මුහුණු පොතේ කාන්තා ලිංගික හිංසන මාෆියාව

 

 

මා විසින් ලියන ලද කාන්තා හිංසනයේ තවත් පැතිකඩක් ලිපිය පළ වීමෙන් පසුව කාන්තාවන් ගනනාවක් මා අමතා ඔවුනට මුහුණු පොතේ එක්තරා කණ්ඩායමක් විසින් කරන ලද ලිංගික හිංසන විස්තර කලහ​. පෙනී යන පරිදි මොවුන් සමූහයක් ලෙස එක්ව එතරම් ආරක්ශාවක් නොමැති කාන්තාවන් කොටුකරගෙන තිබුනහ​. මුලින්ම අදාල කාන්තාව සමග සබඳතාව ගොඩ නගාගෙන ඇත්තේ සිලෝන් ටුඩේ පුවත් පතේ සේවය කල මාධ්‍යවේදිනියක කියන තැනැත්තියකි. ඇය විසින් අදාල කාන්තාවගේ සියළු විස්තර වරින් වර ලබාගෙන තිබෙන අතර ඉන් පසු  අදාල කාන්තාව ඔවුන් ගේ චැට් කණ්ඩායමට සම්බන්ධ කරන්නීය​. චැට් කණ්ඩායමට සම්බන්ධ වූ පසු මුලින්ම අතිශයින්ම පුද්ගලික කරුණු ලිංගික දිවිය ගැන පවා හාර අවුස්සා ප්‍රශ්න අසා තිබේ. හෙලිවූ පරිදි   එම කණ්ඩායමේ පිරිමි සාමාජිකයන් විසින් කොටු කර ගන්නා ලද   කාන්තාවට මුලින්ම ලිංගික යෝජනාද ඉන් පසු වරින් වර අසභ්‍ය පින්තූරද යවා තිබේ. මෙම ලිංගික යෝජනා වලට එකඟ නොවූ කාන්තාවන්ට මුහුණු පොත හරහා  ප්‍රසිද්ධියේ  අපහාස කිරීම සහ බිය වැද්දීම මොවුන් විසින් සිදු කරන ලද බව වාර්තා වේ. එක් කාන්තාවක් විසින් හෙලි කරන ලද අන්දමට මෙම කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෙක් විසින් ඇයට තමන් ගේ නිරුවත් චායාරූප එවන ලෙසටද බල කොට තිබේ. මෙම වින්දිත කාන්තාවන්  බොහෝ දෙනෙකු   ලැජ්ජාව නිසා තමන්ට සිදු වූ අතවරයන්  නිහඞව විඳ දරා ගෙන තිබේ.  මුහුණු පොත හරහා ක්‍රියාත්මක වූ මෙම ලිංගික මාෆියාව තවමත් සක්‍රිය අතර මේ පිලිබඳ අවධානයෙන් සිටීම යහපති. ඉදිරි කාලයේ මේ කණ්ඩායම විසින්  විවිධ කාන්තාවන්ට කරන ලද හිංසන පිලිබඳ විස්තර ඉදිරිපත් කරන්නෙමු. 

මෙත්මලී දිසානායක සහ කාර්ලා හෝමෝල්කා

මෙත්මලී දිසානායක යනු සිලෝන් ටුඩේ පුවත් පතේ සේවය කල මාධ්‍යවේදිනියකි. ඇයට එල්ල වූ බරපතල චෝදනාව නම් ප්‍රන්සයේ වෙසෙන කුමාරි පරණවිතාන නම් කාන්තාව මුහුණු පොත හරහා ලිංගික හිරිහැරයකට ලක් කිරීමට පුරුෂයෙකුට උපකාර කිරීමය​. මේ ලිංගික හිංසනය පිලිබඳව කුමාරි පරණවිතාන මහත්මිය විසින් පොලිස්පතිවරයාට යවන ලද ලිපිය මෙතනින් කියවිය හැකිය​. http://transyl2014.blogspot.ca/2017/10/blog-post_6.html

කාර්ලා හෝමෝල්කා යනු කාන්තාවන්ට විවිධ ලිංගික අතවර කිරීම සඳහා පෝල් බර්නාඩෝ නම් පුද්ගලයාට සහාය දුන් කාන්තාවකි. ඇය පෝල් බර්නාඩෝට අපයෝජනය කිරීම සඳහා කාන්තාවන් ඇමට හසු කර දුන්නාය​. 

ගැහැනියක වූ  කාර්ලා හෝමෝල්කා අනෙකුත් කාන්තාවන් අපයෝජනය සඳහා පෝල් බර්නාඩෝට උපකාර කලේ මන්ද කියා මනෝ විද්‍යාඥයන් තර්ක කලහ​. පසුව පෙන්වා දෙන ලද්දේ   කාර්ලා හෝමෝල්කා තුල තිබූ අවිඥාණික සම ලිංගික ආශයන් නිසා ඇය මෙසේ පෝල් බර්නාඩෝට කාන්තාවන් බිල්ලට දුන් බවය​. 

Military Suicides during the Eelam War in Sri Lanka

Ruwan M Jayatunge M.D. 

During the Eelam War (1983 -2009) a significant numbers of   the Sri Lankan military forces had committed suicide and some of the victims believed to have suffered from combat related stress. Psychological autopsies of some of the cases revealed that the victims had depression, posttraumatic stress, psychiatric illnesses, addiction issues, relationship problems and severe   work related stresses. Most of these suicides could have been avoided with early interventions.

From 1987 to 2009 the Sri Lankan Military had launched nearly 25 major military offensives against the LTTE. In these military missions the members of the armed forces underwent severe battle stresses that affected them physically and psychologically. Some combatants witnessed the deaths of their buddies as a result of sniper fire, mortar and artillery attacks. Many witnessed the gruesome realities of the war.  Following the overwhelming combat stress many had nostalgic and pessimistic feelings about life. Some soldiers could not cope with the devastating events related to the war and took their own lives on the battlefield. These actions were condemned by the military law and criticized as acts of cowardice. Downheartedly most of these victims did not receive military honor posthumously or pensions for their dependents. But the fact remains that a notable percentage of combatants committed suicide were psychological casualties of the war probably shattered by the combat stress or battle fatigue. Therefore proper investigations would be needed to extract the truth behind these military suicides and cases should be reviewed through a compassionate eye.


Suicides in the midst of the battle
Some military suicides had been recorded during the active combat. Following abstract from an eyewitness’s account during theElephantPassdebacle that occurred in 2000 due to the inefficient strategic evacuation plan. During the EPS debacle, 359 military personnel were killed, 349 were listed as Missing in Action and some 2500 were injured. Corporal KXX29 described the events that took place between the 21st of April 2000 and 22nd of April 2000.

……. The enemy was advancing and we were retreating towards Palei. I saw a number of soldiers fell down on the way due to exhaustion and to the heat wave. We could not help anyone and we had to move forward. The enemy was attacking us with mortar and sniper fire. Our soldiers were scatted all over. In the meantime the enemy followed us. We attacked them with our light weapons. Soon our ammunition was over. Our only option was to go to Palei and join the battalion strong hold there. 
My buddy was exhausted, he asked me to leave him and walk away. I left him near a bush. He had a grenade in his hand. He told me that when the enemy comes near him he would explore the grenade. I had no option, the enemy was coming nearby. I had to abandon my buddy and go. While I went further I heard a grenade explosion. I was upset but the physical exhaustion and dehydration had blocked my sorrowful thoughts. When I went to Palei I merely lost my consciousness. I was admitted to the hospital. Upon my discharge I looked for my buddy but he was not among the survivors. Later he was pronounced as MIA. 


Combat Related PTSD and Suicides
Research and investigations revealed that the combat related PTSD was emerging in the Sri Lanka Army (Fernando & Jayatunge 2010). Numerous researches indicate that there is a correlation between combat trauma and suicidal behaviors (Knox, 2008). Studies suggest that suicide risk is higher in persons with PTSD (Ferrada,  Asberg, ., Ormstad, & Lundin 1998).   Many researchers believe that    disturbing symptoms of PTSD increase the suicide risk and others of the view that comorbid psychiatric symptoms that are associated with PTSD drive the victims to commit suicide.

A study done during 2002 – 2006 discovered that among the 56 Sri Lankan combatants with full blown symptoms of PTSD, 17 of them had past suicide attempts. They have had suicidal ideation, specific suicidal plan, mode and action. Their lives had been saved either by an intervention by a family member or a military buddy.   (Fernando & Jayatunge 2010)

Many Sri Lankan combatants suffered from PTSD or gross battle fatigue often tried to hide the fear feelings that were associated with combat stress. The avoidance of combat events and places or manifestation of fear feelings were considered as an act of cowardice. There were a number of disgraceful names that had been used to call the battle fatigued soldiers. The words like Lossa (loser)  Chokalat Soldaduva (Chocolate Soldiers) had been widely used.  Therefore the suffers often took extreme effort to hide their battle fatigue symptoms.

In the early stages of the war military doctors paid their attention to the physical wounds rather than the mental wounds. Generally those who had flashbacks, nightmares and avoidance were blacklisted as cowards, malingerers or drug (cannabis) uses. Therefore many soldiers repressed their horrendous memories about the war and served in the battle field facing the enemy. Some went in to dissociation (psychogenic epilepsy, psychogenic tremors, and fugue states) and having medically unexplainable symptoms such as pain related somatic symptoms. It has been reported that overwhelmed soldiers had acute stress reactions in the war fronts. Combatants with   posttraumatic stress and comorbid depression who had no escape route often took their lives on the battlefield.

Lt BXX26 witnessed the death of seven soldiers in Paranthan (in Northern Sri Lanka) following mortar attacks. Although he was physically unharmed he witnessed how the incoming mortar killed seven of his men immediately. Their bodies were blown in to pieces and this horrible event caused an acute stress reaction in him. Later he was evacuated to Colombo. After the Paranthan incident Lt BXX26 experienced intrusions, flashbacks, nightmares and avoidance. He was diagnosed as having PTSD.  Lt BXX26 felt that he was personally responsible for the deaths of seven soldiers in Paranthan and had severe survival guilt. Following overwhelmed negative feelings several times he tried to commit suicide. His treatment took years and finally the doctors were able to diminish the survival guilt and suicidal ideation.

L/ Cpl WXX43 became a psychological casualty of the war after handling human remains at Mulative.   For many years he felt depressed and troubled by nightmares. L/ Cpl WXX43 could not forget the decomposed and swollen bodies that he buried at Mutative. Some of the victims were known to him. He felt utterly despaired after this horrific experience and after sometime diagnosed with PTSD.  He was consuming large amounts of alcohol to evade startling reactions and nightmares. In 2003 he decided to take his own life and took poison. His life was saved by immediate hospitalization.

Private MXX33 underwent traumatic battle events in the North and as a result of war trauma he suffered full blown symptoms of PTSD. His condition was undetected and untreated for a number of years. After he became a psychological casualty of the war his behavior changed drastically. He became hostile and several times he was charged with disciplinary infractions. He could not serve in the operational areas following avoidance (which is a marked clinical feature in PTSD).   He felt uncomfortable to travel in military vehicles (which trigged after seeing a land mine explosion in Mannar) and to carry fire arms. But the military duties demanded him to serve in the operational areas with fire arms. He could not get a help from his unit and finally decided to become AWOL.

He found a job in a private company as a driver.  While he was employed in the company his PTSD symptoms troubled him once again. He had nightmares, intrusions and flashbacks. His memory was fading and he could not concentrate. His hostile behavior led his wife and children to leave him.  Following stress, isolation and depression he tried to commit suicide by hanging. His neighbors immediately intervened and hospitalized him. At the hospital he revealed that every night in his dreams he used to see the horrible events of the war. When he was experiencing flashbacks he could hear gun fire and the helicopter sounds.    He could not tolerate noises and his emotions had become numbed. After structured clinical interviews Private MXX33 was diagnosed with PTSD and sent for appropriate treatment.  He rejoined the Army and today serves as a productive member. He is now free of suicidal thoughts.


Suicides Triggered by Post Combat Depression 
The component of depression was evident to Dr. Mendez Da Costa who introduced the term Irritable heart during the US Civil War and Lt Col (Dr.) Fredric Mott who coined the term Shell Shock during the World War one. Depression is common among the combatants. The feeling of guilt and despair plays a major role in post combat depression. Post combat depression is evident among some combatants who were exposed to traumatic battle events. Apart from common depressive signs, Post Combat Depression is usually characterized with unresolved mental conflicts, survival guilt, negative interpretation of combat events and pessimistic outlook on the post combat environment (Jayatunge 2010)

Depression is a mood disorder in which pathological moods and related vegetative and psychomotor disturbance dominate the clinical picture. The Post combat depression  is described as a group of symptoms such as anhedonia (feeling of sadness and loss of ability to experience pleasure) low energy, decreased libido, reduced life interests, somatic pain, alienation, numbing, self-blame and survival guilt that is experienced by combat solders after exposing to traumatic battle events. Depression causes a disturbance in a soldier’s feelings and emotions. They may experience such extreme emotional pain that they consider or attempt suicide.

Soldiers could suffer from depression as a result of survival guilt, collateral damage to the civilians and constantly living in a socially deprived environment. Many soldiers become desolated about their lives and tend to have nostalgic feelings. They gradually shift away from the rational reasoning and find death as an answer to their agonizing problems. Social isolation, moving away from their buddies and lack of unit help and cohesion aggravate the situation leading the soldier to commit suicide.

Private KXX32 took an immense effort to save his buddy who sustained a gunshot injury to the stomach during the Operation Jayasikuru. (The Operation Jayasikuru or the Victory Assured military campaign was launched in 1997 to regain the LTTE-held Wanni and Mullaitivu areas and subsequently to open a land route through Wanni and Kilinochchi districts to link up with the Jaffna Peninsula).  He carried his wounded friend for more than a kilometer to the nearest medical point. On the way his buddy passed away. This event caused devastating results. Private KXX32 felt that he was personally responsible for the death of his friend and went in to severe depression. But he did not seek any medical or psychological help.  Survival guilt troubled him so enormously and on one occasion he made an unsuccessful secret attempt to remove the pin of a grenade.

In the later years he was contemplating to commit suicide. When he participated in operations he took unnecessary risks anticipating enemy fire. Several times he walked to the enemy lines and deliberately exposed himself in to  dangerous and suspected enemy sniper points.   Meanwhile his clinical depression progressed with severe headaches and that forced him to seek medical attention. During the medical assessment his depressive elements were elicited and then treated accordingly. His illogical and irrational thoughts were challenged in friendly mediation and finally Private KXX32 realized that he was not responsible for his buddy’s death.

Lt JXXY54 served 19 years in the Army and most of his time was spent in the operational areas. After participating in many military operations he became physically and mentally tired. He had low energy, pessimistic view of the military life, feelings of worthlessness and guilt, impaired concentration, insomnia, diminished interest in pleasurable activities and recurring thoughts of death. He had been planning to commit suicide. In his own words Lt JXXY54 described his wistful feelings thus.

I have been serving in a fighting unit of the Sri Lanka Army since 1982 and participated in numerous battles. I joined as a private and then was able to get promotions due to the bravery that I had demonstrated on the battle. I was decorated several times.  Over the years I saw deaths and annihilation. Most of my unit members are dead and only a few are remaining. I think I am tired and exhausted. I don’t see glory in war anymore. Everything ends in death.  I have a great compassion for my friends who perished in front of my eyes in Welioya, Palampiddi, Kanagarayankulam , Mankulam and other  places.  I know they would never come back and their families would never have peace. I wish I was dead with them. My world has fallen apart and I feel that I am lost and I am unable to feel happiness anymore. I don’t see a specific reason that I should keep on living”.    
In 2002 Lt JXXY54 was diagnosed with Major Depressive Disorder and treated with medication and psychotherapy.


Bunker Suicides in the North 
Bunker suicides were common during the Eelam War. The bunkers were used to protect the military camps and often situated inner and outer perimeter of a camp.  These bunkers were made of Palm or coconut logs and covered with sheets. The living conditions were extremely hash in the bunkers. It had minimum comforts. The day time inside the bunker was   awfully hot  and when it rained the water stagnated inside the bunkers. Two or three soldiers did bunker duties and often they had to be vigilant for long hours.  They did not receive adequate rest or sleep.  Chronic sleep deprivation was very much common among the soldiers who did bunker duties. They had to serve months and months without leave and many soldiers became exhausted. Boredom, monotony, isolation and uncertainty, distressing feeling of unexpected enemy attacks hugely affected   the combatants and their mental health. Following overwhelming stress some soldiers shot themselves while on bunker duties.  Frequently the combatants used their firearm to commit suicide. In some extreme cases explosives (grenades) had been used. According to the unit members most of the victims had suicidal warning signs prior to their deaths. Some had openly talked about their deaths and displayed a number of suicidal warning signs.

Private CXX27  served in Muhamale area in Jaffna before committing suicide in 2005 during the ceasefire agreement. He had served in the military for over five years and participated in the Operation Agnikeela in 2001. According to his friends he was troubled by personal issues and became more and more isolated.  Once when his buddy went to have his lunch Private CXX27 was alone in the bunker. While the other members were having lunch they heard a gunshot from Private CXX27 bunker. When they went inside his bunker they saw Private CXX27 had shot his head with his personal weapon.


Suicides following Hazing   
Bulling and hazing had been reported from the Northern war front. Hazing was one of the issues that led some soldiers to commit suicide. It has been noticed that lack of monitoring by the officers and fruitless platoon leadership had led to critical situations.

In many armies around the world hazing has become a common but extremely damaging factor. Some senior NCO s use hazing to implement discipline and surge the physical and mental endurance. Physical punishments, vigorous exercise were frequently used to discipline the soldiers. Beatings were not uncommon. But often hazing had caused disastrous outcomes.  Sometimes Sexual harassments had occurred in the battle fields and victims had no escape route.  Many of these unfortunate events ended up in desertion, self-harm or sometimes suicides.

Private WXVX shot his stomach following hazing by two corporals in 2005. The bullet pierced through his bowels but likely the vital organs were not damaged. The Renowned Military Surgeon Dr. S.S Jayarathne performed urgent laparotomy and saved the soldier’s life. After his recovery Private WXVX was diagnosed with Adjustment Disorder. The investigations revealed that the senior Corporals had used inhuman methods to harass Private WXVX.

Work Related Stress
The ongoing war condition in the Northern Sri Lanka had created severe demands and tension among the soldiers and officers. Although the resources and manpower were limited the Sri Lankan military did their best to defend the enemy attacks.   The enemy attacked in unexpected moments and these attacks caused human lives and destruction of property. There were no adequate numbers of soldiers to hold the ground especially during the Operation Jayasikuru in 1997. It became one of the major problems in the Army. The soldiers had to fulfill numerous duties. Lack of men power caused heavy burden on solders.  Severe work related stresses were mounting among the officers and soldiers who faced a gruesome enemy.

The soldiers who served 30 – 45 days in the war zone had 10 days of leave. When the military operations surged this leave system changed and many soldiers had to serve a number of months without any recuperation or leave. The soldiers had no regular leave and sometimes their leave got cancelled unexpectedly.  The soldiers could not attain their family commitments and it led to deep frustration and disappointments.   Commonly the soldiers felt angry and disenchanted when their leave were cancelled.  The burnouts were in abundance. Some work related stresses ended up in fatal outcomes.


Relationship Problems 
A large number of the members of the military forces who served during the war were young people. The nature of their work and duty prevented them frequently meeting with their loved ones accumulating severe relationship issues.  Some surveys indicate that lack of trust, self-esteem issues and jealousy had caused many relationship problems. In addition Conflict and stress aggravated relationship problems caused risk of suicide among the soldiers. It has been reported that some young soldiers had committed suicide following failed love affairs.

Private CXX24 became extremely devastated when his girlfriend left him.  He frantically tried to call her but did not get a reply. Then he applied for leave to get two day vacation to meet his girlfriend. Regrettably his   leave was not approved by his commanding officer.  Private CXX24 made one last try to call his girlfriend and then went to the wash room and hanged himself with his shoelace. One of the soldiers who became suspicious of Private CXX24‘s movements informed the unit Sergeant. When they broke in they saw Private CXX24 was hanging. Soon they gave first aid and hospitalized him. He was treated for three weeks at the hospital and later diagnosed with Adjustment Disorder. After the medical management Private CXX24 was referred for counselling.


Murder–Suicides
A murder–suicide is an act in which an individual kills one or more other persons before or at the same time as killing himself or herself. Over the past thirty years several murder -suicides had been reported from the combat zones in Sri Lanka. Mostly these unfortunate incidents were triggered by work related disputes and in severe harassments. In 2012 a soldier on duty in the North turned the gun on his colleague following a personal argument before killing himself.


Modes of Military Suicides 
During the War combatants used numerous methods to end their lives. Frequently they used their fire arms to shoot themselves. Mostly head neck, chest, abdomen or under the chin were the selected anatomical sites where the combatants frequently decided to put the bullet through. In many cases soldiers shot themselves in front   of their buddies or sometimes in isolated places. Some left suicide notes before taking their lives. These letters reflected the depression and anxiety they were experiencing. Often these letters were addressed to their mothers or girlfriends.

Hanging and taking poison were not uncommon. There were numerous occurrences where soldiers took medication overdose to commit suicide. The victims often took Paracetamol or prescribed psychiatric medication (SSRI, Lithium, Sodium Valproate, Risperidone, Clozapine etc.) to overdose. We have found that some soldiers walked to the enemy lines (later they confessed) expecting a sniper fire. In another event we found a soldier planned a road traffic accident to masquerade the suicide. He sustained fractured femur and broken ribs after the attempt. There is an unbreakable link between suicidal intention and taking unnecessary risks on the battle field.

Following is a narration by a Corporal who witnessed an attempted suicide in a bunker in Jaffna in 2003.
Several days we observed that Lance Corporal GXX was not in his proper senses. I noticed extreme changes in him over the past few weeks. He had a problem with his girlfriend and he was planning to go home for his leave turn. But his leave was cancelled two days ago. He did not speak with us like early days. He wished to be alone and he was thinking of some problem that affected him relentlessly. He smoked heavily sometimes violating night rules. I noticed that when he was doing the bunker duties he was not paying attention. He was severely scolded by the unit Sergeant this morning. But Lance Corporal GXX did not show any emotions in front of the Sergeant. When the breakfast was brought as usual we ate ordering Private Priyantha to be on guard. Lance Corporal GXX did not eat much. He was thinking about something. Finally I asked what the hell is wrong with you. But he did not reply. Suddenly he got up and got hold his T56 then loaded the gun and   put the muzzle of the gun under his chin and then tried to pull the trigger. Immediately I got up and grabbed the gun from him, then I slapped him. You are a coward I scolded him. Then Lance Corporal GXX started crying and said let me die.  But we took him to the Sergeant and then to the Commanding Officer.  Later he was taken to the Palali Military Hospital. 


Manipulative Behavior and Suicide Threats 
Some combatants use suicide threats as a part of malingering and manipulative behavior in order to fulfill their petty egoistic needs. The malingerers often use conscious deception to avoid unpleasant duty, hazardous work, or active combat situations. But often these people have underlying issue especially work related stress or work related confrontations. Therefore rather than punishing the person under the military law its necessary to assess the condition and pending threats while providing answers to their imminent  problems.


Suicides in the Post War Era 
The Historian Tony Judt illustrates the post-war period as the interval immediately following the ending of a war. Post-war period marks the cessation of conflict entirely. Sri Lanka has entered the phase of post war in 2009 after militarily defeating the LTTE. Although the war is over one should not forget that   the aftermath of post combat stress factors. The combatants who fought a prolonged battle do not become normal citizens overnight. There are considerable numbers of soldiers with undiagnosed post combat reactions who could become psychologically vulnerable with ongoing life stresses.

The late manifestations of combat stress reactions could emerge in the post war era. According to Dr. Michael Robertson of the Mayo Wesley clinic ex- servicemen can experience delayed reactions of combat stress. He had documented delayed combat trauma reactions in WW2 veterans. The post war experiences in Korean and Vietnam wars indicate that combat stress could emerge in the post war era in great proportions. The US veterans who fought in the Korean and Vietnam wars had delayed combat trauma reactions and many ended up in self-harm or suicides. Similarly the British veterans who participated in the Falklands War and the Soviets veterans who fought in the Afghan War experienced traumatic combat trauma reactions in the post war periods.  Therefore the Sri Lankan   combatants who underwent immense combat stresses during the 30 year Eelam War are having impending mental health risks. Some of these reactions are still asymptomatic and could surface with aggravating factors. The recent reports indicate that there were several military suicides after the war.  In May 2012 a soldier attached to the 51^st Division of the SLA  shot his colleague and then took his life after an argument  at a security check post near the Naga Viharaya in Jaffna.

The post war era is often linked with economic and psycho social problems. The war destroys the social fabric and the ex-combatants and civilians experience the hardships of war wrecked society. Economic recession may significantly elevate suicide rates in many regions. For example, high suicide rates during economic recession in Japan were documented during the post-World War II period, 1975-1990 (Goto et al, 1994).   Long-term exposure to war and postwar stresses could cause serious psychological consequences among the soldiers.  Therefore the combatants of the Sri Lankan military who fought the Eelam War need widespread psychosocial support system and case identification by the experts to prevent aftermath of the war trauma.  The research in Bosnia and Herzegovina indicated that postwar stressors did not influence the prevalence of PTSD but they did contribute to the intensity and number of posttraumatic symptoms. (Klaric et al., 2007).


Preventing Military Suicides 
Military suicides denote the unproductive way of managing the soldiers during the war and in the post combat era. It is the duty of the military organization to prevent suicides and self-harm among the soldiers.  Suicides do not occur in a vacuum and sometimes soldiers plan their suicides for months and in some instances for years. Many victims show suicide warning signs prior to their fatal acts. The unit members and the unit leaders should be trained and educated about the suicide warning signs. When a soldier with potential threat is identified, he should be handled carefully without punishing or any kind of harassments, and then refereed for medical / psychological management.
Combat trauma can cause depression and anxiety related ailments and often the victims are overwhelmed by stress and could become psychologically vulnerable.  As a result of these complications a combatant could think of suicide as the final solution. Therefore combat stress reactions should be detected effectively and extensive screening and potential case identification would be important to prevent suicides in the military.

The military should create awareness on suicide issue and should have a healthy communication system among its members. When there is a crisis the affected member should feel free to seek help. Obtaining services of the experts in suicide prevention is highly important. Over the last three decades the Sri Lanka Army launched an elongated battle with the World’s Deadliest Terrorist Organization without recruiting  Military Psychologists and for long years the Army had a few visiting Psychiatrists. These short sighted measures increased the psychological casualties in the military. Therefore to prevent further damage efficient military counselors, peer listeners should be trained to prevent suicides and selfharms.  All Medical Officers,   and Nurses attached to the Army should be trained to recognize the signs of mental illness, and trained in methods of suicide prevention.

War trauma is not specific to ranks and it could affect soldiers as well as the officers. The stigmatization of mental health issues is a debilitating problem in treatment of traumatized war veterans. Sometimes stigma and discrimination prevent combatants to seek psychological help. Therefore de stigmatization and health education are key components in preventing suicides in the military.
A special attention should be given to the combatants with the past history of hazardous combat exposure and if any signs of PTSD or Depression emerge they should be referred for medical treatments. The health staff should   actively screen for potential victims and offer support with respect and empathy.
The combatants helped to end a disastrous elongated armed conflict in this country. During the war many became psychological casualties and could not get   adequate psychological helps. Following the aggravating mental health problems many could not cope and went in to negative stress coping methods such as alcohol abuse, social violence, domestic violence and self-harm. A considerable percentage went further and selected death as a way out to end their psychological anguish. These military suicides   signify individual as well as a collective tragedy in the Sri Lankan society questioning our moral beliefs. In this context preventing suicides in the military are essential. We ought to take immediate actions to heal the members who risked their physical and mental health for the sovereignty of the country.


References 
Dean, C. (2000). Nam Vet : Making Peace with Your Past Wordsmith Publishing.
Ferrada-Noli, M., Asberg, M., Ormstad, K., Lundin, T., & Sundbom, E. (1998). Suicidal behavior after severe trauma. Part 1: PTSD diagnoses, psychiatric comorbidity and assessment of suicidal behavior. Journal of Traumatic Stress, 11, 103-112.
Fernando, N., Jayatunge, R.M. (2010). Combat Related PTSD among the Sri Lankan Army Servicemen.
Fernando, R., Hewagama, M.,Priyangika, W.D.D. (2010) Study of suicides reported to the Coroner in Colombo, Sri Lanka. Med Sci Law, January vol. 50 no. 1 25-28
Glass, A. J. (1973). Army Psychiatry before World War II,” in Neuropsychiatry in World War II
Jayatunge, R.M. (2010). Post Combat Depression (PCD) retrieved from  http://www.lankaweb.com/news/items/2010/10/19/post-combat-depression-pcd/
Klaric M, Klarić B, Stevanović A, Grković J, Jonovska S. (2007).  Psychological consequences of war trauma and postwar social stresses in women in Bosnia and Herzegovina.
Knox, K.L. (2008). Epidemiology of the relationship between traumatic experience and suicidal behaviors. PTSD Research Quarterly, 19(4).
Politico   Military suicides rising, even as combat eases. Retrieved from http://www.politico.com/news/stories/0612/77188.html
Rothberg JM, Rock NL, Del Jones F. (1984). Suicide in United States Army personnel, 1981–1982. Mil Med ;149(10):537-541.
Somasundaram, D. (2007). Collective trauma in northern Sri Lanka: a qualitative psychosocial-ecological study International Journal of Mental Health Systems , 1:5.
Win Over PTSD retrieved from http://winoverptsd.com/wp/persian-gulf-war-veterans-ptsd-rates-are-similar-to-vietnam-and-iraq-combat-vets/

ගංගා මැණියනී

ගංගා මැණියනී අපට සාමය දෙනු මැන 

අපට සමෘද්ධිය සෞභාග්‍යය ලඟා කර දෙනු මැන 

ගංගා  මැණියනී නපුර පරදා අපව යහපත දෙනු මැන 

අප ඔබගේ නාමයෙන් දෙවොලක් ගොඩ නගන්නෙමු 

අප ඔබට තිස් තුන් පැයේ වැඳ නමස්කාර කරන්නෙමු 

මැණියනී කුසීත අපට  සඑලත්වය ලඟා කර දෙනු මැන 

අප පිදුරු කමින් ඔබව වන්දනා මාන කරන්නෙමු 

අප පුන්නක්කු බොමින් ඔබගේ ගුණ ගායනා කරන්නෙමු 

මනෝ ප්‍රතිකාරයන් හිදී සංස්කෘතික සාධක වල බලපෑම

 

මනෝ ප්‍රතිකාරයන් හිදී සංස්කෘතික සාධකයන් අතිශයින්ම වැදගත් වෙයි. සංස්කෘතික සාධක ප්‍රතිකාරාත්මකව යොදා ගැනීම සඳහා මට විශාල අවලෝකනයක් සපයන ලද්දේ යෝක් විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්‍ය රිචඩ් ලේලොන්ඩ් විසිනි. ලංකාවේ සේවය කරන ලද සමයේදී සංස්කෘතික සාධකයන් පිලිබඳ එතරම් අවධානයක් යොමු නොවූයේ ලාංකික රෝගීන් බොහෝ විට පොදු සංස්කෘතියකට අනුගතව සිටි නිසාය​. එහෙත් සමහරක් රෝගීන් විශේෂිත සංස්කෘතික ලක්‍ෂණ පෙන්වූ බව සිහිපත් වේ. 

මනෝ ප්‍රතිකාරයේදී රෝගියාගේ විශ්වාස පද්ධතියද වැදගත් අංගයකි.  සමහරක් විට ආගමික විශ්වාසයන් ද මනෝ ප්‍රතිකාර වලදී භාවිතා කල හැකිය​. ශ්‍රී ලංකාවේ සේවය කල කාලයේදී ක්‍රිස්තු භක්තික ක්‍රායකයන් සඳහා අධ්‍යාත්මික උපදේශනය ලබා දීමට මම ඔවුන්ව ෆ්‍රැක්සිඩ් ඇන්තනි පියතුමා වෙත යොමු කලෙමි. බෞද්ධ ක්‍රායකයන් සඳහා ඇතැම් විට හාරිස්පත්තුවේ ආරියවංශාලංකාර හිමියන් අධ්‍යාත්මික උපදේශනයෙන් සහාය වූ බව පෙන්වා දෙමි. 

උතුරු ඇමරිකාවේ මනෝ ප්‍රතිකාර සඳහා මල්ටි කල්චරල් කොම්පිටන්සි හෙවත් බහු සංස්කෘතික සාමර්ථ්‍යය වගා කර ගත යුතුය​. මනෝ ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු කරන ක්‍රායකයෝ විවිධ රට වල විවිධ ජන වර්ග වලට අයත් වන අතර ඔවුන් විවිධ සංස්කෘතික තළ වලට අයත් වෙති. 

වෛද්‍ය පෙරුස්කෝ විසින් මනෝ ප්‍රතිකාර සඳහා මා වෙත යොමු කල රොබ් (නියම නම නොවේ) යුදෙව් සම්භවයකින් යුක්තය​. ඔහු තුල ඖෂධ ප්‍රතිරෝධී විශාදයේ ලක්‍ෂණ තිබේ. බොහෝ කාලයක් පුරා ඔහුට ප්‍රති විශාද ඖෂධ ලබා දී තිබුනද ඔහුගේ විශාද ලක්‍ෂණ පහවී නැත​. තවද රොබ් ගේ විශාදය වෙනත් කායික හේතුවක් නිසා නොව මනෝ විද්‍යාත්මක හේතූන් නිසා ඇතිවී තිබෙන බව තහවුරු කරගෙන තිබේ. රොබ් සඳහා මනෝ ප්‍රතිකාරයේදී ඔහුගේ සංස්කෘතික සාධක කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්නට සිදු විය​. ඔහු යුදෙව් ආගම අදහන්නෙකි. එසේම තමන් කල අතීත වැරදි නිසා දෙවියන් විසින් ඔහුට දඞුවම් කරන බව තරයේ අදහන්නෙකි. ඖෂධ මගින් රොබ් ගේ මස්තිෂ්කයේ රසායණිකයන් යලි ප්‍රකෘතියට පත් කලද ඔහුගේ විශාදයේ අඩුවක් නොමැත්තේ ඔහුගේ බාහිර විශ්වාස පද්ධතිය මෙන්ම මනෝ විද්‍යාත්මක  දෘෂ්ටිය විශාදජනක සිතිවිලි තදින් වෙලාගෙන සිටින බැවිනි. ඔහු ලෝකය දකින්නේ විශාදය නම් පාට කණ්ණාඩිය මගිනි. මේ නිසා  ඔහුගේ බාහිර දෘෂ්ටි කෝණය හා බැඳි මිථ්‍යාවන් මිත්‍රශීලී වාතාවරණයකදී අභියෝගයකට ලක් කිරීමට සිදු විය​. මේ සඳහා මට යුදෙව්  ආගම යුදෙව් සංස්කෘතික අංගයන් අධ්‍යනය කරන්නට සිදු විය​. මෙලෙස සංස්කෘතික සංවේදිතාව මෙන්ම සංස්කෘතික නිපුණත්වය මගින් රොබ් තුල තිබූ දුස්සාධ්‍ය විශාදය (Chronic Depression)  අවම කරන්නට මා සමත් වූයෙමි. 

රුසියානු සම්භවයකින් යුත් ස්වේතා තුල මනෝ කායික වේදනාවන් තිබුණාය​. ඇයගේ දකුණු අතේ පැවති දීර්ගකාලීන වේදනාව මනෝ කායික මූලයකින් පැන නගින බව තහවුරු විය​. ස්වේතා සඳහා මනෝ ප්‍රතිකාරයේදී මම රුසියන් බස කතා කිරීම ප්‍රතිකාරාත්මක සබඳතාව සඳහා ධනාත්මක ලෙස ඉවහල් වූයේය​. මම ඇයගේ සංස්කෘතිය සඳහා අමුත්තෙකු නොවන බව ඇය තේරුම් ගත්තාය​. වේදානුපස්සනා භාවනා ක්‍රම මගින් ස්වේතා තම ශාරීරික වේදනාව අඩු කර ගැනීමට සමත් වූවාය​. මෙම වේදානුපස්සනා භාවනා ක්‍රමය වඩාත් විද්‍යාත්මක ලෙස යොදා ගැනීමේ අවලෝකනය මම ලැබුවේ ටොරොන්ටෝ විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්‍ය රොබට් මැක්ෆාඩ්න් මගිනි.  

පැරණි යූගෝස්ලෝවියාවෙන් පැමිණි ඩේවිඩ් (නියම නම නොවේ) මා වෙත යොමු කරන ලද්දේ වෛද්‍ය ඊලාන් නහීම් විසිනි. ඩේවිඩ් හෙරොයින් භාවිතා කරන්නෙකි. ඔහු තුල ළමා කාලයේ අත් දුටු නොවිසඳුනු මානසික ගැටුම් රැසක් පවතියි. මේ අවිඥාණික මානසික ගැටුම් නිසා ඔහු තුල විශාදය මෙන්ම කාංසා අක්‍රමතාව ඇති විය​. හෙරොයින් සඳහා ආදේශන ප්‍රතිකාරයක් වන සොබොක්සෝන් ඖෂධය ඔහුට ලබා දුන්නද ඔහු හෙරොයින් එන්නත් කර ගනියි. මා  ඩේවිඩ් සඳහා ප්‍රතිකාර ඇරඹීමට පෙර ඔහුගේ සංස්කෘතික මූලයන් අධ්‍යනය කලෙමි. එමගින් පොදු සංවාදයක් ඔහු සමග ගොඩ නගා ගැනීමට මම සමත් වූයෙමි. ඩේවිඩ්ට ප්‍රතිකාරයේදී මම භාවිතා කලේ EMDR මනෝ ප්‍රතිකාරයයි. මීට අමතරව ආනාපානාසති භාවනාව කිරීමටද ඔහුට පුහුණුව ලබා දුනිමි.  ප්‍රතිකාර වට 8 -10 ඇතුලත ඔහු ප්‍රතිකාරාත්මක සඑලත්වයක් (therapeutic success) පෙන්වීය​. මේ වන විට පුරා මාස පහක් ඔහු හෙරොයින් භාවිතා කර නැත​. මුලදී මනෝ ප්‍රතිකාර කෙරෙහි මිශ්‍ර විශ්වාසයක් තැබූ වෛද්‍ය ඊලාන් නහීම්ද ඩේවිඩ් විස්න් අත් පත් කර ගත් සායනික ප්‍රගතිය දැක විශ්මය පළ කලේය​. 

අතීතයේ මොන්ට්‍රියෝල් නගරය ආශ්‍රිතව තිබෙන හෙල්ස් ඒන්ජල්ස් නම් මෝටර් බයිසිකල් රංචුවේ සාමාජිකයෙකු වූ මයිකල් (නියම නම නොවේ) පසුව හෙල්ස් ඒන්ජල්ස් සංවිධානය හැර යන ලදි. මැර සහ අපරාධ සංවිධානයක් වූ හෙල්ස් ඒන්ජල්ස් ඔවුන් ගේ සාමාජිකයන්ට ඉවත් වීමට ඉඩ නොදෙති. ඒ නිසා දඞුවමක් ලෙස ඔහුගේ නාසයට ඔවුන් විඛාදක කෘමි නාශකයක් පොම්ප කළහ​. ආශ්චර්‍යකට මෙන්  මයිකල් මරණයෙන් ගැලවුනද ඔහුගේ නාසයේ ශ්ලේශ්මල නැවත ප්‍රකෘතිමත් කල නොහැකි ලෙස පිලිස්සී තිබේ. මයිකල් තුල පශ්චාත් ව්‍යසන ක්ලමථ අක්‍රමතාවයේ ලක්‍ෂණ දක්නට ඇත​. . 

ඔහු සඳහා මනෝ ප්‍රතිකාරයේදී මුලින්ම මම හෙල්ස් ඒන්ජල්ස් උප සංස්කෘතිය පිලිබඳ අධ්‍යනය කලෙමි. මම සුදු ජාතිකයෙකු නොවීම නිසා මයිකල් මා කෙරෙහි පූර්ණ විශ්වාසය තැබුවේය​. ස්ථිර නිවාසයක ජීවත් නොවෙන මයිකල් ආරක්‍ෂාව සඳහා සංචාරය කරමින් ජීවත් වෙයි. මනෝ ප්‍රතිකාර මගින් ඔහුගේ පශ්චාත් ව්‍යසන ක්ලමථ අක්‍රමතාවයේ ලක්‍ෂණ අවම වී ගිය අතර වර්ථමානයේ ඔහු මත්ද්‍රව්‍යද භාවිතා නොකරයි. 

කැනේඩියානු ආදිවාසියෙකු වන ඒරන් (නියම නම නොවේ) මා වෙත යොමු කරන ලද්දේ වෛද්‍ය මිශෙල් ක්ලේමන් විසිනි. ඒරන් තුල ද්වී ද්‍රැව විශාදය මෙන්ම සුරා ධූර්තභාවය තිබේ. 

ආදිවාසීන් සඳහා මනෝ ප්‍රතිකාරය ඉතා අසීරුය​. මුලින්ම ආදිවාසීන් ගේ සංස්කෘතික සාධක ගැඹුරින් අධ්‍යනය කල යුතුය​. ආදිවාසීන් ගේ සංස්කෘතිය පිලිබඳ ඇදුරුවරියක වන ආචාර්‍ය මායන් යටතේ මම පුහුණුව ලැබුවෙමි. ආචාර්‍ය මායන් ද කැනේඩියානු ආදිවාසි කාන්තාවකි. ඇයගෙන් ලැබුණු මාර්ගෝපදෙශනය මගින් මම ඒරන් සඳහා සාර්ථකව ප්‍රතිකාර කලෙමි. 

ඉතලියානු සම්භවයකින් යුත් කැතී (නියම නම නොවේ) තුල විශාදය , සුරා ධූර්තභාවය තදින් තිබේ. ඉතලියානු ජාතිකයන් පවුල් දිශානත පුද්ගලයෝ වෙති. ඔවුන් ගේ පවුල් සබඳතා ඉතා ශක්තිමත් ය​. මේ නිසා මනෝ ප්‍රතිකාරයේදී පවුලේ සාමාජිකයන්  ගේද සහයෝගය ලබා ගැනීමෙන් ඇයගේ ප්‍රතිකාරාත්මක සඑලතාව වේගවත් කලෙමි. 

 

මනෝ ප්‍රතිකාරයන් හිදී සංස්කෘතික සාධක වල බලපෑම අතිශයින් වැදගත් වෙයි . මානසික අක්‍රමතා තත්වය මෙන්ම රෝගියාගේ සමාජ ආර්ථික - සංස්කෘතික සාධක අධ්‍යනය කිරීම මගින් ඔවුනට සාර්ථකව ප්‍රතිකාර කල හැකිය​. 

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග 

විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා

විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා සමග වැඩ කිරීමට ලැබීම භාග්‍යකි. එතුමා සමග මට වැඩ කිරීමට හැකි වූයේ කොලඹ යුද හමුදා රෝහලේදීය​.  

විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා මනෝ චිකිත්සනය සඳහා මවෙත බොහෝ රෝගීන් යොමු කොට තිබේ. මෙම රෝගීන් අතර අවිඥාණික මානසික ගැටුමක් නිසා උදර වේදනාවෙන් පෙළුණු රෝගියෙකු පිලිබඳව මුලින්ම සඳහන් කල යුතුය​. මෙම රෝගියාට දිගින් දිගටම වේදනා නාශක වලටද අඩු නොවන උදර වේදනාවක් තිබුනේය​. ඔහු සබැඳිව කරන ලද සියළු පරීක්‍ෂණ සාමාන්‍ය වූ අතර එන්ඩොස්කොපි සහ උදරයේ ස්කෑන් පරික්‍ෂාවද කිසිදු වෙනසක් පෙන්වූයේ නැත​. මේ නිසා මනෝ විද්‍යාත්මක තක්සේරුවක් කිරීම සඳහා මෙම රෝගියාව විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා විසින් මාවෙත එවන ලදි. එම මනෝ විද්‍යාත්මක තක්සේරුවේදී යුද ආතතිය සමග බැඳුණු අවිඥාණික මානසික ගැටුම් හඳුනා ගන්නා ලද අතර ඒ සඳහා මනෝ චිකිත්සන ප්‍රතිකාර ලබා දෙන ලදින් ඔහුගේ උදර වේදනාව සුවපත් විය​. 

අවිඥාණික මානසික ගැටුම් නිසා මනෝ කායික රෝග ලක්‍ෂණ විශේෂයෙන් වේදනාව මූලික කර ගත් ලක්‍ෂණ පෙන්වන රෝගීන් සිටිති. බොහෝ විට   මනෝ කායික  උදර වේදනා තිබෙන රෝගීන් කෙලින්ම යන්නේ ශල්‍ය මේසය මතටය​. මෙම රෝගියාගේ රෝග ලක්‍ෂණ කායික හේතූන් නිසා හට නොගත් බවට උපකල්පනය කිරීමට අවලෝකනයක් විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා තුල තිබුනේය. මින් පෙනී යන්නේ එතුමා තුල පවත්නා සායනික දැණුමයි. 

වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා විසින් මවෙත යොමු කල තවත් රෝගියෙකු නම් දබර ඇඟිල්ල පක්‍ෂාඝාතයට ලක්වූ සොල්දාදුවාය​. මෙම සොල්දාදුවාගේ දකුණු අතේ දබර ඇඟිල්ල හිටි හැටියේම පක්‍ෂාඝාතයට ලක් විය​. මෙවැනි තත්වයන් සායනික මනෝ විද්‍යාවේ හඳුන්වන්නේ trigger finger palsy කියාය.  බොහෝ විට යුද ආතතිය නිසා මතු වන අවිඥාණික මානසික ගැටුම් නිසා මෙම තත්වය ඇති විය හැකිය​. මෙම පක්‍ෂාඝාතයේ සංකේතාත්මක අර්ථය නම් යුද භූමියෙන් ඉවත් වීමට තිබෙන අචේතනික උවමනාවයි. දකුණු අතේ දබර ඇඟිල්ල පණ නැති වීමෙන් සොල්දාදුවාට තුවක්කුවේ කොකා ගැස්සිය නොහැක​. මේ නිසා ඔහුට තව දුරටත් සංග්‍රාමයට සහභාගී විය නොහැක​.  මෙවැනි trigger finger palsy පිළිබඳ සිද්ධි අධ්‍යනයන් සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රරොයිඩ් ඉතා විචක්‍ෂණ ලෙස ලියා තිබේ. මෙවැනි රෝගීන් මෝහන ප්‍රතිකාරය සඳහා හොඳ ප්‍රතිචාර දක්වති. 

2005 වසරේදී වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා විසින් උපදේශනය සහ මනෝ ප්‍රතිකාර සඳහා විශ්‍රාම ලත් ජ්‍යෙෂ්ඨ සොල්දාදුවෙකු මා වෙත යොමු කරන ලදි. 1988/89 කාලයේ බොහෝ සැහැසි ක්‍රියාවන් වල යෙදුනු මෙම ජ්‍යෙෂ්ඨ සොල්දාදුවා දක්‍ෂ මෙන්ම ක්‍රෑර පුද්ගලයෙකු විය​. ඔහු බොහෝ යුද මෙහෙයුම් වලට සහභාගි වී තිබුනේය​.  අධික දුම් පානය නිසා ඔහුගේ දෙපා වල රුධිර නාල අවහිර වී පා ඇඟිලි කෙමෙන් කෙමෙන් මිය යන්නට පටන් ගෙන තිබූ අතර වෙනත් විකල්පයක් නොවූ හෙයින් දණ හිසට පහලින් ඔහුගේ දෙපා කපා දැමීම තිබූ එකම ප්‍රතිකාරය විය​.  එම ප්‍රතිකාරය නොකලේ නම් ඔහුගේ ජීවිතය පවා නැති වීමේ ඉඩකඩ තිබුණි. 

ඔහුගේ දෙපා කළුවී තිබුනේය​. ඇඟිලි තුඩු මියැදී රුධිර නාලිකා ගසක මුල් මෙන් දිස් විය​. නමුත් ඔහු අංගච්ඡෙදන  ශල්‍යකර්මයට අනුමැතිය දුන්නේ නැත​. තවද මෙම රෝගියා තමා අසලට එන හෙදියන්ට සහ අනෙකුත් වෛද්‍යවරුන්ට කෙළ ගසන්නට විය​. ඔහු කෙළ නොගැසුවේ විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතාට සහ මට පමණි. 

මෙම රෝගියාගේ බිරිඳ සහ දරුවන් මගින් ඔහුට ශල්‍යකර්මයේ අවශ්‍යතාව තේරුම් කර දීමට මම උත්සහයක් ගත්තෙමි. ඔහුගේ බිරිඳට සහ දරුවන්ට පණිවිඩයක් යැවූ අතර ඔවුන් වාට්ටුවට පැමිණ මා හමු වූහ​. ඔවුන් පැවසූ පරිදි මොහු නිවසේද අක්‍රොශකාරී චර්‍යාවක් ගෙන ගිය අයෙකි. මේ නිසා ශල්‍යකර්මයෙන් පසු ඔහුව භාර ගැනීමට බිරිඳ  සහ දරුවන් අකමැති වූහ​. අප බොහෝ සෙයින් කරුණු පෙන්වා දුන්නද ඔවුන් තම තීරණය වෙනස් කලේ නැත​. 

මෙම සොල්දාදුවා බොහෝ කාලයක් පුර තම බිරිඳට සහ ළමයින්ට කායික සහ වාචික වශයෙන් හිරිහැර කර තිබුනේය​. ඔහු රෝහලේදී පවා තම බිරිඳට කුණු හරපයෙන් බනිනු අපට ඇසුනි. කෙසේ නමුත් දැන් ඔහු අන්ත අසරණ අඩියට වැටී තිබේ. සිය පවුලෙන් ඔහුට සහයක් ලැබෙන්නේ නැත​. මේ නිසා මම ජෙනරාල් තිස්ස පරණගම මහතාගේ ආධාරයෙන් උස්වැටකෙයියාව ප්‍රදේශයේ මහළු නිවාසයක් ඔහු සඳහා සූදානම් කලෙමි. 

තමා දිනෙන් දින කායික මානසික වශයෙන් පිරිහෙන බවත් බිරිඳ සහ ළමුන් පෙරදා මෙන් තමන්ට බිය නොවන බවත් ඔහු වටහා ගත්තේය​. දැන් ඔහු අසරණ මහළු මිනිසෙකි. තමන් ගේ තථ්‍ය තත්වය අවබෝධ කර ගැනීම නිසා ඔහු හිටි හැටියේ මා ඉදිරියේ මහ හඞින් හැඞුවේය​. ළමා කාලයේ  හැඞුවාට පසු  හැඞුව ප්‍රථම අවස්ථාව එය වන්නට ඇත​. ඔහු බොහෝ වේලාවක් හඞමින් තමා විසින් අතීතයේ පවුලට සහ අන්‍යන්ට කරන ලද පාපකාරී ක්‍රියා ගැන කීවේය​. මම විනිශ්චය විරහිතව ඔහුට සවන් දුන්නෙමි. අවසානයේදී ඔහු ශල්‍යකර්මයට අනුමැතිය දුන්නේය​. පසු දිනම  ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා අංගච්ඡෙදන  ශල්‍යකර්මය කරන ලදි. ඉන් පසුව ඔහු තවත් සුමාන කීපයක් අපගේ වාට්ටුවේ සිටි අතර පසුව පෙර කී වැඩිහිටි නිවාසයට මාරු කර යවන ලදි. 

දියවැඩියාව නිසා දණ හිසට උඩින් දෙපා කපා දමන ලද තවත් වියපත් සොල්දාදුවෙකු ශල්‍යකර්මයෙන් පසුව ආහාර ගැනීම අඩු කලේය​. එසේම ඔහුගේ දෙපයේ ශල්‍ය තුවාලද ආසාදනය වන්නට ගත්තේය​. මොහු තුල විශාදය වර්ධනය වන බවට සැක කල විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා උක්ත සොල්දාදුවා මාවෙත යොමු කලේය​. පසුව හෙලි වූ පරිදි මොහු දෙපයේ ශල්‍ය තුවාල ආසාදනය වීම සඳහා රාත්‍රියට එම තුවාල මත අසූචි තවරන බව හෙලි විය​. කෙසේ නමුත් උපදේශනය සහ ප්‍රති විශාද ඖෂධ මගින් ඔහුගේ එකී අසාමාන්‍ය චර්‍යාව නිම විය​. පසුව පූර්ණ සුවය ලබා ඔහු රෝහලෙන් පිට විය​. 

තවත් වරක් එතුමා මවෙත සෙබලකු යොමු කලේය​. මේ සෙබලා උතුරේ සේවය කරමින් සිටියදී  ඇතැම් ජේෂ්ඨ සොල්දාදුවන් විසින් කරන හිරිහැර නිසා බඩවතට වෙඩි තබා ගත්තේය​. පසුව ඔහුව කොලඹට හදිසි ශල්‍යකර්මයක් සඳහා ගෙන එන ලදි. වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා ශල්‍යකර්මයක් සිදු කොට මෙම සෙබලාගේ ජීවිතය බේරගත් අතර උපදේශනය සහ රාජකාරී ගැටළු නිරාකරණය සඳහා අපගේ සායනය වෙත එවන ලදි 

මම පුත්තලම දිස්ත්‍රික් මානසික සෞඛ්‍ය සම්බන්ධීකරණ වෛද්‍ය නිලධාරී ලෙස සේවය කල කාලයේ දිස්ත්‍රික්කයේ වෛද්‍යවරු සහ හෙදියන් ඇමතීම සඳහා වරක් විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතාට  ආරාධනය කලෙමි. මගේ ආරාධනය පිලිගත් වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා මාදම්පේ පුත්තලම් දිස්ත්‍රික් නියෝජ්‍ය පළාත් සෞඛ්‍ය සේවා කාර්‍යාලයේ ශ්‍රවණාගාරයේදී වෛද්‍යවරු සහ හෙදියන්ට  රෝගී සත්කාරය ගැන දේශනයක් කලේය​. 

විශේෂඥ ශල්‍ය වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා මානුෂික ගුණයන් ගෙන් පරිපූර්ණ වූ වෛද්‍යවරයෙකි. ඔහුගේ දැණුම කුසළතාවට අමතරව කාරුණික ගුණය නිසාද රෝගීන් සුවය ලබති. මෙය මම වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා ඇසුරෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කලෙමි. 

වෛද්‍ය එස් එස් ජයරත්න මහතා බුදු දහම ගැඹුරින් හදාරන්නෙකි. එතුමාට බුදු දහම පිළිබඳව කැළනිය විශ්ව විද්‍යාලයෙන් ගෞරව උපාධියක්ද තිබේ. එතුමා සමග සේවය කල කාලයේදී මම ඇතැම් විට බටහිර මනෝ විද්‍යාව සහ බුදු දහම පිලිබඳ කරුණු තර්ක කිරීමට පුරුදුව සිටියෙමි. එතුමාගෙන් බොහෝ දැණුම මම උකහා ගත්තෙමි. තවද මා විසින් ලියන ලද "ජාතක කථා මනෝ විද්‍යාත්මක ඇසින් " කෘතිය සඳහා පෙරවදන සපයන ලද්දේ එතුමා විසිනි. 

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග 

බිලිබෝයි කෙනෙක් නොවෙන් පුතේ

බිලිබෝයි කෙනෙක් නොවෙන් පුතේ

නුඹට රටක් ඇතේ 

ඩිග්‍රිය ඉවර කරන් IELTS කරගෙන​

ඔසී පනින් පුතේ 

ඔසී පනින් පුතේ 

බිලිබෝයි කෙනෙක් නොවෙන් පුතේ

නුඹට රටක් ඇතේ 

තෙල බෙදන එවුන්ට

කොකා පෙන්නා 

ඔසී පනින් පුතේ 

ඔසී පනින් පුතේ 

බිලිබෝයි කෙනෙක් නොවෙන් පුතේ

නුඹට රටක් ඇතේ 

ගුණරත්නම් ගේ ළමයි වගේ 

මොනෑෂ් යමං පුතේ 

මොනෑෂ් යමං පුතේ 

ඝාතන මානසිකත්වය

පශ්චාත් යුද සමාජයක මෙවැනි අදහස් ඇති පුද්ගලයන් මනෝ විද්වතුන් විසින් අධ්‍යනය කල යුතුයි නොවේද ? එහෙත් ඒ සඳහා දිරියක් ඇති වෘත්තිකයන් ලංකාවේ සිටියිද ? 

අන්තිමට සුද්ද වීම උනේ කවදද​?

 

නාරි හා ප්‍රසව වාට්ටුවේ සේවය කල කාලයේදී සියළුම දොස්තරලාගේ කටේ තිබුනේ අන්තිමට සුද්ද වීම උනේ කවදද​? යන වචන සෙට් එකය​. අන්තිමට සුද්ද වීම හෙවත්  LRMP  - Last Regular Menstrual Period මත භෘණයාගේ උපත සිදු වන දිනය මෙන්ම නොයෙකුත් නාරි රෝග නිර්ණය කල හැකිය​. වරක් මාතලේ රෝහලේ ලේබර් රූම් එකේදී එක් කාන්තාවකගෙන් අන්තිමට සුද්ද වීම උනේ කවදද​? කියා ඇසූ විට ඇය පැවසුවේ " බාසුන්නෑ වහලෙ ගහපු දවසේ "  කියාය​. 

මෙලෙස බොහෝ කාලයක් නාරි හා ප්‍රසව වාට්ටුවේ සේවය කල වෛද්‍යවරු කායික වෛද්‍ය හා ශල්‍ය වෛද්‍ය අංශ වලට ගිය විට සමහර පිරිමි රෝගීන් ගෙන්ද  " අන්තිමට සුද්ද වීම උනේ කවදද​? කියා අසා තිබුණි. 

ලෝකාස්වාද රතිය

අපට 10  ශ්‍රේනියේ (1982) සිංහල ඉගැන්නුවේ ගුණතුංග ටීච​. කොල්ලෝ ගුණතුංග ටීචව ඔරොප්පු කරන නිසා ටීචට පන්තියේ නිතරම මළ පැනලා හිටියේ. ඒ කාලේ අපිට තිබුනා උම්මග ජාතකය සිංහල වලට. මේ පොතේ තැනක තියනවා වේදේහ රජතුමා ලෝකාස්වාද රතියේ යෙදුනා කියලා. කොල්ලන්ට මේ වචනේ තේරුම සහසුද්දෙන් දැනගන්න ඕන වෙලා තිබුනා. ගුණතුංග ටීච පන්තියට ආවම සකලසූරිය  ගුණතුංග ටීච ගෙන් ඇහුවා  ටීච මොකක්ද ලෝකාස්වාද රතිය කියන්නේ කියලා.  ටීචට ඒකට මළ පැනලා සකලයාට බැණගෙන බැණගෙන ගියා. පස්සේ කොල්ලෝ මේ වචනයේ තේරුම ඒ කාලයේ ඕනම කුණුහරපයක තේරුම දන්න බොරැල්ලෙ වේළුවන පාරේ හිටපු ලාල් රූපතුංග ගෙන් ඇහුවා. ලාල් කිව්වා ලෝකාස්වාද රතිය කියන්නේ සූස්තියක් ගහන කොට තියන සොමිය කියලා. ඔන්න ඔහොමයි අපි  උම්මග ජාතකය ඉගන ගත්තේ. 

දැන් මොකේද දන් වළඳන්නේ ?

කෙලියා නේද දැන් මොකේද දන් වළඳන්නේ ?

සුසිරිත් ඔබට සුවදායක විශ්‍රාම දිවියක්

මහාචාර්ය සුසිරිත් මෙන්ඩිස් මහතා රුහුණු විශ්ව විද්‍යාලයෙන් විශ්‍රාම  යන ලදි. අප එතුමාට සුභ පතමු.  එතුමාගේ සමහර ගෝලබාලයන් මෙන් අතිශයෝක්තියෙන් බොරුවට ගුණ වැයීම පසෙකලා කරුණු දෙකක් පිලිබඳව අවධානය යොමු කිරීමට කැමැත්තෙමු. 

පළවන කාරනය නම් 2012 වසරේදී රුහුණ සරසවියේදී බරපතල ලෙස නවක වධයට ලක්වූ වත්සලා කුමුදුනි නම් සිසුවියට එවකට රුහුණ සරසවියේ උප කුලපතිවූ  මහාචාර්‍ය සුසිරිත් මෙන්ඩිස්  සාධාරණය ඉටු කලේ නැත​. ඒ පිලිබ්ඳව ගාඩියන් පුවත් පත විසින් වාර්තා කරන ලදි.  ( වත්සලා කුමුදුනි ද සිල්වාට යුක්තිය ඉටු කරනු !  මානව අයිතිවාසිකම්, විශේෂාංග, ශ්‍රී ලංකාව July 26, 2012January 24, 2015  ශ්‍රී ලංකා ගාර්ඩියන් January 24, 2015

https://www.slguardian.org/si/archives/1803) 

දෙවැන්න නම් එතුමා වැනි උගතෙකු කිසිම හිරිකිතයක් වෘත්තීය අභිමානයක් නොමැතිව සාමාන්‍ය පෙළ දක්වා අධ්‍යාපනය තිබෙන විමල් වීරවංශ වැනි දේශපාලකයෙකුගේ දෙපතුල් ලඟ වැඳ වැටීමය​. 

කෙසේ නමුත් මහාචාර්‍ය සුසිරිත් මෙන්ඩිස් මහතා ඉතිහාසයට එක්වී හමාරය​. ඉතිහාසය විසින් ඔබව විනිශ්චය කරනු ඇත​. 

සුසිරිත් ඔබට සුවදායක විශ්‍රාම දිවියක් 

නාරද කරුණාතිලක

නාරද කරුණාතිලකව මට හඳුන්වා දෙන ලද්දේ මහාචාර්‍ය සෝමරත්න බාලසූරිය විසිනි.   නාරද එක්තරා ආකාරයක ඉතිහාසඥයෙකි. ඔහු අප සැමදෙනා දන්නා සංස්කරණය කරන ලද ඉතිහාසයෙන් එහාට ගොස් ඉතිහාසකරුවන් විසින් සඟවන ලද හෝ කාලයේ වැළි තලාවෙන් යටවී තිබෙන ඉතිහාසය මතුකර ගැනීමේ සමතෙකි.  ඔහු කොලට් සේනානායක මහතා සමග එක්වද පොත් රැසක් ලියා තිබේ.  නාරද කරුණාතිලකව දැනට රිවිර ඉරිදා පුවත් පතේ ජේෂ්ඨ විශේෂාංග කර්තෘ ලෙස සේවය කරයි. 

නාරද ගේ පියා රාජ්‍ය සම්මාන දිනූ ප්‍රකට ලේඛකයෙකි. ඔහු විසින් ලියන ලද ගුරුවරයා යනු උත්තම පුරුෂයෙකි, උළුගෙදර ආරච්චිල, කානුවගොඩ ගෙදර යන කෘතීන් ඉතා ජනප්‍රිය විය​. නාරදගේ මවද ලේඛිකාවකි. එසේම ඔහුගේ සොහොයුරිය වන මානෙල් කරුණාතිලකද  ලේඛිකාවකි. කරුණාතිලක පවුල ලේඛක පවුලක් ලෙස හැඳින්වූවාට වරදක් නොමැත​. 

නාරද කරුණාතිලක මාගේ කල්‍යාණ මිත්‍රයෙකු ලෙස මම සලකමි. ලංකාවෙන් බැහැරව ජීවත් වන  නිසා මට මාගේ පොත් මුද්‍රණයේදී නිසි සම්බන්ධීකරණය කිරීම අපහසු අතර එම සම්බන්ධීකරණය කර දෙන්නේ නාරද විසිනි. ඔහු ලේඛකයෙකු ලෙස මෙලෙස අනෙකුත් ලේඛකයන්ට උදව් කරන්නෙකි. එය ඉතා විරළ ගුණයකි. 

 අප දෙදෙනාගේ මිතුදම 2006 වසරේ සිට පවතින අතර අරුමයකට මෙන් අප දෙදෙනා තවමත් මුහුණට මුහුණ මුණ ගැසී නොමැත​. අප දෙදෙනා එකිනෙකා සමග ගනුදෙනු කරන්නේ ඊ ලිපි මගිනි. කෙසේ නමුත් යම් දිනක මේ යහපත් මිනිසා මට මුහුණට මුහුණ හමු වන බව මට විශ්වාසය. 

 වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග 

සංගීතය රස විඳීම

ලතින් ඇමෙරිකානුවන් තුළ උත්පත්තියෙන් මෙන් අත්පත් කර ගත් නර්තන විලාශයක් තිබේ. ඇතැම් විට මෙය ඔවුන් ගේ ජාන දක්වා පැතිරී ඇති බව කිවහොත් නිවැරදිය​. . වරක් මම කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ නීති පීඨයේ පැවැති නර්තන සාදයකට සහභාගි වූයෙමි. නර්තනය පටන් ගෙන පැය භාගයක් යාමට පෙර බීමතින් පැමි‚ සිසුහු පිරිසක් —අඩෝ අපට ඕනේ සිංහල සිංදු˜ කියමින් ගායකයාට අසභ්‍ය වචනයෙන් බැණ වැදී විශාල ස්පීකරයක් පෙරළා දැමූහ. ඒ සමඟ ම සාදය අවසන් විය. 

යුරෝපයේ මෙවැනි සිද්ධීන් ඉතා විරල ය. සාදයක දී නර්තනයේ යෙදීම ඔවුනට අසභ්‍ය දෙයක් නො වේ. එය ආතතිය මඟ හරවා සිතේ ඒකාග්‍රතාව රඳවා ගැනීම සඳහා ඔවුන් යොදා ගනිති. වෛද්‍ය පීඨයේ ඉගෙනුම ලැබූ කාලයේ අපට වෝල්ට්ස්, බැලේ සහ බෝල්රූම් නර්තනයේ යෙදීමට සවස් කාලයේ පන්ති ද තිබු‚. විදේශික සිසු සිසුවියෝ සංගීතයත් සමග නටති. ප්‍රීති වෙති. එතැන ගහ මරා ගැනීමක්, කුණු හරුප කීමක් දක්නට නො ලැබේ. මෙයට හේතුව ලෙස මා දකින්නේ ඔවුන් තුළ පවත්නා සංස්කෘතික දියුණුවයි. ඔවුහු ඕනෑ ම බසකින් වාදනය කරන සංගීතය ප්‍රිය කරති. වරක් අපගේ වෛද්‍ය පීඨයේ පැවති සාදයකදී අප්‍රිකානු සහ ලතින් ඇමරිකානු සිසු සිසුවියන් පිරිසක් ක්ලැරන්ස් ගේ වේග රිද්ම ගීයකට නටනවා මම දුටුවෙමි. ඔවුන්ට සංගීතය වටහා ගැනීමට තරම් උච්ච මානසිකත්වයක් තිබේ.

(මිනිසුන් තුලින් ලෝකය දුටුවෙමි )

ටිම් හෝර්ට්න් සහ ලාල් කාන්තලා

ටිම් හෝර්ට්න් යනු කැනඩාවේ සිටි අයිස් හොකී ක්‍රීඩකයෙකි. ක්‍රීඩාවෙන් විශ්‍රාම ගැනීමෙන් පසුව ඔහු තම නමින් කෝපි අවන්හල් ඇරඹූ අතර එය ඉතා ඉක්මනින් ජනප්‍රිය වී කැනඩාව පුරා පැතිර ගියේය​. මෙම ටිම් හෝර්ට්න්ස් කෝපි අවන්හල් හල් නිසා අද දිනයේ දස දහස් සංඛ්‍යාවක් රැකියා  ලැබ පවුල් ජීවත් කරවති. ජීවතුන් අතර නොමැති වූවද ටිම් හෝර්ට්න් තවමත් කැනඩාවේ ජාතික වීරයෙකි. 

එහෙත් ටිම් හෝර්ට්න් ලංකාවේ උපත ලබා මෙම අවන්හල් ව්‍යාපාරය ලංකාව තුල ආරම්භ කලේ නම් ලාල්කාන්තලා ටිම් හෝර්ට්න් ධනපතියෙක්ද , ශ්‍රමය සූරාකන්නෙක්ද කියා ඔහුට භංගවේවා කියනු ඇත​. ලංකාවේදී ටිම් හෝර්ට්න් වැනි පුද්ගලයෝ වාමාංසිකයන් හඳුන්වන්නේ කූට ව්‍යාපාරිකයන් කියාය​.  

මිනිසුන්ට ජීවත් වීමට අවම වශයෙන් රැකියා දහයක් දී ඇති ව්‍යාපාරිකයන් හඳුනාගෙන ඔවුන්ට රාජ්‍ය මට්ටමින් ගෞරවයක් ලබා දී දිරිමත් කල යුතුය​. එවිට මිනිසුන් ලාල් කාන්තලා වීම වෙනුවට සමාජයට වැඩදායක මිනිසුන් වීමට උත්සහ දරණු ඇත​. නමුත් අවාසනාවකට මෙන් රැකියා උත්පාදනය කරන ව්‍යාපාරිකයා දෙස තවමත් ලාංකික සමාජය බලන්නේ  වපර ඇසිනි.  නමුත් තේරුම් ගත  යුතු සත්‍ය වන්නේ ලාල් කාන්තලා වැනි වාමාංශිකයන් තුන් වේල කා කටින් විවේචන කරන්නේ මෙම ව්‍යාපාරිකයන්  විසින්  උත්පාදනය කරන මුදල් වලට පින් සිදු වන්නටය. 

ටිම් හෝර්ට්න්ලා ජීවත් වූ කැනඩාව ධනවත් රටක් වන්නටත් ලාල් කාන්තලා ජීවත් වන ලංකාව දුගී රටක් වන්නටත් එක් හේතුවක් වන්නේ ලාල් කාන්තලා ප්‍රමෝට් කරන ආකල්පමය දරිද්‍රතාව  ලාංකික ජනයා තදින් බදා ගැනීම  නිසාය. 

දන්ත වෛද්‍ය ජෙනරාල් තිලක් ජයවීර පිළිබඳ සටහනක්

දන්ත වෛද්‍ය ජෙනරාල් තිලක් ජයවීර මිය ගිය පුවත මට දැනගන්නට ලැබුනේ බොහෝ ප්‍රමාදවීය​. ඔහු පිලිබඳ එක් සිද්දියක් මට මෙහිදී සිහිපත් වෙයි.මා විසින් සිදු කල පශ්චාත් ව්‍යසන ක්ලමථ අක්‍රමතාවය ( PTSD ) පිලිබඳ අධ්‍යනයන් නිසා ඇමරිකානු වෙතරානු අධිකාරිය විසින් මට කැනසාස් සහ පෙන්සිල්වේනියාවේ දේශන කීපයකට 2006 වසරේදී ආරාධනා කරන ලදි. මීට සමගාමීව EMDR International Association ආයතනය විසින් මනෝ චිකිත්සනය පුහුණුව සඳහා මට ශිෂ්‍යත්වයක්ද දෙන ලදි. මේ කාලයේ මා සේවය කලේ යුද හමුදා රෝහලේය​. යුද හමුදා රෝහලේ අණ දෙන නිලධාරියා මගේ වැඩ ආවරණය කිරීමට වෙනත් වෛද්‍යවරයෙකු නොමැති බව කියමින් මට ඇමරිකාවට යම සඳහා ලියකියවිලි අත්සන් කලේ නැත​. ඔහුගේ යටි අරමුණ වූයේ මගේ ඇමරිකා ගමනට උදැල්ලක් දැමීමටය​. මේ අවස්ථාවේදී අනපේක්‍ෂිතව යුද හමුදා වෛද්‍ය බලකායේ කර්නල් කමඩාන් වූ ජෙනරාල් තිලක් ජයවීර යුද හමුදා රෝහලේ අණ දෙන නිලධාරියාට දුරකථන ඇමතුමක් දී " අයිසේ බළු වැඩ කරන්න එපා ඌට කෝස් එකට යන්න දේනවා " කීවේය. මේ දුරකථන ඇමතුමෙන් පසු පැය දෙකක් ඇතුලත අදාල ලියකියවිලි අත්සන් කොට ඒවා ඇමරිකානු තානාපති කාර්‍යාලය වෙත යවනු ලැබීය​.

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග