාලයේදීය. ඔහුට විධිමත් අධ්‍යාපනයක් තිබුණේ නැත.වයස අවුරුදු 21 දී, හර්මන් මෙල්විල් පැසිෆික් සාගරයට තල්මසුන් දඩයම් කිරීම සඳහා පිටත් විය. වසර හතරකට ආසන්න කාලයක්, තල්මසුන් නැව් තුනක කපිතාන්වරුන් යටතේ ඔහු යාත්‍රා කලේය.  1842 ජූලි මාසයේදී  හර්මන් මෙල්විල් මාර්කේසා දූපත්වල   සති කිහිපයකට නොඅඩු කාලයක් තායිපිස් නමින් හැඳින්වෙන කැනිබල් ගෝත්‍රයක් සමඟ ජීවත් විය. ඔහු තායිපී මිටියාවතෙන් පලා ගියේ ඇයි සහ කෙසේද යන්න පිළිබඳ නිශ්චිත පැහැදිලි කිරීමක් නැත.   පසුකාලීනව මෙල්විල් යුරෝපයේ සංචාරය කලේය. මෙල්විල්ගේ බාහිර ජීවිතය බොහෝ දුරට නිශ්ශබ්ද හා නොවැදගත් විය. මෙල්විල් සිය විවාහ ජීවිතයේ වැඩි කාලයක් ගත කළේ එක්කෝ මැසචුසෙට්ස් හි ගොවිපලක හෝ නිව්යෝර්ක් නගරයේ ය. මෙල්විල් මොබී-ඩික් ලියන විට, ඔහු  අදේවවාදියෙකු වූ අතර ඔහු මොබී-ඩික් තුළ ක්‍රිස්තියානි ධර්මය තීරණාත්මක ලෙස ප්‍රතික්‍ෂේප කරනු ලැබේ.

මෙල්විල්ගේ සාහිත්‍ය අභිලාෂය මොබී-ඩික් (1851) හි පෙන්නුම් කළ අතර එය ලිවීමට  ඔහුට වසර එකහමාරකට ආසන්න කාලයක් ගත විය.   මෙල්විල්  පියෙකු නැති තරුණයෙකි, ඔහු වැඩිහිටි, අධිකාරිවාදී පිරිමි බලවේගයක් සඳහා දැඩි ආශාවකින් සිටී. වීරයා භූමික පියෙකු සෙවීම සහ ඔහු දෙවියන් වහන්සේ සෙවීම අතර සමාන්තරයක් ඇත.  මනෝවිද්‍යාත්මක මට්ටමින් ගත් කල, ආහබ්ගේ අතිශය පුරුෂ තල්මසුන් සඳහා වන දඩයම මෙල්විල්ගේ ලිවීමේ තනි ප්‍රමුඛ තේමාව වන පියෙකු සෙවීම සමඟ සම්බන්ධ වේ. මෙල්විල් සිය නවකතාව ලිවීමේදී මූලික වශයෙන් ඔහු මුහුදේ ඉගෙන ගත් දේ පිළිබඳව අවධානය යොමු කළේය.හර්මන් මෙල්විල් නවකතාකරුවෙක් පමණක් නොවේ.  ඔහු ඇමරිකානු පුනරුද යුගයේ කවියෙකුද විය. මෙල්විල් කාව්‍යමය භාෂාවකින් පාඨකයා අමතයි.  

මොබී-ඩික් යනු ඛේදජනක වීර කාව්‍යයකි. නවකතාව සොබාදහමේ මාතෘ බලවේගයන්ට ආයාචනා කරයි.මොබී ඩික් නවකතාව  ආරම්භ වන්නේ “මට ඉෂ්මායෙල් අමතන්න” යන ආඛ්‍යාන ආයාචනයෙනි. කථකයා, ඔහුගේ බයිබලානුකුල සගයා මෙන්, නෙරපා හැරියෙකි.   ඉෂ්මායෙල් ඔහුගේ පෞද්ගලික ඉදිරිදර්ශනයේ සීමාවන්ගෙන් සහ ඔහුගේ සංස්කෘතික හා වාර්ගික පක්ෂග්‍රාහීත්වයෙන් නිදහස් වේ. සෑම දෙයකම සෞන්දර්‍යයක් ඇති  බව ඉෂ්මායෙල් කියයි. සමස්තයක් වශයෙන් කාර්ය මණ්ඩලයට කළ කතා හැර, ඉෂ්මායෙල් සහ ආහබ් මුහුදු ගමනේදී එක වචනයක්වත් හුවමාරු කර නොගනිති.ඉෂ්මායෙල්ට ආහබ්ගේ ක්‍රියාකලාපය පිළිබඳ ස්ථාවර දැක්මක් හා කැපවීමක් නොමැත. ඉෂ්මායෙල් එක් පාදයක කපිතාන්වරයාට වඩා නිදහස් මිනිසෙකි.මුහුදේදී සත්‍යය සෙවීමට ඉෂ්මායෙල්ට ධෛර්යයක් ඇත.

 පීකොඩ් සිය ගමන ආරම්භ කළ වහාම ඉෂ්මායෙල් නවකතාවෙන් බොහෝ දුරට අතුරුදහන් වන අතර එය නෞකාවේ කපිතාන් ආහබ්ගේ ප්‍රමුඛ පෞරුෂයෙන් යටපත් වේ. අත්තනෝමතික වුවත් ආහබ්ට වංශවත් ප්‍රභේදයක් ඇත. ආහබ්ගේ දෘෂ්ටිය දෙවියන් වහන්සේට වඩා මිනිසාගේ උසස් බව පෙන්නුම් කරයි. කපිතාන් ආහබ්, වියදම නොතකා මෘගයා වන මොබී ඩික් දඩයම් කර මරා දැමීමට අදහස් කරයි. පළිගැනීම සඳහා ආහබ්ගේ ආශාව පැන නගින්නේ ඔහුගේ කකුල අහිමි වීම නිසාය. දඩයමේ උමතුකම ආහබ් විසින්ම පිළිගනී. ඉෂ්මායෙල් “මිනිස් සංහතියට වඩාත්ම භයානක දේවල තීව්‍ර කරන නියෝජිතයාය. ආහබ් තම භූමික පියා දැන සිටි නමුත් භූමික පියෙක් ඔහුට ප්‍රමාණවත් නොවේ. යෝධ සුදු තල්මසෙකු අල්ලා ගැනීමට ඔහු දැරූ උත්සාහය අසාර්ථක විය.තල්මසා නැව විනාශ කරන තෙක් ආහබ් සහ පීකොඩ් සමඟ ප්‍රචණ්ඩකාරී ලෙස නිරත වන අතර, ඉෂ්මායෙල් හැර අන් සියල්ලන්ම මිය යයි. තල්මසා ආහබ්ට නපුරු දෙවියෙකු විය හැකි නමුත් මොබී-ඩික් විශ්වයට නිශ්චිත ව්‍යුහයක් හඳුන්වා දෙයි. තල්මසුන් විනාශ කළ නොහැකි බවත්, අවුල් සහගත හා නපුර කිසි විටෙකත් තුරන් කළ නොහැකි බවත් ආහබ්ගේ දර්ශනයේ සාරය ළඟා වේ.

ඉෂ්මායෙල් විශේෂ චරිතයක් වූ අතර ඔහු කතුවරයාගේ පෞද්ගලික ජීවිතය සමඟ සමීපව සම්බන්ධ වේ. ඉෂ්මායෙල් සහ හර්මන් මෙල්විල්ගේ ජීවිතය අතර සංකේත කිහිපයක් තිබේ. ඉෂ්මායෙල් යන නම බයිබලයෙන් සොයාගත හැකිය. ඉෂ්මායෙල්ගේ බයිබලානුකුල කථාව ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද එකකි. මෙම “ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නෙරපා හැරීම” මොබී ඩික් හි ඉෂ්මායෙල් හා හර්මන්ගේ ජීවිතය හා බැඳී පවතී. ඉෂ්මායෙල් යනු අන්තර්ජාතික, තනිකම සහ හුදෙකලා පුද්ගලයෙකි. ඔහු කැමති “ලෝකයේ දිය ඇල්ල” දැකීමටයි. ඉෂ්මායෙල් යන නම සංකේතවත් කරන්නේ දුරස්ථභාවය හා අපේක්ෂා භංගත්වයයි. ඉෂ්මායෙල් මුහුදේ ම්ලේච්ඡත්වය සහ භූමියේ මෘදු බව මිනිස් ආත්මය තුළ බලවේග දෙකක් පිළිබිඹු කරන බව දකී. ඉෂ්මායෙල්ගේ ප්‍රතිසමයට අනුව, මුහුදෙන් වටවී ඇති සෑම ආත්මයකම “සාමය හා ප්‍රීතියෙන් පිරුණු” දූපතක් ඇත, එය “අර්ධ වශයෙන් දන්නා ජීවිතයේ සියලු භීෂණය” නියෝජනය කරයි. මෙම අභ්‍යන්තර දූපතෙන් පිටතට යා යුතුද යන්න යමෙකුට තේරීමක් කළ යුතු යැයි ඔහු යෝජනා කරන අතර, “ඔබට කිසි දිනෙක ආපසු යා නොහැකි” නිසා ඔහු එසේ නොකරන ලෙස ඔහු නිර්දේශ කරයි. මිනිස් ආත්මය සහ ආහබ් කරන මුහුද අතර ඇති එකම ගැටුම ඉෂ්මායෙල් හඳුනාගෙන ඇති අතර, මෙම ගැටුම මිනිස් ආත්මය තුළම පිළිබිඹු වන බව ඔහු දකී. කපිතාන් ආහබ්ගේ නෞකාව විනාශ වීමෙන් පසු රේචල් නැව විසින් ඉෂ්මායෙල්ව බේරා ගැනීම පිටුවහල් කිරීමෙන් ආපසු පැමිණීම ලෙස කියවිය හැකිය.  “මෙල්විල්ට‘ ඉෂ්මායෙල් සංකීර්ණයක් ’  තිබුණි. මෙල්විල්ගේ ලේඛනවලින් පෙනී යන්නේ ඔහු තම ජීවිත කාලය පුරාම ඉෂ්මායෙල්ගේ චරිතය ගැන උනන්දුවක් දැක්වූ බවයි

 මෙල්විල් සිය කතාව “මෑන්හැටෝස් දූපතේ” ආරම්භ කර අත්ලාන්තික් හා ඉන්දියන් සාගර හරහා සුමාත්‍රා සහ සුන්ඩා සමුද්‍ර සන්ධිය, ජාවා සහ චීන මුහුද හරහා “වංක සිග්-සැග් ලෝක කවයක්” තුළට පාඨකයා ගෙන යයි. මොබී-ඩික් ප්‍රේමය හා පදාර්ථයේ මිශ්‍රණයකි. ඉෂ්මායෙල් සහ ආහබ් පැවැත්මේ අබිරහස් අපට පවසති.  මොබී-ඩික් යනු මිනිසා සත්‍යය ලුහුබැඳීම පිළිබඳ නවකතාවක් විය හැකි නමුත්, අප වඩාත් ක්ෂණිකව දන්නා සහ ග්‍රහණය කරගන්නේ ආහබ් විසින් කිසිවක් නොව නොපැහැදිලි තල්මසුන් ලුහුබැඳීමයි. මෙල්විල් විසින් සංකීර්ණ සංකේතවාදය සහ සංකීර්ණ තේමාවන්ගෙන්  පාඨකයා අමතයි.  සමාජ තත්වය, උමතුවෙහි විනාශකාරී බලය, දෙවියන්ගේ පැවැත්ම, හොඳ සහ නරක සහ සතුන්ට මිනිස් ලක්‍ෂණ තිබිය හැකිද යන්න මෙම ග්‍රන්ථයෙන් ගවේෂණය කෙරේ. 

මොබී-ඩික්  යනු මිථ්‍යාවකි.  මිථ්‍යාවක් යනු මිනිස් සංහතියේ ගැඹුරුතම භීෂණය හා ආශාවන් ප්‍රකාශ කිරීමේ වෙස්වළා ගත් ක්‍රමයකි. මොබී-ඩික්  තල්මසුන්ගේ සාහිත්‍යය සහ ෂේක්ස්පියර් සහ බයිබලය වැනි සාහිත්‍ය ආශ්වාදයන් ද උකහා ගත් කෘතියකි. ආහබ් මොබී-ඩික් පසුපස හඹා යාම වඩාත් ගැඹුරු මට්ටමින් ඔහු දෙවියන් වහන්සේව ලුහුබැඳීමකි. සුදු තල්මසාට නිරතුරුවම දෙවියෙකුගේ ගති ලක්ෂණ ලබා දී ඇති අතර, එය 'සර්වසම්පූර්ණ පමණක් නොව අමරණීය ය.  

මොබී-ඩික් නවකතාව මිනිස් තත්වය පිළිබඳ අවසාන නොදැනුවත්කම පිළිබඳ ජීවිතයේ පැහැදිලි කළ නොහැකි හා විසඳිය නොහැකි ආතතීන්ට ප්‍රතිචාරයකි. මොබී-ඩික්  නවකතාව පවසන්නේ යථාර්ථය මතුපිටින් සොයාගත නොහැකි බවයි. මොබී-ඩික් එහි කාලයට වඩා බොහෝ ඉදිරියෙන් සිටි අතර එය නැවත සොයා ගැනීමට පෙර සියවසකට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ විචාරකයින්ට මඟ හැරී ගියේය. මොබී-ඩික්  වාර්ගික ඉවසීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අතර ජාතිවාදය හෙළා දකියි. නූතනවාදී ලේඛකයින් මෙල්විල්ව තමන්ගේම අයෙකු ලෙස දුටුවේය. නවකතාවේ  අවසානයක් නැත, රේචල් විසින් පීකොඩ්ගේ එකම දිවි ගලවා ගත් තැනැත්තා බේරා ගැනීම; කැනිබල්ගේ මිනී පෙට්ටිය ඉෂ්මායෙල්ගේ ජීවිතාරක්‍ෂකයා බවට පත්වීම තරම් පරිපූර්ණ ලෙස පුරෝකථනය කළ අවසානයක් නොමැත. මොබී-ඩික්  නවකතාව මිනිසා තමා අවට ලෝකය පිළිබඳ මුද්‍රාවක් තැබීමට උත්සාහ කරයි, නමුත් මුහුද ඉතා ශක්තිමත් වන අතර, අපගේ පැවැත්ම දැනීමට, ඕනෑම ආකාරයක කල්පවත්නා අනන්‍යතාවයක් ඇති කර ගැනීමට අප ගන්නා සියලු උත්සාහයන් සෝදා හරියි.

සාගරය යනු අවසාන යථාර්ථය පිළිබඳ මෙල්විල්ගේ එක් දර්ශනයක භයානක චිත්‍රයකි. නවකතාව අවසානයේ ක්වෙක්වෙග්ගේ මිනී පෙට්ටිය මගින් ඉෂ්මායෙල් බේරා ගැනීම වැදගත් වන අතර එය ජීවිතයක් බවට පරිවර්තනය වී ඇත. වටිනාකම සහ සත්‍යය කිසිසේත්ම නිරපේක්ෂ අර්ථයකින් ලබා ගත නොහැකි නමුත් ඒවා ලුහුබැඳීමේදී මිනිසා ගැලවීම සොයා ගනී.

Works Cited

Auden, W. 1950. The Enchafed Flood. New York: Vintage Books. 

Dillingham, W. 1972. An Artist in Jhe Rigging. Athens: University of Georgia Press. 

Frost, R. 1946. 'The Constant Symbol' in The Poems of Robert Frost. New Yo 

Glein, William. 1962 The Meaning of Moby Dick. NewYork: Russel & Russel, 

Melvillle, Herman. 1962 Moby Dick. New York: Hendricks House

 Porter, Carolyn.1986  “Call Me Ishmael or How to Make Double Talk Speak.” New Essays on Moby Dick. Ed. Richard Brodhead. Cambridge: Cambridge UP,