හැමන් හිල් සිර කඳවුරේ කතාව - දෙවන කොටස
වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග
ලාල් සෝමසිරි
ලාල් සෝමසිරි ව්‍යාපාරයේ පහළ මට්ටමේ සිටි සාමාජිකයෙකු වුවද එක රැයින් ඔහු සුප්‍රසිද්ධ චරිතයක් බවට පත් වූයේ විෙජ්වීර සමඟ අම්පාරේදී අත්අඩංගුවට පත් වී යාපනය බන්ධනාගාරයට ගොස් විෙජ්වීර විසින් එවන ලද පණිවිඩයක් සනත් බොරළුකැටිය අතට පත් කිරීමෙනි. පහර දිමක් සිදු වන්නේ නම් පියතිලකගේ නායකත්වයෙන් 500ක පිරිසක් යාපනය බන්ධනාගාරයට එවිය යුතු බව එම පණිවිඩයේ අන්තර්ගතව තිබුනි. එහෙත් රෝහණ විෙජ්වීර අ.යු.වි. කොමිසමේදී තමා මෙවැනි පණිවිඩයක් ලාල් සෝමසිරි අත නොඑවූ බව ප්‍රකාශ කළේය. අවසානයේදි මෙය ඉතාම සංකීර්ණ සිද්ධියක් වූයේය. මෙම සිද්ධිය පිළිබඳව හරි හැටි කරුණු දැන සිටියේ විෙජ්වීර, සනත්, පියතිලක, ප්‍රේමරත්න හා ලාල් සෝමසිරිය. වර්තමානයේ ඉන් තිදෙනෙකු ජීවතුන් අතර නැත. එම නිසා අවුරුදු 37කට පසු ඉතිහාසය අන්ධකාර පටලයකින් වැසී පවතියි.
දශක තුනකටත් වඩා දීර්ඝ වූ ඉතිහාසය යළි ගවේෂණය කිරීමේදී ලාල් සෝමසිරි සිටින ස්ථානය සොයා ගැනීම මුලින්ම කළ යුතුව තිබුනි. අතීත සිද්ධීන්. චෝදනා හා සිත් අමනාපකම් නිසා ලාල් සෝමසිරි සියළු දේශපාලන වැඩ කටයුතු අත හැර අප්‍රසිද්ධ දිවියකට අවතීර්ණ විය. එම නිසා ඔහු සමඟ එකට සිරබත් කෑ සගයන් පවා ලාල් සෝමසිරි කොහේ සිටින්නේ දැයි දැන සිටියේ නැත. ඔහු බටපොල ප්‍රදේශයේ ජීවත් වන බවට යම් හෝඩුවාවක් ලැබිනි.
මා මුලින්ම බටපොලට ගියේ 2004 වසරේදීය. සුනාමි අනාථයන්ට වෛද්‍ය සායනයක් පැවැත්වීම සඳහා එයාර් ලංකා ගුවන් සේවය විසින් සංවිධානය කළ සමාජ සත්කාරයට මමද දායකත්වය ලබා දුන්නෙමි. මෙම සායනය පැවැත්වූයේ බටපොල සුභද්‍රාරාම විහාරයේය. එමගින් බටපොල නන්ද හිමියන් දැන හඳුනා ගැනීමේ අවස්ථාව මට ලැබිනි.
වසර පහකට පසුව මම බටපොල නන්ද හිමියන් ඇමතුවෙමි. පුදුමයකට මෙන් උන්වහන්සෙට මගේ නම ගම හොඳින් මතක තිබුණි. මගේ අවශ්‍යතාව දැන්වූ විට අදාල පුද්ගලයා සොයා දීමට බටපොල නන්ද හිමි එකඟ වූහ.
බටපොල නන්ද හිමි මට ලාල් සෝමසිරිගේ දුරකතන අංකයලබා දුන්නද අතීත විස්තර ගැන යළි කථා කිරීමට ලාල් එතරම් කැමැත්තක් දැක්වූයේ නැත. නමුත් ශාස්ත්‍රීය වැඩක් මිස දේශපාලන විශ්ලේෂණයක් නොවන මගේ කෘතියට දායකත්වය ලබා දීමට ලාල් අවසානයේ එකඟ විය. ඒ සඳහා බටපොල නන්ද හිමියන්ගේ මැදිහත්වීමද ධනාත්මකව බලපෑවේය. අවසානයේදී මා හමුවී අතීත විස්තර පැවසීමට ලාල් සෝමසිරි එකඟ විය. මේ දැක්වෙන්නේ ලාල් සෝමසිරි මට පැවසූ විස්තර ප්‍රකාශයයි.
zමම ඉපදුනේ 1948 වසරේ. මගේ මව සාත්තු සේවිකාවක්. අපි ජීවත් උනේ ගාල්ලේ. මට අවුරුදු 7 දී පියා අපගේ පවුල හැර දමා ගියා. මව වෙනත් විවාහයක් කර ගත්තා. මගේ බාප්පා ඉතා සැර පරුෂ පුද්ගලයෙක්. ඔහු ඉතා සුළු කරුණකදී පවා මට තදින් ද~ුවම් කළා. මම ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලැබුවේ ගාල්ලෙ සාන්ත ඇලෝසියස් විද්‍යාලයේ. මම සාමාන්‍ය පෙළ දක්වා ඉගෙනීම ලබා බාප්පාගේ තාඩන පීඩන නිසා බටපොල ආච්චිගේ ගෙදර ආවා. ආච්චි මට ඉතා කරුණාවයි. ඒ නිසා යළි මම ගාල්ලේ ගියේ නැහැ. බටපොල මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයට ඇතුළු වී අධ්‍යාපනය කරගෙන ගියා.
මම බටපොලට පැමිණියේ 1968 විතර. 1969 දී මට බටපොල ෙජ්මිස් හෙවත් බටපොල අතුල හමු උනා. මේ නිසා මම ව්‍යාපාරයට ඇදිලා ගියා. බටපොල අතුල හා බටපොල චන්දරේ මට පන්ති කෙරුවා.
1970 දි මම බටපොල මධ්‍යමහා විද්‍යාලයේ උසස් පෙළ ශිෂ්‍යයෙක්. මම උසස් පෙළ විභාගයට සූදානම් වෙනවා. මේ අතර බටපොල අතුල මට කිව්වා ලඟදීම හමුදා ආණ්ඩුවක් එනවා විභාග සහතික වලින් වැඩක් නැහැ ඒවා අවලංගුයි එදාට කියලා. මේ නිසා උසස් පෙළ විභාගයේ එක පත්‍රයකට පමණක් පිළිතුරු ලියලා මම පූර්ණකාලීනයෙකු වෙන්න තීරණය කලා.
මේ කාලයේ අපට කියා තිබුනා පිටගැස්මට උණසන්නිපාතයට එන්නත් ලබා ගන්න කියලා. විප්ලවේදී කැලේ ඉන්න වෙනවා. සටන් කරන්න වෙනවා. එතකොට තුවාල උනොත් මේ එන්නත් අවශ්‍ය බව නායකයන් නිතර කිව්වා. අම්මා රෝහලක වැඩ කළ නිසා මම අම්මා මාර්ගයෙන් මේ එන්නත් ලබා ගන්න උත්සහ කළා. එතකොට තමයි අම්මා දැන ගත්තේ මම චේගුදෙරා කණ්ඩායම සමඟ සම්බන්ධ බව. එදා අම්මා මට හොඳටම දොස් කිව්වා. මම අම්මා සමඟ වාද කරන්නෙ නැතිව පිටවෙලා ගියා.
මම වැඩ කලේ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයේ. පසුව නිශ්ශංක මාව හම්බන්තොටට ගෙනගියා. නිශ්ශංක අම්පාර දිස්ත්‍රික් නායකයා. එයා නිතර බටපොලට ආවා. ඒ මාර්ගයෙන් තමයි මාව දැන හඳුනා ගත්තේ.
මම උහනදී පන්ති කළා. අපි ලියගත්ත දේශන පාඩම් කර ගෙන ගොවි තරුණයන්ට කියෙව්වා. වරක් අපි බක්කිදැල ප්‍රදේශයේ මාළු මැස්සක තිබ්බ තුවක්කුවක් පැහැර ගත්තා. මේ මැස්සේ හිටියේ දෙමළ මිනිස්සු.
මට මුලින්ම විෙජ්වීර හමුවන්නේ 1970 දි. අම්බලන්ගොඩ සිසිල්චන්ද්‍රගේ ගෙදරදි. රෝහණ සහෝදරයා මගේ පිටට තට්ටු කරලා හිතවත්ව විනාඩි 10 විතර කථා කළා. අපේ දෙවන හමුවීම වෙන්නේ ඊට මාස 6 විතර පසු. බිබිල, මොනරාගල පාරේ දොඩම්ගහවෙලට විෙජ්වීර ආවා. මම, ප්‍රේමසිරි හා නිශ්ශංක හිටියා. මොනරාගලදී අපි දවල්ට කඩේකින් කෑවා.
විෙජ්වීර කොළඹ යන්න අවශ්‍ය බව ප්‍රකාශ කළා. එතකොට නිශ්ශංක මට කිව්වා විෙජ්වීර එක්ක අම්බලන්ගොඩ දක්වා තනියට යන්න යන්න. ඒත් විෙජ්වීර සහෝදරයාට තංගල්ලෙන් බහින්න දෙන්න එපා කියලා.
නිශ්ශංක තංගල්ලෙන් බහින්න දෙන්න එපා කිව්වේ විෙජ්වීර තමන්ගේ අම්මා එක්ක ගැටුමක් තිබූ නිසයි. මේ ගැටුමට මුල යසෝමා සිද්ධිය. මමයි විෙජ්වීරයි මොනරාගලින් බස් එකට නැග්ගා. තංගල්ල කිට්ටු වෙද්දී මට කිව්වා මම තංගල්ලෙන් බහිනවා කියලා. මම එතකොට ඇහැව්වා සහෝදරයාට තංගල්ලෙන් බහින්න එපා කිව්වා නේද කියලා මිත්‍රශීලී විදිහට. එතකොට විෙජ්වීර කිව්වා නෑ මම ගෙදර යන්නෙ නෑ යන්නේ මම්මලාගේ (නැන්දාගේ) ගෙදර කියලා. මේ අනුව විෙජ්වීර තංගල්ලෙන් බැස්සා. මම බටපොලට ගියා.
යසෝමා සිද්ධිය නිසා ව්‍යාපාරයේ සමහර සගයන් තුළ කළකිරීමක් තිබ්බා. ව්‍යාපාරයේ හිටපු ආර්.ජී. ප්‍රේමතිලක වරක් කිව්වා ස්වයං විවේචනයකදී එයාට ප්‍රේමසබඳතාවක් තිඛෙන බව. එහිදි විෙජ්වීර කිව්ව වහාම ප්‍රේම සබඳතාව නවත්වන්න කියලා. නමුත් යසෝමා සිද්ධිය නිසා ප්‍රේම සබඳතා නවත්වා දමා සිටි සාමාජිකයන් නොසන්සුන් උනා. විෙජ්වීරගෙ අම්මා හිතුවේ විෙජ්වීර මිළඟ රාජ්‍ය නායකයා වන බවයි. ඒ නිසා යසෝමා එක්ක පැවති සම්බන්ධයට කැමති උනේ නැහැ.
මට විෙජ්වීර තුන්වෙනි පාර හමු වන්නේ 1971 මාර්තු 13 දින උදේ උහනදි. පොලිස් කොට්ඨාශ ලේකම්වරුන්ගේ රැස්වීමක් එදා පැවැත්තුනා රජයේ සේවකයෙකුගේ ගෙදර. මම කෙලී සේනානායක, ප්‍රේමරත්න, නිශ්ශංක, බක්කිදැල බාල මහත්තයා ඇතුළු 15 විතර රැස්වීමේ හිටියා. මේ රැස්වීමේදී විෙජ්වීර කිව්වා ලඟදීම අරගලය කෙරෙන බවට. සන්නද්ධවීම ගැන කථා කළා. අපි ලඟ කොච්චර ආයුධ
තියනවද කියලත් ඇහුවා. මේ රැස්වීම දවල් 12 විතර වෙන තෙක් ගියා. මට තමයි කට්ටියට කෑම ඉව්වේ. කැකුළුහාල් බත් වලට විෙජ්වීර කැමතියි. ඒ නිසා කැකුළු හාල් බත් වැව් මාළු ඉව්වා. කෑමෙන් පසු විෙජ්වීර අම්පාරට යන කථාවක් කිව්වා. නිශ්ශංක මට කිව්වා පරගහකැලේට යන්න කියලා. මේ වෙන කොට හවස හතරට විතර ඇති.
මම පරගහකැලේට යන අතර මග අම්පාරේ උප ලේකම් කෙනෙක් හමු උනා. මට මෙයාගේ නම මතක නැහැ දැන්. ගම ඇල්පිටියේ කියලා නම් මතකයි. එයා මට කිව්වා ප්‍රේමරත්නගේ ගෙදරට යන්න කියලා. මම කිව්වා නිශ්ශංක මට කිව්වේ පරගහකැලේට යන්න වග ඒත් මෙයා කියා හිටියා අපි ප්‍රේමරත්නගේ ගෙදරට යා යුතු බව.
ප්‍රේමරත්න හිටියේ ගංඟා නිම්න සංවර්ධන මංඩල (ගනිසම) නිල නිවාසයක මේ අනුව මමයි ඇල්පිටියේ හාදයයි බස් එකෙන් බැහැලා අම්පාර ස්ටෑන්ඩ් එකේ සිට පයින්ම ප්‍රේමරත්නලාගේ ගේ පැත්තට ආවා. දැන් සැඳෑ අඳුරත් වැටිලා හවස 6.30 ට විතර ඇති. ඈතින් මම දැක්කා වාහනයක පාකිං ලයිට්. මම ඇල්පිටියේ හාදයට කිව්වා වැඩේ හරි නැහැ වාහනයක් තියෙනවා අපි හැරෙමුද කියලා. එයා කිව්වා යං යං කියලා.
මේ අනුව අපි ප්‍රේමරත්නගේ ගේ දිහාවට ගියා. අපි ගිය පාර දෙපස පොලිස් කාරයෝ ඉඳලා අපි දැක්කෙත් නැහැ. එක පාරටම අපිව වට කර ගත්තා. උඹලා කොහාටද යන්නේ කියලා ඇහැව්වා. මම පාර ඉදිරියට පෙන්නලා කිව්වා මෙහාට කියලා. එතකොට රාලහාමි කෙනෙක් කිව්වා ඔතනින් එහා ඇලනේ යකෝ කියලා. මේ අතර පොලිසිය තවත් කට්ටියක් අත්අඩංගුවට අරගෙන ඒ අයත් ඉදිරියට ගේනවා. එතන රෝහන සහෝදරයා හා කෙලී සේනානායක හිටියා. ඒ අය අරගෙන ආවේ මඳක් උසස් නිලධාරියෙක්. එයාට අපිව පෙන්නලා කිව්වා සර් මුන් දෙන්නත් අල්ල ගත්තා කියලා. ඒ නිලධාරියා අපි දෙන්නට කම්මුලට ගැහුවා. අපි ඔක්කොම වාහනයක දාගෙන අම්පාර පොලිසියට ගෙනිච්චා.
මම හිටියේ මදක් බයෙන් කැලඹිලා. බක්කිදැල කේස් එක නිසා මා තුල චකිතයක් තිබුනා. ඇරත් පොලිසියට හමුවුන ප්‍රථම වතාව. මඟදි විෙජ්වීර අපිට කිව්වා ඇත්ත නම් දෙන්න එපා කියලා. අම්පාර පොලිසියට ගෙනිච්චාම පොලිස් නිලධාරින් විෙජ්විරව හඳුනා ගත්තා. අපිව දැම්මේ කූඩු දෙකක. ඒ අතර ඇගිලි සලකුණු යටි පතුල් සලකුණු ගත්තා. මම දුන්නේ වඩුතන්තිගේ සිරිල් කියන බොරු නම.
පසුවදා ඒ කියන්නේ මාර්තු 14 අපෙන් දිර්ඝ කට උත්තර ගත්තා. එදාට හවස අපිව මඩකලපුව බන්ධනාගාරයට දැම්මා. විෙජ්වීර හිටියේ කල්පනාකරමින්. කතා කලේ කෙලී හා නිශ්ශංක එක්ක විතරයි. අපට රෑ කෑම දුන්නෙ මඩකලපුව බන්ධනාගාරයෙන්. එදාම රෑ අපිව කොළඹ ගෙනාවා. කොළඹට ආවේ මාර්තු 15 උදේ. අපිව ගෙනාවේ වැලිකඩට. (මෙම දිනය මාර්තු 16 බව වික්ටර් අයිවන්ගේ අප්‍රේල් කැරැල්ල පොතේ දැක්වෙන්නේ. කත_ෘ.) එහෙදි කට්ටියක් විෙජ්වීර බලන්න ආවා. ඒ අය කවුද කියලා මම දැනගෙන හිටියේ නැහැ. විෙජ්වීරව අධිකරණ වෛද්‍ය නිලධාරියා වෙත දැම්මා කියලා පසුව දැන ගත්තා. අපිව දැම්මේ නැහැ.
යළිත් අපිව කොටස් දෙකකට කැඩුවා. කෙලි, නිශ්ශංක හා ඇල්පිටියේ හාදයා වැලිකඩට දැම්මා. මමයි් ප්‍රේමරත්නයි විෙජ්වීරයි මැගසින් එකට ගෙනියැව්වා. මට යළිත් ඇල්පිටියේ හාදයා හමු උනේම නැහැ. නඩුවේදිවත් දැක්කේ නැහැ. ඒත් 1977-78 විතර නිදහස් වෙලා ඉන්න කොට බස් එකේ හමු උනා. ඒත් එයා මාත් එක්ක හිනා උනා විතරයි. වැඩි කථාබහට ආවේ නැහැ. කථා කරන්න බලාගෙන, සෙනග උඩු වුනාම එයා වාඩිවි හිටපු තැනට ගියා. එතකොට මිනිහා බැහැලා ගිහිල්ලා. (මෙම පුද්ගලයා ඒ. ප්‍රේමතිලක බව වික්ටර් අයිවන්ගේ අප්‍රේල් කැරැල්ල පොතේ 180 පිටේ දැක්වේ. - කතීෘ)
මාවයි ප්‍රේමරත්නවයි. විෙජ්වීරවයි දාලා හිටියේ වෙන වෙනම සෙල් තුනක. අපිව රෑ කෑම දිලා රෑ කෑමෙන් පසුව හමුදා ට්‍රක් එකකින් යාපනයට ගෙනිච්චා. කිලිනොච්චිය හරියේදී අපට මුත්‍රා කරන්න වාහනය නැවැත්තුවා මතකයි. මටයි විෙජ්වීරටයි එකට මාංචු දාලා. ප්‍රේමරත්නට තනිව අත්දෙකට මාංචු දාලා තිබ්බේ. අපි උදේ 7-8 වෙන කොට යාපනය බන්ධනාගාරයට ගියා. අපි තුන්දෙනාව විශාල ශාලාවකට දැම්මා. විෙජ්වීර හිටියේ කල්පනාකරමින්. රෑට අපිව සෙල් වල දාලා වැහුවට දවල් කාලයේ කොරිඩෝ එකේ ඇවිදිමින් අපි හිටියේ. විෙජ්වීරට අවශ්‍ය වුනා බන්ධනාගාරයේ දොස්තරව බලන්න. මේ අතර සමහර ගාඩ්ලා විෙජ්වීර එක්ක විස්තර කථා කරනවා. ඒ අයගෙන් කෙනෙක් කිව්වා මාවයි ප්‍රේමරත්නවයි කල්මුනේ උසාවි දාවි. අපිට ඇප
ලැබේවි කියලා.
ඇප පිට නිදහස් වෙන කථාව විෙජ්වීර තමයි අපිට කිව්වේ. විෙජ්වීර අපිව කල්මුනේ උසාවියට ගෙන යාමට පෙර පණිවිඩයක් දුන්නා මාව නිදහස් කරන එකක් නැහැ ගිහිල්ලා සනත්ටයි පියතිලකටයි කියන්න පහර දෙනවානං මාව නිදහස් කර ගන්න 500 ක කණ්ඩායමක් එවන්න. යාපනයට. (මම යළි යළිත් ලාල් සෝමසිරි මහතාගෙන් විෙජ්වීරගේ ප්‍රකාශය ගැන ඇසුවෙමි. ඔහු පවසන පරිදි එදා විෙජ්වීර පහර දෙන්න යැයි කීවේ නැත. කියුවේ පහර දෙනවා නම් 500ක් තමා නිදහස් කර ගැනීමට එවන ලෙසටයි කත_ෘ )
මට කිව්ව පණිවිඩය සනත්ට දෙන්න කියලා ප්‍රේමරත්නට කිව්වා පණිවිඩය පියතිලකට දෙන්න කියලා. ඊට පස්සේ අපි දෙන්නව බන්ධනාගාර රථයකින් කල්මුනේ උසාවියට ගෙනිහිල්ලා ඇප පිට නිදහස් කළා. මම හිතන හැටියට අපි නාඳුනන අපේ සාමාජිකයෝ ඇප තියන්න ඇති. අපට ඇප ලැබුනේ 1971 මාර්තු 30 හෝ 31 වෙන්න ඇති.
මම උසාවියෙන් එළියට ආවා. ප්‍රේමරත්නව මම දැක්කේ නැහැ. කල්මුනේ බස් ස්ටෑන්ඩ් එකට ගියා. පොලිස්කාරයෙක් මා ළඟට ඇවිත් මගේ විස්තර ඇහුවා. මම බොරුනමක් කිව්ා. ගෙවල් දඹුල්ලේ කියලා බොරුවක් ප්‍රකාශ කළා. පොලිස්කාරයා මාව කොළඹ බස් එකකට නැග්ගුවා. ප්‍රේමරත්න කොහේද කියලා මම දන්නේ නැහැ. බස් එකේදි මට සැකයක් ආවා සී.අයි.ඩී. එක මාව ෆලෝ කරනවාවත්ද කියලා. මට සැක මතු උනේ පොලිස්කාරයා මාව බස් එකට නංවපු නිසා.
බස් එක තේ බොන්න නැවැත්තුවහම මම හිමිට මාරු වුනා. පයින්ම කිලෝ මීටර් 2 විතර ආවා. එතන වැවක්. එක පාරක් පොළොන්නරු පාර අනෙක අත්තනකඩවල පාර. මම එතන ඉන්න කොට කුරුනෑගලට යන බස් එකක් ආවා. මම ඒකේ නැගලා කුරුණෑගලට ගියා. කුරුණෑගලට එන කොට රෑ වෙලා. මම රාත්‍රිය ගත කලේ කුරුණෑගල බස් ස්ටෑන්ඩ් එකේ.
හිමිදිරියේම රත්නපුරට යන බස් එකක නැගලා රත්නපුයට ගොස් එතනින් පානදුරයට ආවා. පානදුරෙන් අම්බලන්ගොඩට යන බස් එකක නැග්ගා. අම්බලන්ගොඩ ස්ටෑන්ඩ් එකෙන් බැහැලා පයින්ම බටපොලට ගියා. මේ වෙන කොට 71 අප්‍රේල් 1 හෝ 2 වෙන්න ඇති. මම බටපොල අතුලට කිව්වා විෙජ්වීරගේ පණිවිඩයක් තියනවා සනත්ට වහාම සනත් මුන ගැසිය යුතු බව කියා හිටියා. ඒත් මම බටපොල අතුලට ඒ පණිවිඩය කිව්වේ නැහැ.
පසුව සනත් බටපොල අතුලගේ නිවසට ආවා. මම එහිදි පණිවිඩය දුන්නා. විෙජ්වීර සහෝදරයා කිව්වා පහර දීමක් කරනවා නම් 500 යාපනයට එවන්න පියතිලකගේ නායකත්වයෙන් කියලා. සනත් මට කිව්වා ඔයා සැක නොහිතන විදිහට ප්‍රවේශමෙන් උහනට යන්න. දොඩම්ගහවෙල ප්‍රේමසිරිට පණිවිඩයක් දෙන්න පහර දෙන්නේ අප්‍රේල් 4දා නොවේ 5දා රෑ කියලා. මට සනත් හමු උනේ 1971 අප්‍රේල් 3 දා සවස. මේ අනුව මම උහනට ගිහිල්ලා මොනරාගල දිස්ත්‍රික් නායක දොඩම්ගහවෙල ප්‍රේමසිරිට පණිවිඩය දෙන්න පිටත් උනා අප්‍රේල් 4 දා හිමිදිරි පාන්දර.
මම කෙලින්ම ගියේ නුවර. නුවර ගිහිල්ලා නුවරින් අම්පාරට යන්න මම උත්සාහ කළේ. කටුගස්තොටදි මම ගිය බස් එක ස්ටෑන්ඩ් එකේ නැවැත්තුවාම මට මාත් එක්ක කල්මුනේ උසාවියෙන් ඇප පිට නිදහස් කළ ප්‍රේමරත්නව හමු උනා. ඒක අහම්ඛෙන් වගේ උනේ. මම ගත් කටටම ඇහුවා රෝහණ සහේදරයාගෙ පණිවිඩය පියතිලකට දුන්නද? කියලා ප්‍රේමරත්න කිව්වා පණිවිඩය පියතිලකට කියු බව. එසේම පියතිලක මට විද්‍යොAදය සංඝාරාමයට එන්න කියු බවත් කිව්වා. මට පුදුම හිතුනා. මම පියතිලකගේ නම අහලා විතරයි තියෙන්නේ දැකලත් නැහැ.
ප්‍රේමරත්න කියා හිටියා මට විද්‍යොAදයට යන ලෙසට. දැන් දහවල් 12.30 ත් පහු වෙලා. මම කිව්වා මං යන්නං එහෙනං විද්‍යොAදයට හැබැයි දොඩම්ගහවෙල පණිවිඩය දෙන්න පහර දෙන්නේ 4 දා නෙවෙයි පස් වෙනිදා රෑ 11ට කියලා. මේ අනුව ප්‍රේමරත්න භාර ගත්තා සනත්ගේ පණිවිඩය දොඩම්ගහවෙල ප්‍රේමසිරිට දෙන්න.
ප්‍රේමරත්න මට විද්‍යොAදයට යන හැටි කිව්වා. ඒ අනුව මම මහරගමට ගිහිල්ලා විෙජ්රාමෙන් බැහැලා විද්‍යොAදය විශ්ව විද්‍යාලයට ගිහිල්ලා අපේ සාමාජිකයෙකු හෙව්වා පියතිලක මුණගැහෙන්න. කෙනෙක් මාව පියතිලක ලඟට ගෙනිච්චා. එතන හිටියා තුන් හතර දෙනෙක්. පසු කාලයක මට හැමන්හිල්්වල බැන වැදුනු භද්දියත් හිටියා. එදා තමයි මම මුල් වරට පියතිලක හා භද්දිය දැක්කේ.
පියතිලක මගෙන් ඇහුවා ඔයා කවුද? මම කිව්වා මම ලාල් සෝමසිරි මම අවේ ප්‍රේමරත්න මට එන්න කියපු නිසා කියලා. එතකොට පියතිලක මොහොතක් පුදුමයෙන් කල්පනා කළා. අපි කිව්වේ ප්‍රේමරත්නට එන්න කියලා යාපනේට යන්න දැං කොහොම උනත් ඉන්නකෝ කියලා පියතිලක මට කිව්වා. මම විද්‍යෝදයේ නැවතුනා. රෑ කෑමට මට බත් දුන්නා භද්දිය. මම රෑ ගත කළේ සංඝාරාමයේ. මාව උදේ නැගිට්ටෙව්වා. අපිව ගෙන ගියා නවත්තලා තිබ්බ ඊබට් සිල්වා බස් එකකට.බස් එකේ 60 විතර හිටියා. වැඩිපුර අය විද්‍යොAදය විශ්ව විද්‍යාල ශිෂ්‍යයෝ. එතන හිටි අයගෙන් මම පසුකාලයක අඳුර ගත්ත භද්දිය, කොටවිල දේවසිරි, ඩැනියෙල්, කරාටේ සැම්සන්. අම්බලංගොඩ තිලකසිරි සැම්සන් හා ඩැනියෙල් තමයි නව නායකයෝ හැටියට හිටියේ.
දවල් කෑමට අනුරාධපුරේ හෝටලයක් ලඟ බස් එක නැවැත්තුවා. අපි කෑමට බැස්සා. රුපියල් 100 බස් එකේ වැටිලා තිබුනා. මම ඒක අරගෙන කොටවිල දේවසිරිට දුන්නා. අනුරාධපුරෙන් පස්සේ දිගටම යාපනයට යන්න ඩ්‍රැයිවර් කැමති උනේ නැහැ. අපිත් එක්ක හිටපු සිරිපාල අබේගුණසේකර හෙවත් සිරිපාල අයියා හිටපු සී.ටී.බී. බස් කොන්දොස්තර කෙනෙක්. ඊබට් සිල්වා බස් එකේ ඩ්‍රැයිවර්ට සිගරට් දීලා කැමති කරව ගත්තා දිගටම යන්න.
අතරමගදී බස් එකට තුන් දෙනෙක් නැග්ගා එක් අයෙක් සුසිල් ගල්ගමුව බව මතකයි. අනිත් එක්කෙනා මාරසිංහදෝ යැයි මට සැකයක් තියෙනවා. ඒත් මට ඒක හරියට කියන්න බැහැ. යාපනයට කිට්ටු වෙන කොට ඩැනියෙල් කට්ටියට කිව්වා විෙජ්වීර සහෝදරයාට රැස්වීම් වලදී කථා කරන්න බැරි වෙන්න ඉංජෙක්ෂන් එකක් විදින්න පාලකයෝ තීරණය කරලා. අපි කොහොම හරි හිරේ කඩලා විෙජ්වීර සහෝදරයාව බේරා ගන්න ඕනෙ කියලා.
අපි 1971 අප්‍රේල් 5දා රෑ 8-9 අතර යාපනය සිංහල මහා විද්‍යාලයට ගියා. කඩ වහලා තිබුන නිසා රැ කෑමට යමක් තිබුනෙ නැහැ. අපි එක්ක පිලියන්දල සෙන්ට්‍රල් එකෙන් ආපු ළමයි වගෙකුත් හිටියා. ඒ අය ලඟ බිස්කට් එහෙම තිබුනා. අපි බස් එකෙන් බැස්සා රෑ 10ට විතර. අපි එක් අයෙකුට බෝම්බ 2 ගානේ අතට දුන්නා. අපි දැන් දෙන්නා දෙන්නා පේලියට යනවා යාපනය හිර ගෙදර පැත්තට. අපි 50-60 විතර මෙහෙම දිග පේලියක්. යාපනය බන්ධනාගාරයට යන්නේ පොලිසිය පසු කරගෙන. පොලිසියලඟදි හෝල්ට් කියාලා පොලිස්කාරයෝ වගයක් තුවක්කු අමෝරගෙන ආවා. අපේ කෙනෙක් ගෙඩියක් ගැහුවා. පොලිස්කාරයෝ පස්සට දිව්වා. ඒ ගෙඩිය පත්තු උනේ නැහැ. තව එකක් ගැහුවා ඒක චුරු චුරු ගාල පත්තුවෙලා එහෙම්මම නිවිලා ගියා.
මේ නිසා බය ඇරුනු පොලිස්කාරයෝ අපි දෙසට වෙඩි තියාගන දුව ආවා. අපේ පිරිස සිසීකඩ දිව්වා. මම දුවගෙන ගිහිල්ලා පොඩි කඩ පේලියක් වගේ තැනකට මුවා උනා. බලනකොට ඒක වැසිකිලි පේලියක්. මම වැසිකිලියක් ඇතුලට ගියා. ඒක ඇතුලේ කරාටේ සැම්සන් ඇතුළු අපේ දෙන්නෙක්. කරාටේ සැම්සන් ලඟ පිස්තෝලයක් තිබුනා. සැම්සන් වැසිකිලියේ දොර ලඟට ගිහිල්ලා අත විතරක් එලියට දාලා අන්ධකාරෙට වෙඩි දෙකක් විතර තිබ්බා. ටික වෙලාවයි ගියේ පොලිස්කාරයෝ රොත්තක් වැසිකිලියට කඩා වැදිලා අපිව අත්අඩංගුවට ගත්තා.
අපිව ගෙන ගියේ යාපනය පොලිසියට. පොලිසිය ලඟ අපේ දෙන්නෙක්ට වෙඩි වැදිලා වැටිලා හිටියා. එක කෙනෙක් මැරිලා අනෙක් කෙනා පණ අදිනවා. එයා පහුවදා දවල් වෙනකං පණ ඇද ඇද ඉඳලා මිය ගියාලූ.
පොලීසියෙදි අපිට සිංහල දෙමල පොලිස්කාරයෝ එකතු වෙලා ගැහුවා යක්ෂ ගැහිල්ලක්. බැටන් වලිං ගහලා පස්සේ පුටු වලින් ගැහුවා. පුටු කැඩුනා. පස්සේ කැඩුනු පුටු කෑලි වලින් ගැහුවා. අපට පහර දුන්නේ නිරුවත්කරලා. මුළු පොලිසියේ එක පුටුවක්වත් ඉතුරුවුනේ නැහැ. අපිට හොදටම පහර දීලා යකඩ කූඩු දෙකකට දැම්මා. අපි 80 විතර කූඩු ඇතුලේ. ඛෙල්ල හරවන්නවත් ඉඩ නැහැ. පහරදීම් වලට ඇඟවල්, ඔළු පැලිලා. මට අඳුනගන්න පුළුවන් උනේ සැම්සන් සිරිපාල අය්යා, භද්දිය, , අසෝක කොතලාවල විතරයි. පිලියන්දල සෙන්ට්‍රල් එකේ අවුරුදු 15-16 ගැටවු කිහිප දෙනෙක් හිටියා. ඒ අයටත් තුවාල වෙනකම් පහර දීලා.
අපව පහුවදා දවල් වන තෙක් සෙල්වල නිරුවතින් හිර කරලා තිබුනේ. අපිට පිපාසේ ඉවසන්න බැහැ. නේවි එකෙන් ගාඩ් දාලා. නේවිකාරයෝ අපිට කරුණාව පෙන්වලා ඇසුවා වතුර ඕනද? කියලා. අපි වතුර බොන්න යකඩ කූඩුව ලඟට ගියාම දෑත බදලා රයිෆල් එකෙන් ඔළුවට ගහනවා. විෙජ්රත්න කියලා හිටියා පිලියන්දල සෙන්ට්‍රල් එකේ ළමයෙක්. එයා දෝතට මුත්‍රා කරලා මුත්‍රා බිව්වා පිපාසෙට.
1971 අප්‍රේල් 6දා දවල් එස්.පී. සුන්දරලිංගම් මහත්තයා ආවා. අපිව එළියට ගත්තා. අපිට වෙනිවැල්ගැට දෙන්න නියම කළා. අපට ඇඳුම් ලබා දුන්නා. අපි 5දා රෑ ගලවපු ඇදුම් කන්දක් තිබ්බා අපි අතට අසුවූ ඇඳුම් ඇඳ ගත්තා. මට ඊබට් සිල්වාබස් එකේ ඩ්‍රයිවර්ගේ සරම ඇඳ ගත්තා. කොයි කවුරුත් ඇඳ ගත්තේ අතට අසුවූ අන් අයගේ ඇඳුම්. ඊට පස්සේ අපට කෑමට තෝසේ දුන්නා.
කෑමෙන් පසු කට උත්තර ගත්තා. එක එක්කෙනා ගෙන්වාගෙන පොලිසියේ පුටු කැඩිලා රාලහාමිලා මේස උඩ වාඩිවෙලා අපෙන් විස්තර ගත්තේ. මාවයි විෙජ්වීරවයි ප්‍රේමරත්නවයි යාපනේ හිර ගෙදරට එස්කොට් එකේ ගෙනියපු පොලිස් කාරයෙක් මාව අඳුනගෙන කෑ ගහලා කිව්වා මූ තමයි එදා අපි යාපනේ ගෙනිච්චේ කියලා. මේ අනුව මොහොතකින් මාව එළිදරව් උනා. පොලිස් කාරයෝ මාව වට කරගෙන හිරිහැර කළා. උඹ ඇයි ආයේ යාපනේ ආවේ කියලා ඇහුවා.
අප්‍රේල් 7දා අපිව පොලිස් ට්‍රක් දෙකක දාලා ලොක් කරලා ගිනි මද්දහනේ පැය 2-3 තිබ්බා. අපි ඉහිං කනිං දාඩිය දාගෙන ගිනි අව්වේ ට්‍රක් එක ඇතුලේ හිටියා. ඊට පස්සේ වාහන දෙක ස්ටාට් කර ගෙන ගෙනිච්චා යාපනය හිර ගෙදර ලඟට. අපිට අණ කරා බහින ලෙසට. අපි බැස්සා. දැන් යාපනය හිර ගෙදර ප්‍රධාන දොර ලඟට මීටර් 20 විතර දුරක් යන්න තියනවා. දෙපස රයිෆල් ගත් හමුදා භටයින්. අපි දුවගෙන දොර ලඟට යනකොට රයිෆල් වලින් ගහනවා. මට පහර දෙකක් වැදුනා කලවට හා පිටට.
බන්ධනාගාරෙට ගියා විතරයි ගාඩ්ලා මාව අඳුන ගත්තා. මූ තමයි යාපනෙ ඉඳං කල්මුනේ ගෙනිච්ච එකා කියලා පා පහරකින් මාව පිලිගත්තා. නාගනාදන් කියන බන්ධනාගාර නිලධාරියා මට හොඳටම පහර දුන්නා. මාව වෙනම සෙල් එකකට දැම්මා. අපි සති 2-3 යාපනයේ හිර ගෙදර හිටියා. දවස් තුනකට විතර පස්සේ මාවත් දැම්මා අනිත් අය හිටපු ශාලාවට. අපි ඔක්කොම ව්‍යාකූල වෙලා හිටියේ. විෙජ්වීර අපිට කිව්වේ පොලිසි වලට පහර දෙන්න ගියාම පොලිසිය අපේ සහයෝගයට ආයුධ එක්ක ඇවිල්ලා අපේ කොඩිය පොලිස් ස්ථාන වල දායි කියලා. යාපනේ හිර ගෙදර ඉන්න කොට කරාටේ සැම්සන් කිව්වා ලබන සතියේ අපිව උසාවි දාලා ඇප දෙයි. එතකොට අපි නිදහස්. මේ වගේ සුරංගනා කථා කට්ටිය කියනවා. ඒත් ටික ටික අපිට යථාර්ථය තේරුම් ගියා. අපි යාපනයේ හිර ගෙදර ඉන්න අතර හැමන්හිල් කොටුවේ යකඩ දොරවල් හදනවා අපිව කූඩු කරන්න.
පිලියන්දල සෙන්ට්‍රල් එකේ ළමයි කඩදාසි වලින් බෝල හදලා ක්‍රිකට් ගහනවා. කොතලාවලගේ කලවා පොලිසියේ විකෘති ලිංගික ආශාවෙන් පෙළුනු කෙනෙක් පිහියකින් කපලා තිබුණා. කොතලාවල ඇවිද්දේ අපහසුවෙන්.
සති 2-3 පසුව අපිව දංවැල් මාංචු දාලා වාහනයක පටවා ගෙන කරෙයිනගර් ගෙනිච්චා. ඊට පස්සෙ බෝට්ටු වල දාලා හැමන්හිල් වලට අරගෙන ගියා. හැමන්හිල්්වල යකඩ දොරවල් කැඩීමට පෙර අංක 2 ඩන්ජන් එකේ මම, භද්දිය, එස්.ඩී. සෝමරත්න, අප්පුහාමි පක්ෂය යළි ගොඩ නගන්න සාකච්ඡා කලා. භද්දිය විෙජ්වීර ගැන ඉතා භක්තියෙන් කථා කලා රෝහණ සහෝදරයා නුවරඑලියේ අලගෝනි පවා ඉස්සුවා කෑම බීම ගැන සැලකුවේ නැහැ කියලා. මට එතනිදි කියවුනා රෝහණ සහෝදරයා කැකුළු හාල් වලට කැමති බව. මම නිකමට කියපු වචනයට භද්දියට. එස්.ඩී.සෝමරත්නට හා අප්පුහාමිට තරහ ගියා. ඒ අය මාව කොන් කළා.
අපෙන් කට උත්තර ගන්න වරින් වර අපිව යාපනය බන්ධනාගාරයට ගෙන ගියා. අපිව රඳවලා තිබුනෙ ඒ. ශාලාවේ. රෝහණ විෙජ්වීර හිටියේ ඊ ශාලාවේ ඒක වෙන් කළේ මහ
දොරකින්. අපි දොර හරහා විෙජ්වීර සමග කථා කළා. විෙජ්වීර මගෙන් එළියේ විස්තර ඇහැව්වා. ජානක ජගත්, සනත් ජීවතුන් අතරද කියලා ඇහැව්වා. මම කිව්වා මම දන්නේ නැහැ. කිසිම තොරතුරක් නැහැ කියලා. මට කිව්වා සහෝදරයා, මම යාපනයට 500 ගේන්න කියපු කතාව කියන්න එපා කියලා.
අපෙන් ප්‍රශ්න කලේ ටිරල් ගුණතිලක උපාලි සෙනවිරත්න ඇතුළු සී.අයි.ඩී. නිලධාරි පිරිසක් මගෙන් ඇහුවා කොහේද ඉස්කෝලෙ ගියේ කියලා. මම කිව්වේ ගාල්ලේ ඇලෝසියස් එකට. ටිරල් ගුණතිලක ඇලෝසියස් එකේ. මට කිව්වා උඹ අපේ ඉස්කෝලෙ නමත් කැත කරා. උඹයි වික්ටර් අයිවනුයි, ඇලෝසියස් එකටත් නින්දාවක් කියලා.
මම වැඩිය කථා කලේ නැහැ. එයා කාමරේට සිරිපාල අබේගුණවර්ධනව අරගත්තා. සිරිපාල අයියාට ගැහුවා හොඳටම. සිරිපාල අයියා වේදනාවෙන් මොර දෙනවා. ඒ අතර සි.අයි.ඩී. මහත්තුරු මගෙන් කට උත්තරය ගන්න සූදානම. මගෙන් ඇහුවා ඇප පිට නිදහස් වෙලා යනකොට විෙජ්වීර උඹට මොකක්ද කිව්වේ කියලා. මම මුලින්ම උත්තර දුන්නේ නැහැ. ඒ අතරවාරයේ මට ඇහෙනවා සිරිපාල අයියාගේ වේදනාත්මක කෑ ගැසීම. මම බය උනා ව්‍යාකූල උනා. තව දුරටත් කථා නොකර ඉදීමේ ශක්තියක් මට තිබ්බේ නැහැ. මම කිව්වා පහර දෙනවා නම් පියතිලකගේ නායකත්වයෙන් 500ක් යාපනයට එවන්න කියලා කිව්වා. මගේ කට උත්තර ලියමින් සිටි නිලධාරියා කෑ ගහලා අනෙක් අයට ඇහෙන්න කිව්වා මෙන්න මු අරක කියනවා කියලා. ඒක සිරිපාල අයියටත් ඇහෙන්න ඇති. ලඟ හිටපු අපේ අනෙක් සාමාජිකයන්ටත් ඇහෙන්න ඇති.
කට උත්තර දීලා මම හැමන්හිල් ගිය වහාම එස්.ඩී. සෝමරත්න මම ලඟට ආවා. ඇවිත් කිව්වා අපිට පණිවිඩය ලැබුනා උඹ කට උත්තර දුන්න බවට. උඹ ද්‍රෝහියෙක්. මම නිහ~ව බිම බලාගෙන හිටියා. එස්.ඩී.සෝමරත්න භද්දිය මාව කොන් කළා. මධ්‍යස්ථ අය පවා මට කථා කරන්න බය වුනා. මම හිටියේ තනියම. ඒත් මට පහර දුන්නේ නැහැ.
අපිට හැමන්හිල් දාලා සති 3 විතර පස්සේ නැවෙන් පිරිසක් ගෙනාවා. මේකේ හිටියා ළමාහේවා කියලා මහරගම පොලිසියට පහර දිමට සැක පිට අත්අඩංගුවට ගත් තර්ස්ටන් එකේ ළමයෙක්. ළමාහේවාගේ පපුවට වංගෙඩියක් අත ඇරලා තියනවා. ළමාහේවා හිටියේ අසනීපෙන්. ගෙනල්ලා දවස් කීපයකට පස්සේ ළමාහේවා මළා. නැවේන් ආපු අය අතරත් හිටියා දැඩි මතධාරින් මට ඇනුම්පද කියපු.
මහියංගනයේ බස්නායක දවසක් විහිළුවට කිව්වා සහෝදරයා කියන වචනේ වෙනුවට දැන් මහත්තයා කියන වචනේ නේ වැඩිපුර කියන්නේ සහෝදරවරු දැන් මහත්තුරු වෙලා කියලා. මෙ වචනයට එදා රෑ භද්දිය, එස්.ඩී. සෝමරත්න, පිළියන්දල චන්දරේ. එයා ෆෝස් රත්නපාල දරපොළු වලින් බස්නායකට ගැහැව්වා.
භද්දිය හැමන්හිල් වල හිටපු ඩී.ජී.ඩී. කරුණාරත්නට පහර දෙන්න හැදුවා ගාමිණී යාපගේ ගෝලයෙක් කියලා. භද්දිය උමතු ආදරයකින් තමයි ව්‍යාපාරේ වැළඳ ගත්තේ. වචනයක් හෝ විරුද්ධව කථා කරපු අයට පහර දුන්නා. භද්දිය වරක් කිව්වා ඩී.ජී.ඩී. කරුණාසේන ගාමිණී යාපගේ ගෝලයෙක් ඌව මරන්න ඕනෙ කියලා. පසු කාලයක අපි නිදහස් වෙලා ඉන්න කොට 1980 වර්ජනය කාලේ ඩී.ජී.ඩී. කරුණාසේනට භද්දිය හමු වෙලා තියනවා. එතකොට භද්දිය බිස්නස් වලට බැහැලා. සල්ලි පොලියට දෙනවා. භද්දිය 80වේ ස්ට්‍රයික් එකට අහු වෙච්ච කරුණාසේනගෙන් ඇහුවලූ zඋඹලට පිස්සුද උඹලා තවත් ඕව කරනවාද? රස්සාවක් නැත්තං කියපං මට. මොනවා හරි බිස්නස් එකක් හදලා දෙන්නං කියලා.Z නමුත් 71 දි භද්දිය උමතු බැතිමතෙක්.
හැමන්හිල් ඩන්ජන් වල අගුල් කැඩීමෙන් පසු මම වැඩිපුර හිටියේ කොතලාවල, ටි.ඒ. අමරසේන, ඩී.ජී.ඩී. කරුණාසේන හා බර්ටි රංජිත් සමඟ. කට උත්තර දීමෙන් පසුව මම අවුරුදු 1 විතර හැමන්හිල්වල හිටියා. මට පහර දුන්නේ නැතත් නිතරම මානසික වදයට ලක් කළා. ද්‍රෝහියා කිව්වා. ඇනුම්පද කිව්වා.
ඇට්ලස් බණ්ඩාරගේ ඩ්‍රයිවර් බාල්දි සිරාට දේශපාලන දැනුමක් තිබුනෙ නැහැ.ඒත් පිලියන්දල චන්දරේගේ යාළුවා. ඒ නිසා කවුරුත් බාල්දි සිරාට හිරිහැර කළේ නැහැ. හැමන්හිල්වල ්වලින් පසු මාව අක්කරායන්කුලම් වලට ගෙනාවා. එහෙ මාස 6 විතර මම හිටියා. යාපනය නඩුවේ මම 15 වන සැකකරු.
මම කොමිසමට ගියහම ටිරල් ගුණතිලක ඇහැව්වා උඹටත් සිකනල් තෙල් දුන්නා කියන්නේ ඇත්තද කියලා. ඒ කාලේ හිරගෙදර කෑම ඉව්ව සිරකාරයෝ තරහා අයගෙ කෑමට හිකනලූන් අල්ලලා උන්ගෙ තෙල් දානවා. මට වරින් වර බඩේ අමාරු හැදුනා. නමුත් ඛෙහෙත් වලට අඩු වුනා. මගෙන් ප්‍රශ්න කලේ ඒ.සී. අලස් තාමෝදරම් ටී.එස්.ප්‍රනාන්දු දෙහෙරගොඩ යන විනිශ්චයකාරයෝ. ටී.එස්.ප්‍රනාන්දු මගෙන් විෙජ්වීර පහර දෙනවා නම් පියතිලකගේ නායකත්වයෙන් 500ක් යාපනයට එවන්න කියපු ප්‍රකාශය ගැන ඇහැව්වා. බාලා තම්පෝ කිව්වා මම කියන්නේ බොරු කියලා. එතකොට මට තරහ ගියා මම කිව්වා. එදා අපි යාපනය පොලිසිය ඉදිරියෙන් පේලි ගැහිලා දෑතේ අරගෙන ගියේ තල් ගෙඩිද කියලා.
නඩුවේදී මට බරපතල වැඩ ඇතිව වසර 2 හිර ද~ුවමක් ලැබුනා. ඉන් පසු මාව අවුරුදු 1 විතර රඳවා තැබුවෙ යාපනය හිර ගෙදර. පසුව මාව ගෙන ගියා බෝගම්බර ඒකේ මම මාස 2 විතර හිටියා. බෝගම්බරදී මට විදුලිබල මණ්ඩලයේ ෆෝමන් කෙනෙකු වූ නිහාල් පී. ජයතුංග හමු උනා. එයා දැන් පොත් ලියනවා. සේනාරත්න කියලා ඇපෝතිකරි කෙනෙක් හිටියා මතකයි. මේ කාලයේ මරුසිරා රඳවලා තිබුනේ බෝගම්බර. මරණයට නියම වූ සිරකරුවන් රඳවලා තිබු මැදිරි වලට මම දවසක් කෑම ගෙනිච්චා. එක කූඩුවක ධර්මදාස කියලා පොලිස්කාරයෙක් හිටියා පොතුහැර ගැහැණු කෙනෙක්ව මරපු. මම ධර්මදාසට මස් ඛෙදන්න ගියහම එයාගෙ කෑල්ලත් අල්ලපු කූඩුවේ ඉන්න මරුසිරාට දෙන්න කිව්වා. මම මස් කෑල්ල සිරිපාලට දුන්නා. එදා තමයි මම මරුසිරා ලඟටම දැක්කේ. ඉන් දින 2 විතර පසු ධර්මදාස පෝරකේට ගියා.
බෝගම්බර මාස 2 විතර ඉන්න කොට මාව මැගසින් බන්ධනාගාරයට මාරු කෙරුවා. මාව මැගසින් එකේ ශාලාවක රඳවලා තිබුනේ. මම, ධර්මසේකර. ගාමිණී යාපා, විදේශ විනිමය කේස් එකට අහුවුනු තවුෆර් හා ස්ටුවට් ඩර්ලාන්සු කියන අයර්ලන්ත ජාතිකයා මෙහි හිටියා. අපි සුහදව හිටියේ. ඒත් දේශපාලනය කථා කළේ නැහැ.
මාව නිදහස් කළේ 1976 පෙබරවාරි 21. උපයා ගත් මුදල් ලෙෂ රුපියල් 30ක් ලැබුනා. මම ඒ මුදල් වලින් බටපොල ගියා. ඊට පස්සේ මම දේශපාලන වැඩ වලට ගියේ නෑ. 1978 දි මම බැන්දා. මට ළමයි 3 ක් ඉන්නවා. යළිත් මට විෙජ්වීර මුන ගැසුනේ නැහැ. ඒත් විෙජ්වීර නිදහස් වෙලා යළි දේශපාලනයට අවතීර්ණ වුනහම මගේ කට උත්තරයේ පිටපතක් බටපොල ජ.වි.පෙ. කාර්යාලයට එවලා තිබුනු බව මට දැනගන්න ලැබුනා. 88 හිංසා කාලයේ මම හිටියේ සැඟවිලා.
71 සිද්ධීන් ගැන මට පශ්චත්තාපයක් නෑ. මනුෂ්‍ය ස්වභාවය ගැන වැටහීම ලැබුනා. පසුකාලයක මට හැමන්හිල් වලදී මුණ ගැහුනු සරත් ජස්ටින් ප්‍රනාන්දු මට අරගලය, සමාජය මිනිස් සිතුම් පැතුම් ගැන කියලා දුන්නා. නෙරූඩාගේ පරිවර්තනය කරපු කවි කියවන්න දුන්නා. ඒ නිසා හිතේ තිබු කළ කිරීම පහ වෙලා ගියා.
මට මේ දක්වා නිශ්ශංක, කෙලී, හෝ ප්‍රේමරත්න හමු වෙලා නැහැ. ප්‍රේමරත්න සනත්ගෙ පණිවිඩය එදා දොඩංගහවෙලට දීලා නැහැ කියලයි මම හිතන්නේ. ඒ නිසා 4 දා වැල්ලවාය පහර දීම සිදු උනා. පසු කාලයක මට දැනගන්න ලැබුනා ප්‍රේමරත්න කැරැල්ලට සහභාගී උනේ නැති බව. මට එදා කටුගස්තොටදී හමුවෙලා බොරුවක් කිව්වා, පියතිලක එන්න කිව්වා කියලා. ප්‍රේමරත්නට යාපනේ යන්න කියලා පියතිලක නියෝග කළ විට ප්‍රේමරත්න ඒකට මාව මාට්ටු කරලා ඇඟ බේරා ගත්තා කියලා මම අද හිතන්නේ. නමුත් ඒ ගැන මට වෛරයක් අද හිතේ නැහැ. ඉතිහාසය සිදු වී හමාරයි.
(ලාල් සෝමසිරිගේ විස්තර සටහන් ලබා ගැනීමෙන් පසුව මම කෙලී සේනානායක මහතාට දුරකථනයෙන් කථා කලෙමි. වසර 37 කටත් වඩා අධික කාලයකට පසුව ඔවුන් එකිනෙකා ඇමතූ ප්‍රථම අවස්ථාව මෙය විය. 1971 මාර්තු මාසයේදී අම්පාරේ පොලිසිය අත්අඩංගුවට පත් වන විට ඔවුන් තරුණයන්ය. අද ජීවිතයේ 50 වැනි සැතපුම් කණුවත් පසු කළ වැඩිහිටියන්ය. යළිත් 2009 අප්‍රේල් 5 දින කොළඹ මහවැළි කේන්ද්‍රයේදී වසර 37 කටත් වඩා අධික කාලයකට පසු ඔවුන් හමුවූහ. කත_ෘ)
බර්ටි රංජිත්
බර්ටි රංජිත් යාපනය සිර ගෙදර ප්‍රහාරයේ මූලිකයා විය. දැනට ජර්මනියේ ජීවත් වන බර්ටිගේ දුරකථන අංකය ලබා දුන්නේ ඔහුගේ පැරණි සගයෙකු වූ පියුමසේන කන්නංගර විසිනි. ඒ හරහා ලබා ගත් සබඳතාව අනුව බර්ටි මගේ පොතට දායක වීමට එකඟ විය. 2009 මාර්තු 1 දින බර්ටි රංජිත් විසින් මා වෙත එවන ලද විද්‍යුත් තැපැල් පණිවිඩය සමන්විත වන්නේ මේ ආකාරයටය.
zමම ව්‍යාපාරයට යොමු වූයේ 1968 අග කාලයේදීය. ඒ සඳහා හේතු වූයේ එකල අපි තුල තිබූ දේශපාලන පිපාසය විය හැක. මා ජීවත් වූ බඩල්ගම ප්‍රදේශයේ තරුණයන්ගේ. එකතුවක් තිබුනි. බඩල්ගම සේනාරත්න කන්නංගර අපගේ මග පෙන්වන්නා විය. ප්‍රදේශයේ දේශපාලන චන්ඩින් විසින් කරන අසාධාරණ වැඩ වලට විරුද්ධ වීමට අප පෙළ ගැසුනෙමු.
මේ කාලයේදී මම මිනුවන්ගොඩ මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ සිසුවෙකු වූවෙමි. එස්.ඩී. බන්ඩාරනායක විසින් සංවිධානය කළ චීන පිලේ තරුණ සිසු එකමුතුව විසින් වියට්නාම් යුද විරෝධී රැස්වීම් අප සංවිධානය කළෙමු.
විෙජ්වීරගේ ව්‍යාපාරය ගැන මට මුලින්ම දැනුම් දුන්නේ මගෙA මිතුරකු වූ ධර්මසිරි ෆොන්සේකා විසිනි. තරුණ කන්ඩායමක් විසින් ගෙන යන විප්ලවකාරී වැඩ පිළවෙලක් ගැන ඔහු මට කීවේය. මේ අනුව දිනක් බඩල්ගම සේනාරත්න කන්නංගරගේ (සේන කන්නංගර) නිවසේදි මට පියතිලක මුන ගැසුනි. මිල්ටන් සමග පැවති මුලික සාකච්ඡාවෙන් පසු එදිනම මිල්ටන් විසින් අපට පැය 2 1/2 පමණ දේශනයක් පැවැත්විය. මෙම දේශනය මූලිකව ඉන්දියානු ව්‍යාප්තවාදය ඇසුරෙනි.
ක්‍රම ක්‍රමයෙන් මම මෙම ව්‍යාපාරයේ සක්‍රිය ක්‍රියාකරුවෙක් වූයෙමි. නවකයන් බඳවා ගැනීමත් ඔවුන්ට පන්ති පැවැත්වීමත් මා නොකඩවා කලේය. එසේම ව්‍යාපාරයේ නායකන්ගේ නිර්දේශ අනුව සන්නද්ධ කටයුතුද කරගෙන ගියෙමි. රෝහණ විෙජ්වීර අම්පාරේදී අත්අඩංගුවට පත්වූ පසු ඔහුව යාපනය බන්ධනාගාරයට ගෙන යනු ලැබීය. කැරැල්ල ආරම්භ කිරීම සඳහා දින නියමකරගත් පසු විෙජ්වීර යාපනය හිර ගෙදරින් ගලවා ගැනීමට අවශ්‍ය කෙරුනි. යාපනයට ගොස් විෙජ්වීර සහෝදරයා බේරා ගන්නා ලෙසට මට දැනුම් දුන්නේ පියතිලක. උයන්ගොඩ හා ලයනල් බෝපගේ විසිනි. මේ සම්බන්ධයෙන් විශේෂ විස්තරයක් මගේ බක් මහ කඳුළු කෘතියේද සඳහන් වෙයි.
අපගේ මූළික නිගමනය වූයේ 250 ක පිරිසක් යාපනයට යා යුතු බවයි. නමුත් මගේ අදහස අනුව පහර දීමට සහභාගි වූ පිරිස 150 ටත් වඩා අඩුය. මගේ නායකත්වයෙන් හිර ගෙදරට පහර දීමට සහභාගි වූයේ 30 පමණ කණ්ඩායමකි. යාපනය පොලිසියට පහර දීමට ගොස් තිබූ ප්‍රමාණය 60 පමණ ය.
මම 1971 අප්‍රේල් 5 දින පාන්දර යාල්දේවි දුම්රියෙන් යාපනයට ගියෙමි. මා සමග අපගේ සාමාජිකයන් 10 දෙනෙකු දුම්රියේ ගිය බව මතකය. යාපනයට පහරදීමට අවශ්‍ය අත් බෝම්බද අපගේ ගමන් මළු වල විය. උදේ 5.45 ට කොළඹ කොටුවෙන් පිටත් වූ දුම්රිය සවස 1.45 පමන යාපනයට ලඟා විය. අප නාග විහාරයට ගොස් එහි සිට එදින රාත්‍රි 11.30 ට පමණ ප්‍රහාරය ආරම්භ කලෙමු.
අපගේ පහරදීමේදී ආයුධ විරහිත තරුණයන් පිරිසක් සන්නද්ධ පොලිස් හා හමුදා වලට මුහුණ දුන් ආකාරය අද නම් මට වටහා ගත නොහැකි තත්වයකි. අත් වල කිසිවක් නැති තරුණයන් වෙඩි තබන පොලිස් හා හමුදා ඉදිරියට දිව ගිය ආකාරය පුදුම සහගතය. අද නම් මම එවැනි දෙයක් නොකරන බව මට සහතිකය. අප මෙන්ම පොලිස් හා හමුදා වලටද සටනක් ගැන දැනුමක් නොතිබූ බව පැහැදිලිව පෙනෙන්නට තිබු කරුණකි. අපගේ පහර දීම ඉතා සරල හා බොළඳ එකකි. පොලිස් භටයන් ආයුධ රැගෙන දුව ගොස් සැඟවීම ඊටත් වඩා බොළඳය.
අප කණ්ඩායමක් හිරගෙදර තාප්පය දිගේ විෙජ්වීර සිර කර ගෙන සිටි ඊ1 කාමර පෙළ අභියසට ගියෙමු. මේ කණ්ඩායමේ පියුමසේන කන්නංගර. සහ මැදගම කුඩා මහත්තයා සිටි බව මට මතකය. අපි විෙජ්වීරට හ~ ගසා කථා කළ නමුදු ඔහු නිහ~ව සිටිනු ලැබීය. පසු කලක විෙජ්වීර සමග ඇති වන ගැටුමේ මුලික බීජය මා තුළ පැලපදියම් වන්නේ මේ අවස්ථාවේදීය.
විෙජ්වීර සිටි ඊ1 කාමර පෙල තිබුනේ බන්ධනාගාර පවුරට යාර 40 ක් 50වැනි දුරකිනි. අප පවුර දිගේ ඔහු සිටි මැදිරිය ආසන්නයට ගියෙමු. එතැන සිට මා විෙජ්වීර ඇමතුවෙමි. අප කොටු පවුරේ ආවේ ගස්ලබු ගසක් මගින් තාප්පය අසල වහලයට නැග වහල දිගේ ගොස් පවුරට නැගීමේනි. මා හිතන විදිහට අප හා විෙජ්වීර රඳවා තුබූ මැදිරිය අතර දුර යාර 40 පමණ. මා සමඟ සිටි ජයන්තට වෙඩි වදින විට උදේ 4.30 පමණ ඇත. අපගේ අවසාන බෝම්බය පාන්දර 5 ට පමණ විසිකරන්නට ඇත. උදේ 6.30 වන විට හමුදාව කොටුව තුලට ඇතුළු විය.
අපි ක්‍රම ක්‍රමයෙන් කොටු පවුර දිගේ සිරගේ පැත්තට පසු බැස ගියෙමු. උදේ 8 වන විට හමුදාව හා පොලිසිය අපගේ කණ්ඩායම කොටු කර අවසන්ය. යාපන බන්ධනාගාර ප්‍රහාරය පිළිබඳ තොරතුරු මගේ බක්මහ කඳුළු පොතේ සවිස්තරාත්මකව සඳහන් කොට තිබේ. ප්‍රහාරය අසාර්ථකවී අප අත්අඩංගුවට ගත් පොලිස් නිලධාරින් අපට පහර දුන් අමානුෂික ආකාරයද මෙහිදි පැවසිය යුතුය. සිංහල නිලධාරින් විසින් අපට පහරදී අපව මරා දැමීමට සූදානම් වූ අවස්ථාවේ සිංහල කැරලිකරුවන්ගේ ජීවිත බේරා ගත්තේ ද්‍රවිඩ නිලධාරියෙකු වූ සුන්දරලිංගම් මහතාය.
වර්ගවාදයේ පුහුබව මම ප්‍රායෝගිකවම පසක් කලේ එදාය. මෙම නිලධාරින් අද ජීවතුන් අතර සිටිනවා නොවිය හැක. එහෙත් ඔහු තුළ තිබූ උසස් මනුෂ්‍යත්වය මගෙ සිත තුළ සදාකාලිකව තැන්පත් වී තිබේ.
අපගේ යාපනයට පහර දීම අසාර්ථක වීමට හේතූන් විශාල ගණනක් මට අද දිනයේ යළි අතීතය සමාලෝචනය කිරීමෙන් පෙන්වා දිය හැකියි. අපට නිසි සැලැස්මක් නොතිබිණි, ආයුධ ලෙසට තිබුනෙ බාල ගෙඩි බෝම්බ කිහිපයකි. ඒවා පුපුරා ගියද සිදුවූ හානිය ඉතා අවමය. අප සමග සහභාගි වූ පිරිසට කිසිම සටන් පුහුණුවක් නොවීය. එම නිසා ප්‍රහාරයේදී ඔවුන් ව්‍යාකූල විම නොවැලැක්විය හැකි සංසිද්ධියක් විය. අප අතර කණ්ඩයමක්. ලෙසට සබඳතා නොවූ බව විශේෂයෙන්ම සඳහන් කළ යුතු කාර්යයකි. හිර ගෙදරට පහර දුන් සටනේදි මා සමග සහභාගි වූ පිරිසෙන් බොහෝ දෙනෙකු මා ඒ මොහොතේ දැන අඳුනා ගත් අය වූහ.
පොදුවේ ගත් කළ 71 කැරැල්ල අසංවිධානාත්මක එකකි. එය යාපනය ප්‍රහාරයටද බල පෑවේය. අසාර්ථක වූ පහරදීම් හමුවේ අප බන්ධනාගාර ගත වූ පසු යාපනය හිර ගෙදර බී1 හා බී2 අතර ඇති ලෑලි දොර හරහා මම විෙජ්වීරට කථා කලෙමි. මා සමග සිරිපාල අයියාද සිටි බව මතකය.
මෙහිදි මම විෙජ්විරගෙන් ඇසුවේ එදා අප බන්ධනාගාරයට පහර දී ඔබට ඇමතූ වෙලාවේ නිහ~ව සිටියේ මන්ද යන්නයි. උත්තරය ලෙස ඔහු දුන්නේ zzපාස්කු වෙඩි පත්තු කරනවා යයි මා සිතූ බවයි.ZZ යළිත් මම ප්‍රශ්නය ඇසූ විට ඔහු යළි ප්‍රශ්ණ නැගීමට ඉඩ නොතබා මට චෝදනාවක් කළේය. බර්ටි සහෝදරයාගෙ වගකීම තියෙන්නෙ උතුරු කොළඹ. සහෝදරයා තම වගකීම් දමා මෙහි ආ එක විශාල වරදක් යැයි පැවසීය. මෙයින් පසු අවස්ථා ගණනාවක් මම විෙජ්වීර සමග කථා කලෙමි.
යළි පක්ෂය සංවිධානය කිරීම පිළිබඳව අප හැමන්හිල් සිර කඳවුරේ අනෙකුත් සාමාජිකයන් සමඟ සාකච්ඡා කළෙමු. මුල් කාලයේ සිටම මම වර්ගවාදය ප්‍රතික්ෂේප කලෙමි. කැරැල්ලට ප්‍රථම මන්නාරමේදි සිංහල සෙබලූන් දෙදෙනකු ද්‍රවිඩ තරුණයන් පිරිසක් විසින් මරා දැමීම පිළිබඳව අපට කරුණු කියනු ලැබීය. මේවා ප්‍රවෘත්ති පවසන ලද්දේ ඉන්දියානු ව්‍යාප් තවාදයේ උදාහරණයක් ලෙසටය. එම නිසා මෙම දේශන වලට සවන් දුන් සිංහල තරුණයන් තුළ ද්‍රවිඩ විරෝධී ආකල්ප ජනනය වූහ.
අපි සිර ගෙදර සිටියදි ද්‍රවිඩ තරුණයන් පිරිසක්ද රඳවා තිබුනි. අපි කාමර වල වු කුඩා කපොල්ලක් මගින් අදහස් හුවමාරු කර ගත්තෙමු. මෙම සංවාද වල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එදා මන්නාරමේදි සෙබළුන් දෙදෙනා ඝාතනය වීමේ සත්‍ය දැන ගතිමු. ඔවුන් මරාදමන ලද්දේ ඉන්දියානු ව්‍යාප්තවාදය නිසා නොව ඔවුන් ද්‍රවිඩ තරුණියන් දූෂණය කොට මරා දැමීම නිසාය. හුදකලා සිදුවීමක් කොපමන ලෙසට දේශපාලන වාසි සඳහා විකෘති කල හැකිද යන්න මට එදා වැටහුනි. අප සමග සිරකොට සිටි ගනේෂ් පිල්ලේ නම් ද්‍රවිඩ තරුණයාගේ ද්‍රවිඩ ජනතාවගේ ප්‍රශ්න අපට දැන ගන්නට ලැබිනි. මෙ අනුව අපට දේශනා කරන ලද ඉන්දියානු ව්‍යාප්තවාදය පන්තියේ හිඩැස මා දුටුවෙමි.
මම ලංකා සමාජය දකින්නේ වැඩවසම් සමාජ මානසික මට්ටමක හිරවී පවතින එම නිසාම එහි දියුණුව ඇණ හිට ඇති සමාජයක් ලෙසිනි. දියුණු නූතනත්වය සහ පසුගාමී වැඩවසම් බව අතර පවතින ප්‍රතිරෝධය තුළ අප සමාජය හිරවී ඇත. මුළු සමාජය තුළම ග්‍රාම්‍යත්වය සතර අතට පැතිරි පවතියි. උගතුන්ගේ මනස තුළ සාමාන්‍ය ජනයාගේ මනස දක්වාම මෙම ග්‍රාම්‍යත්වය :ෂටබදර්බජැ- අඩු වැඩි ලෙසටත් දක්නට තිබේ.
ග්‍රාම්‍යත්වය තම මුකරි වචන මාලාවන් වල ගොතා ඉදිරිපත් කරන බුද්ධිමතුන් යැයි කියා ගන්නා උගතුන් දියුණු ප්‍රගතිශීලින් කියා ගන්නා දේශපාලන බලවේගයන් වගක් විභාගයක් නොමැතිව තමන්ගෙ ආත්මාර්ථයන් නොහැකියාවන් අසාර්ථක භාවයන්ටත් හේතු වෙනත් බලවේග (අධිරාජ්‍යවාදය, විදේශ බලවේග) බව කියමින් ඒවාට ඇඟිල්ල දිගු කොට පෙන්වති අනුගාමිකයන් ඒවාට ඔල්වරසන් දෙන අතර ජනතාව ඊට හූමිටි තබති.
ආත්මාර්ථයෙන් හිස පුරවාගෙන ඊර්ෂ්‍යාව පෙරදැරි කර ගෙන වෛරයට ආවඩන ලාංකික සමාජයේ ඉදිරි ගමන්කරුවන් කස්තිරම් අල්ලනු දකින මට අප සමාජය ගැන දුකක් හා කණගාටුවක් දැනේ.
ශ්‍රී ලාංකික සමාජයේ වැඩිදෙනා අවිිහංසාව පෙරදැරි කර ගත් ආගම් දෙකක අනුගාමිකයන්ය. නමුත් මුළු සමාජයම හිංසාවට ආවඩන මෛත්‍රිය වෙනුවට වෛරයෙන් ඔද්දල් වි ඇති සැටි දකින විට බෞද්ධ හින්දු හා ක්‍රිස්තියානි දේශන වලින් අප ඉගෙනගත් දෙයක් තිබේද?
අප හැට ගණන් වල හිටියාට වඩා අද ලංකා සමාජය අන්ධකාරයක ගිලී ඇති බව මගේ වැටහිමයි. මැරීම, විනාශකිරීම, වෛරය හා ඊර්ෂ්‍යාව පෙරදැරි කර ගත් සමාජයක් දියුණුවේද? තමන්ගේ දුක පමණක් තේරුම් ගන්නා අනෙකාගෙ Ÿක වේදනාව තේරුම් නොගන්නා සමාජයක් දියුණු ශීලාචාර සමාජයක් නොවන බව මගෙ වැටහීමයි.
අපි ස්වයංවිවේචනයක් සඳහා යා යුතු බවට මා ඇතුළු සාමාජිකයෝ ගණනාවක් පෙන්වා දුන්නෙමු. ඉන්දියානු ව්‍යාප්තවාදය මාක්ස්වාදයට එකඟ නැති බවත් එය සංශෝධනය කළ යුතු බවත් අපි කීවෙමු. එහෙත් විෙජ්වීර එම අදහස් ප්‍රතික්ෂේප කලා පමණක් නොව අප කට්ටිවාදින් යන චෝදනාවද එල්ල කලේය. මින් ඇරඹෙන මතභේදය තුළින් අපිව ද්‍රෝහින් ලෙසට ලේබල් කරණු ලැබීය.
මින් පසුව දිනක් යාපනය බන්ධනාගරයේදි මමත් විෙජ්වීරත් මුහුණට මුහුණ මුණ ගැසුනෙමු. එහිදි ඔහු අහක බලාගත් අතර අඩුම තරමේ මගේ මුහුණවත් නොබැලීය. ඔහුව ගෙන යමින් සිට ෙජ්ලර් හා මා ගෙන යමින් සිටි ෙජ්ලර් විෙජ්වීරගේ මේ ප්‍රතික්‍රියාවෙන් පුදුමයට පත් වූහ. මාව ගෙන ගියේ අමෝන් නම් ෙජ්ලර්වරයා මගෙන් මෙසේ ඇසීය.
zබර්ටි ඔය තමුසේ බේරගන්න ගිය නායකයා නේද? එයා වගේ මනුස්සකමක් නැති නායකයෙක් වෙනුවෙන්ද තමුසෙලා ජීවිත දීලා සටන් කළේ?Z
වසර 37 පසුව අද මා ආපසු හැරී බලද්දි අප කල කී දෑයෙහි බොළඳ බවක් දක්නට හැකි වූවත් එදා මම කැරැල්ලට සහභාගී වීම ගැන කියම ආකාරයකින් පසු නොතැවෙමි. සමාජයක ඇති වැරදි නිවැරදි කර ගැනීමට ඉදිරිපත් නොවන තරුණයෙකුට වඩා ඒවා නිවැරදි කර ගැනීිමට එසේ නැත්නම් සමාජමය කාර්යයකට එක් වන තරුණයා මම අදටත් අගය කරමි. නමුත් එදා 71 සිදුවු ආකාරයෙන්ම එය සිදු විය යුතු යැයි මම නොසිතමි.
ඇට්ලස් බන්ඩාර හෙවත් ඒ.එම්.කේ. බන්ඩාර
රෝහණ විෙජ්වීර යාපනය සිරගෙදරින් නිදහස් කර ගැනීම සඳහා කොලඹ සිට යාපනයට මෝටර් රථයෙන් ගියේ ඇට්ලස් බන්ඩාරයි. මෙම වෑයම අතටම අසුවීම නිසා ඇට්ලස් බන්ඩාරත් රියැදුරු සිරිපාල නොහොත් බාල්දි සිරාත් හැමන්හිල් හි සිරගත වූහ. තමන්ට අනපේක්ෂිත ලෙස අනතුරට හෙළීම සම්බන්ධයෙන් බාල්දි සිරා සිරගෙදරදි ඇට්ලස් බන්ඩාර හාම්පුතා බව අමතක කරමින් සුද්ධ සිංහලෙන් බැන වැදුනු බව හැමන්හිල් වල සිටි අය සිහිපත් කරති. හැමන්හිල් සිරකරුවන් අතර ඒ සිද්ධිය අලලා පබැඳුනු ගීයක්ද විය.
ඇටිලස් බණ්ඩාර ඔබයි යළිත් ඉපැදුණු
මුලින් ඔබ සිරාට නිදහස ලබා දිය යුතයි.
ඩිස්ටැම්පර් ඔබ සෑදිය යුත්තේ ඉන් පසුවයි.
මෙම ගීතය සුප්‍රසිද්ධ මද්දුම බන්ඩාර ඔබයි ගීතය විකෘති කිරීමෙන් තනා ගත්තකි.
(බාල්දි සිරාගෙ නියම නම මහරගම සිරිසේන අල්විස්ය. ඔහු ඉතා හොඳ මිත්‍රයෙකු වූ බවත් පෝරියල් හමුදාවෙන් හැමන්හිල් වලදි තමා බේරාගත් බවත් බර්ටි රංජිත් පවසයි.- කත_ෘ)
ඇට්ලස් බන්ඩාර හෙවත් ඒ.එම්.කේ. බන්ඩාර හමුවීම සඳහා ජනාකීර්ණ මහරගම නගරයේ කුඩා බෝතල් කඩයකට 2008 දෙසැම්බර් මාසයේ දිනෙක මම ගියෙමි. එහි කුඩා මේසයක මහළු ඇට්ලස් බන්ඩාර සිටියේය. මගේ තොරතුරු හා අවශ්‍යතාව කියූ වහාම ඔහු අතීතය ආවර්ජනය කලේ මෙසේය.
zමම සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙක්. කිරි මැටි අමුද්‍රව්‍ය ලෙස ගෙන මම ඩිස්ටෙම්පර් පේන්ට් හැදුවා. මම ජ.වි.පෙට සම්බන්ධ උනේ 1970 කිර්ති විෙජ්සිංහ හරහා. මට විද්‍යෝදය සංඝාරාමයේදි විෙජ්වීර පවා හමු වෙලා තියනවා. මම මහරගම දේවබන්ඩාර සේනාරත්න එක්ක වැඩ කළා. මට තිබ්බා පර්ජෝ 203 කාර් එකක් සුදු ඉරි දෙකක් ගහපු.
1971 අප්‍රේල් 1 දා මමයි උයන්ගොඩයි, සේනාරත්න බන්ඩාරයි, පියතිලකයි යාපනේ ගියා. අපි නිදිපෙති 2000විතර ගෙනිච්චා නේවි එකේ තිලකරත්නට දෙන්න. අපේ අදහසක් තිබ්බා කැරැල්ල වෙලාවෙ නාවික කඳවුරේ නැවියන්ට කෑම වලට මේ නිදිපෙති කවලං කරලා දෙන්න. මම කාර් එක එලෙව්වා. අදාල භාන්ඩ බාර දීලා අපි යළි කොළඹ ආවා.
කොළඹ ආපු ගමන් අපිට යාපනේට තවත් හදිසි ගමනක් තියනවා කිව්වා. ඒ පාර එක හුස්මට අප්‍රේල් 3 යාපනේ බලා පිටත් උනා. ඒ ගමනට මම, විශ්ව විද්‍යාල ශිෂ්‍යයෙක් හා සිරිපාල (බාල්දි සිරා) එකතු උනා. සිරිපාල තමයි වාහනය එලෙව්වේ. මේ ගමන අපි ගියේ විෙජ්වීර හිරෙන් බේර ගන්න. ඒකට කට්ටියක් වෙනම ගියා අපිට පැවරිලා තිබ්බේ වාහනේ දාගෙන විෙජ්වීරව සුරක්ෂිතව මාතලේ පැත්තට ගෙන එන එක. මාතලේ විෙජ්වීරට ඉන්න උමගක් කපලා තියනව කියලත් ආරංචියක් තිබුනා.
අපි යාපනේට ගිහිල්ලා සුභාෂ් හෝටලය ලඟ වාහනය නතර කළා. අපි ටික යාපනේ හිර ගෙදර ලඟට ගියා. ගාඩ්ලා කවුරුත් නැහැ. මේ වෙන කොට රාත්‍රි 11 විතර ඇති. කට්ටියක් බන්ධනාගාරයේ දොර කඩන්න උත්සාහ කරනවා. පැය 2 විතර ට්‍රයි කලත් දොර කඩන්න බැරි උනා. පරක්කු වෙන්න පරක්කු වෙන්න පොලිසිය එන්න පුළුවන් නිසා මම යළිත් වාහනය අරගෙන කොලඹ පාරට ආවා. එලිෆන්ට්පාස් බැරියර් එක ලඟදි හමුදාව වාහනය නැවැත්තුවා.
අපේ වාහනය ගැන ඔත්තුව පොලීසියට ලැබිලා. අපිව කිලිනොච්චිය පොලිසියට ගෙනිච්චා. දවස් 3 විතර එහෙ තියාගෙන අතින් පයින් ගැහුවා. ඊට පස්සේ යාපනයේ හිර ගෙදර රදවලා තිබ්බා. අපිත් එක්ක බර්ටි රංජිතුත් හිටියා. හිරේදී පහර දෙන කොට බර්ටිගේ අතින් පොලිස් කාරයින්ටත් පහරක් වැදුනා. ඊට පස්සේ කට්ටිය අපිට වට කරගෙන
ගැහුවා.
මගෙන් ප්‍රශ්න කරන්න ඉයන් වික්‍රමනායක ආවා. මිනිහා මට පයින් නලලට ගැහුවා. මම විසි වෙලා ගිහිල්ලා වැටුනා. අදටත් ඒ ගහපු පාරට මගෙ ඔළුවෙ හිරි වැටිච්ච ගතියක් තියනවා. මාවයි සිරිපාලවයි හැමන්හිල් සිරකඳවුරට ගෙනිච්චා. මේක තියෙන්නේ මුහුද මැද දූපතක. ඕලන්දකාරයෝ හදපු වෙඩි ඛෙහෙත් ගබඩාවක් සිර මැදිරි වලට පරිවර්තනය කරලා. මේකේ තත්වය උග්‍රයි. රස්නේ, ලූනු ගතියට හම තුවාල වෙනවා. ඇෙඟ්් බිබිලි දානවා. භද්දිය, රාහුල කොටවල දේවසිරි වගෙ හාමුදුරුවරුන් ජම්පර් අන්දවලා අපි එක්ක රදවලා හිටියේ.
සිරමැදිරියේ හිටපු ලාබාල හිරකාරයෙක්ට පහර දීලා ගෙනල්ලා වැහුවා. එයා තර්ස්ටන් එකේ සිසුවෙක්. උදේ වෙනකොට එයා මැරිලා. මෙහෙම අවුරුදු එක හමාරක් විතර හැමන්හිල් වල මමයි සිරයි දුක් වින්දා. ඊට පස්සේ මාව නඩුවට මැගසින් බන්ධනාගාරයට දැම්මා.
මම යාපනේ හිටපු කාලයේ මගේ ව්‍යාපාර වැටුනා. බිරිඳ 11 වතාවක් මාව බලන්න කෑම අරගෙන ඇවිල්ලා තියනවා. ඒ කාලේ කෝච්චියේ යාපනයට ටිකට් එක රු 11.90. නඩුවේදි නඩුකාරයා මගෙන් ඇහුවා තමා වැරදිකරුද කියලා මම වැරැද්ද පිළිගත්තා. මට අවුරුදු 4ක සිර ද~ුවමක් ලැබුනා.
1977 මම එලියට එනකොට බිස්නස් හොඳටම කොට උඩ. ජීවත් වෙන්න විදිහක් වත් නැහැ. මම ඉයන් වික්‍රමනායක මහත්තයා හමු වෙන්න ගිහිල්ලා මගේ ප්‍රශ්න කිව්වා. එයා ලියුමක් දුන්නා සිරිකොතේ වැඩ කරන හිටපු පොලිස් නිලධාරියෙකුට දෙන්න කියලා. මම ඒ ලියුම දුන්නම මට ත්‍රීවීල් එකක් ලැබුනා. මම ත්‍රීවිල් එකේ වැඩ කරගෙන හිටියා.
1978 දි මම ඉරානයට ගියා. ඒත් අවුරුද්දකින් වැඩ කරලා යළි ලංකාවට ආවා. ඒ ඇවිල්ලා සුළු සුළු බිස්නස් කරා. දැන් මේ බෝතල් කඩය කරගෙන ඉන්නවා.
මරදානේ ජයතිලක
71 කැරැල්ලේ ගුවන් හමුදාවේ සබඳතා තිබුනේ මරදානේ ජයතිලක හරහායි. ඊට හේතුව ඔහුගේ වැඩිමහල් සොහොයුරා ගුවන් හමුදාවේ සේවය කිරීමයි. මරදානේ ජයතිලකට කථා කිරීමට මා දැරූ මූලික උත්සාහය අසාර්ථක විය. ඔහු මගේ දුරකථන පණිවිඩ වලට පවා පිලිතුරු දුන්නේ ඇල් මැරුණු ස්වභාවයකිනි. අවසානයේදි රංජිත් දිසානායක මැදිහත් වී සම්මුඛ සාකච්ඡාවේ අරමුණු පිලිබඳව ඔහුව දැනුවත් කළේය. ඉන් පසු ඔහු මට සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් ලබා දීමට එකඟ විය. එහිදි ඔහු ඉතා සංවේදීව හාහෘදයංගම ලෙස අතීත විස්තර පැවසූ බව මා විශේෂයෙන්ම සඳහන් කල යුතුය. පහත දැක්වෙන්නේ මරදානේ ජයතිලකගේ ආත්ම කථනයයි.
zඋසස්පෙළ හදාරලා විද්‍යෝදය විශ්ව විද්‍යාලයේ ආර්ථීක විද්‍යාව, ඉතිහාසය, සිංහල, බාහිර උපාධිය හදාරමින් සිටි කාලයේ තමයි මම මේ කටයුත්තට සම්බන්ධ වෙන්නේ. මගේ පියා කලේ වෙළදාම. ඔහුට සමසමාජ පක්ෂය සමඟ සබඳතා තිබුනා. මමත් සමසමාජ පක්ෂයේ දේශපාලනය තමයි මුලින්ම කලේ. එන්.එම්. පෙරේරා මහතා පවා මම දැන අඳුනගෙන හිටියා.
මට කොක්ක ගැහුවේ පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ උස විෙජ්සිංහ නොහොත් සිංහයා. (සරත් විෙජ්සිංහ නොවේ) ඔහුව මට හමුවෙන්නේ කොළඹදී. ඉන් පසු මට පන්ති පහ කලා. පන්ති කෙරුවේ ප්‍රේමපාල මරදානේදි.
70 දි මම පූර්ණකාලීනයෙකු බවට පත් වෙනවා. මට භාරදී තිබුනේ මරදාන පොලිස් කොට්ඨාශය. මගේ අයියා වැඩ කලේ ගුවන් හමුදාවේ. ඔහු දක්ෂ රගර් ක්‍රීඩකයෙක්. මගේ බලපෑම් නිසා අයියා රත්නපාල ව්‍යාපායරට ආවා. ඒ සමඟම ගුවන් හමුදා රගර් කණ්ඩායම ම අපගේ සාමාජිකයන් බවට පත් කර ගැනීමට අපි සමත් වෙනවා.
කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ කටයුතු කලේ උයන්ගොඩ හා බෝපගේ. චූකි ප්‍රේමරත්න බටහිර කොළඹත්, මම මැද කොළඹත්, වැඩ කලා. දකුණු කොළඹ වසන්ත කනගරත්න බලා ගත්තා. මම ගුවන් හමුදාවේ සාමාජිකයන්ට පන්ති කලා. ඊට අයියා සමඟ 8 දෙනෙක් විතර සහභාගී වූ බව මතකයි. 71 වෙන කොට ගුවන් හමුදාවේ 25 විතර අපිට එකතුව සිටියා. නාවික හමුදාවේ 200 විතර. යුද හමුදාවේ 100 පමණ පොලිසියේ මට හිතෙන විදිහට 50 විතර ඉන්න ඇති.
කොළඹට පහර දෙන්න 600 විතර පිරිසක් හිටියා. අපිට තිබ්බේ පිස්තෝල 30, තුවක්කු 15 ටින් බෝම්බ 250 විතර. චීනච්චට්ටි බෝම්බ 100 වගේ ගණනක්. කොළඹ ප්‍රහාරයට ඇචිලන් එකෙන් ආමි ප්ලැටුන් එකක් ලැඛෙන බවට උයන්ගොඩ මට කිව්වා. චාල්ස් දයානන්ද මරදාන පොලිසියේ කොස්තාපල්වරයෙක් හැටියට හිටියා. ඔහුත් අපට උදව් කළා.
( 2009 වසරේ දී මම චාල්ස් දයානන්ද මහතාගෙන් ඔහුගේ 1971 භූමිකාව පිළිබඳව විමසුවෙමි. තමාගේ 1971 භූමිකාව ඉතා අල්ප බව ඔහු මට කීවේය - කත_ෘ)
කොළඹ ප්‍රහාරය අසාර්ථකයි. පහර නොදෙන බවට තීරණයව තිබුනා අවසන් මොහොතේදි. මට ප්‍රහාරය ගැන කියන්නේ උයන්ගොඩයි. එය 71 අප්‍රේල් 3 හෝ 4 විය හැකියි. නමුත් අවසන් මොහොතේදි තීරණය වෙනස් කළා. එසේම කැරැල්ලට ප්‍රථම ගුවන් හමුදා සාමාජිකයන් අත්අඩංගුවට ගන්නවා. රහස් පොලිසියට ගුවන් හමුදා රගර් කණ්ඩායම ගැන මුල සිටම සැකයක් තිබුනා. ඊට හේතුව 1970 විතර මම සීදූවෙදි තවත් කට්ටියක් සමඟ අත්අඩංගුවට පත්වීමයි. අපි පෝස්ටර් ගහන්න ගිය විට පොලිසිය අපිව අත්අඩංගුවට ගත්තා. ඒ නිසා මම හා ජ.වි.පෙ. අතර සබඳතා රහස් පොලිසිය ලිපි ගොනු වලට ගියා.
මේ කාලයේ මගේ අයියා රත්නපාල ව්‍යාපාරේ හිටියේ නැහැ. වරක් සී.අයි.ඩී. එකේ උපාලි සෙනෙවිරත්න මහත්තයා අයියා ගෙන්වලා අවවාද කරලා තියනවා. මල්ලි රහසිගත සන්නද්ධ දේශපාලන කන්ඩායමක වැඩකරනවා. මල්ලිව හදා ගන්න යනාදි වශයෙන්. උපාලි සෙනෙවිරත්න මහත්තයා රගර් ලෝලියෙක්. මේ සිද්දියෙන් පස්සේ අයියා මට තරවටු කළා ගෙදර ඉඳපං කියලා. නමුත් මම අයියාටත් කොක්ක ගැහුවා.
මේ හේතුව නිසා ගුවන් හමුදා කණ්ඩායමට උකුසු ඇස යොමුව තිබුනා කිවහොත් නිවැරදියි. කැරැල්ලට පෙර අයියා කටුනායක කෑම්ප් එකෙ අවි ගබඩාවට ඩියුටි වැටෙන්න හිටියේ. නමුත් ඊට කලින් අත්අඩංගුවට ගත්තා.
1971 අප්‍රේල් 5 දින මම හිටියේ මරදානේ. මට හිතුනා කොළඹ ප්‍රහාරය අසාර්ථක උනත් පිට පළාත් වල ප්‍රහාර නිසා කැරැල්ල සාර්ථක කර ගන්න පුළුවන් කියලා. මම තව සාමාජිකයන් කිහිප දෙනෙක් එක්ක කැරැල්ලට සහාය පළ කරලා අත් පත්‍රිකා අතින් රෑ එලි වෙනකං ලිව්වා. උදේ මේ පත්‍රිකා ඩබල් ඩෙකර් බස් වල යන ගමන් උඩ තට්ටුවෙන් පාරට දැම්මා. ඉන් පසුව වැඩි ආරක්ෂාවට බත්තරමුල්ල දුටුගැමුනු මාවතේ ගෙදරකට ගියා. මේ ගෙදර තව 6 විතර හිටියා.
මම උයන්ගොඩ, සුනිල් රත්නසිරි ද සිල්වා සාකච්ඡා කලා දැන් කල යුත්තේ කුමක්ද යන වග. දිවුලපිටිය කඳවුරට සහභාගි වීමට මමයි සුනිල් රත්නසිරියි පොල්වත්තක පිහිටි දිවුලපිටි කඳවුරට ගියා. මෙ කඳවුරේ අපගේ සන්නද්ධ සාමාජිකයන් 50-60 විතර ඉන්න ඇති.
මේ කඳවුර තිබුනේ පොල්වත්තක තිබූ කාමර 4ක ගෙයක. බඩල්ගම ලක්ෂ්මන්, චූකි, රෙක්ස් එහෙමත් හිටියා. රෙක්ස්ට වැඩිපුර දේශපාලන වැටහීමක් නෑ. නිර්භීතයි, ආවේගශීලියි. තුවක්කුව හොඳට හුරුයි.
අපට අවට ගැමියන්ගේ සහයෝගය තිබුනා. ඔවුන් අපිට කෑම ගෙනාවා. අපි දවල්ට ගමේ අවි ආයුධ එකතු කරනවා. රෑට ප්‍රහාරවලට මුර. වරක් බතලහේනේදි අපි ගුවන් හමුදා ට්‍රක් එකකට වෙඩි තිබ්බා.
1971 මැයි මාසයේ වෙසක් වලට කලින් කඳවුරේ 30 විතර හිටියා. හිටපු අයගේ නම් වශයෙන් මතක කිහිප දෙනෙක් විතරයි. චුකි, ගාමිණී, බඩල්ගම සුනිල් සෝම, කොලඹ ෂෙල්ටන් හා ජයන්ත, ඇඹුල්දෙනියේ සරත් යන අය මතකයි. මේ කඳවුරේ ඉන්න ගමන් මම වරක් හදිසියේ කොළඹ ආවා. මරදානේ ඇස්වාට්ටුව ලඟ තැනක පිස්තෝල 3 හංගලා තිබුනා. මම ගිහින් ඒක ගෙනාවා. ඒ පිස්තෝල ගේන කොට උන්ඩ දමලා ලෝඩ් කරගෙන තමයි ආවේ. බැරි වෙලා හරි පොලිසියෙන් පරික්ෂා කළොත් වෙඩි තියලා දුවන්න.
අපි දවසක් ඇඩ්‍රස් එකක් දමලා පොලිසියට පණිවිඩයක් යැව්වා පුලූවන්නම් ඇවිල්ලා ගහන්න කියලා. පොලිසිය ගුවන් හමුදාව ආවා. අපි හැංගිලා ඉඳලා වෙඩි තිබ්බා. මේ හේතූන් නිසා පොලිසිය නිතරම උත්සාහ කලා අපිව දඩයම් කරන්න.
අපි තුල මුල් බැස ගෙන අදහසක් තිබුනා පොලිසිය හවස 4 පසු ප්‍රහාර වලට එන්නේ නැහැ. කියලා. ඒ නිසා හතරෙන් පසු අපි මුර කටයුතු ගැන එච්චර සැලකිලිමත් උනේ නැහැ.
1971 මැයි මාසයේ දවසක හවස 4න් පස්සේ මම වත්තේ තිබූ ලිෙඳන් නානා හිටියා. එතකොට මම දැක්කා හමුදාව හා පොලිසිය අපව වට කරන අයුරු. හමුදාව අපේ මායිමටම ඇවිල්ලා. අපි ඊට දින කීපයකට පෙර ගල්වලකින් ඩයිනමයිට් ගත්තා ට්‍රැක්ටරයක් පිරෙන්න. මේවා මායිම් වල වලලලා කවුරු හරි ආවොත් පුපුරවන්න සැලසුම් කරලා තිබ්බා. ඒත අපි අන්තිමට තීරණය කලා දිවුලපිටිය කඳවුර අතහැරලා විල්පත්තු කණ්ඩායමට එකතු වෙන්න. ඒ නිසා ඩයිනාමයිට් සෙට් කරන්න බැරි උනා. අර විල්පත්තු යන ගමනත් පරක්කු උනා මා ඔය ගලලා තිබූ නිසා.
ත‍ම් වැටලීමට දවසකට කලින් අපිට අසල වත්තක සුපරින්ටෙන්ඩන්ට් කෙනෙක් කෝන් බිෆ් ටින් වගයක් දුන්නා. අපි ඒවා එක්ක ගල් අන්නාසි
කෑවා. ඊට පස්සේ අපි ගොඩකට ඇෙඟ් පළු දාලා අසනීප උනා. ඒත් සමහරුන්ට මොකුත් උනේ නැහැ. අසනීප අය හිටියේ ගෙදර පසුපස මඩුවක. එතන ගාන්ධිත් හිටියා. මට අසනිප ගතියක් තිබුනේ නැහැ.
මම නාන කොට මීටර් 30 විතර ඉදිරියේ හමුදාව. මගෙ අතේ තුවක්කුව නෑ. මම ගේ දෙසට දිව්වා. ඒ එක්කම ආවා වෙඩි වරුසාවක්. මම ගෙදරට දුවන කොට වෙඩි වැදිලා ගෙදර බිත්තියේ කෑලි වැටෙනවා. මම ලඟ හිටපු රණසිංහට වෙඩි වැදුනා. අපිව තුන් පැත්තකින් වට කරලා. නිදහස් පැත්තේ කුඹුරු යාය. අපි තුවක්කු අරගෙන පැන්නා. මගේ පස්සෙන් සරත් හා ජයන්ත ආවා. ජයන්ත අද ඉන්නේ ඇමරිකාවේ.
ගාන්ධිලා වෙළට පැනලා. අපි වක්කලමකට වෙලා හිටියා. අපිට තිබ්බේ තුවක්කු දෙකයි පතුරං 5 කුයි විතරයි. හමුදාව ආවොත් යටත් වෙනවා කියන අදහසින් අපි වක්කලමේ හිටියේ. මෙහෙම රෑ වෙනකං හිටියා. අපිව ඈතින් පේනවා අපි හිටපු ගෙදර ගිනි ගන්නවා.
මහ රෑ හිමිට බඩගාගෙන ගේ තිබූ ඉසව්වට ආවා. රණසිංහගේ මිනිය පේන්නවත් නෑ. අපේ අනිත් අයට ඇහෙන්න එතන උඩට වෙඩිල්ලක් තිබ්බා. ප්‍රතිචාර නැහැ. ඒ නිසා අපි තිදෙනා වෙනත් පොල්වත්තකට ගියා. හොඳ වෙලාවට එතන මුර මඩුව හිස්. අපි එතන සැඟවිලා හිටියා. දවස් තුනක් විතර. කෑමට තිබ්බේ කුරුම්බා විතරයි. අපිට අවශ්‍ය කළා මෙතනින් පලා යන්න. අපි තිදෙනාම හිටියේ නිල ඇදුම් වලින්. ඒ නිසා මහ පාර ලඟටවත් යන්න බැහැ. අන්තිමට තීරණය කලා ඈත තියන බංගලාවට යන්න.
අපි රෑ වත්තේ බංගලාවකට ගියා. හොරෙන් බැළුවම දැක්කා වයසක ගෑණු කෙනෙක් කැකුළු හාල් බතක් එක්ක පරිප්පු හොද්දක් උයනවා. දවස් තුනකින් බත් නොදුටු අපේ කටට කෙල ඉනුවා. අප තිදෙනා තුවක්කු අමෝරාගෙන බංගලාවට පැන්නා. පැනලා කිව්වා කාටවත් කෑ ගහන්න එපා කියලා.
මේ බංගලාවේ හිටියේ වයසක සිල් ගන්න නෝනා කෙනෙකුයි එයාගෙ මහළු වැඩකාරියයි. අපි වහාම තුවක්කු පහත දැම්මා. අපි කිව්වා අපෙන් කිසිම හිරිහැරයක් නෑ අපිට කෑමට යමක් හා සරං කමිස දෙන්න කියලා. ඒ අමමා අපි ගැන බලලා පසුතැවිලි උනා. මටත් ඔයාලා වගේ පුත්තු ඉන්නවා කියලා කිව්වා. අපිට උණු උණුවේ බත් දුන්නා.
අම්මා අපිට කියනවා මගේ පුතා පොලිසියේ වැඩ කරන්නේ. ඔගොල්ලෝ කාේග හරි දෙමව්පියන්ගේ දරුවෝ බේරිලා යන්න කියලා. අපිට පුතාගේ සරං හා කමීස දුන්නා. ගෙදර සන්තකේට තිබුනේ රුපියල් 15යි අපිට ඒකත් දුන්නා.
1971 දි කැරලිකරුවන් බොහෝ විට ක්‍රියා කලේ මානුෂික සීමා තුලයි. 1988 කාලයේදි ගෙවල් වලට පැනලා මංකොල්ලකෑම් සAත්‍රී දූෂණන පවා සිදු කරලා තිබුනා. ඒ අතින් 71 දි මිනිස්කම අපි ආරක්ෂා කළා.
යුනිෆෝම් වත්තේ හැංගු අපි තුවක්කු පොල් ගසකට නැගලා කරටියේ බැන්දා අපි ලඟ කැලෑ ගඳයි. කොන්ඩා රැවුල් වැවිලා. මහපාර ලඟට රෑ ගිහිල්ලා උදේ වෙනකං හිටියා. ආපු ප්‍රථම බස් එකේ නැගලා කොලඹට ගියා. බැස්සේ පිටකොටුවෙන්.
අපිට බත්තරමුල්ලේ නිවසට යන්න සල්ලි මදි. අපි ගියේ හොරෙන්. අපි හිටියේ බත්තරමුල්ලේ දුටුගැමුනු මාවතේ ජයන්තලාගේ ගෙදර. ගෙදර 10 විතර හිටියා. අමාරුවෙන් හරි අපිට කන්න දෙනවා. ටික දවසක් යනකොට අසල්වැසියන්ට අපි ගැන සැකයි. ඒ නිසා මම තීරණය කළා තලංගම ඥාති ගෙදරකට ගියා. එ අය මාව දැක්ක ගමන් බය උනා. තියාගන්න බෑ කිව්වා. අපිවත් අත්අඩංගුවට ගනීයි, දේපල රාජසන්තක කරයි කියලා ඔළුවේ අත් ගහ ගත්තා.
මේ අවස්ථාවේදි මගේ ඥාති සහෝදරයෝ උදව්වට ආවා. මහව ජයතිලක කෙනෙක් මරා දාලා. පොලිසිය හිතුවේ ඒ මම කියලා. ඒ නිසා මගේ පස්සෙන් පන්නන එක නැවතිලා තිබුනේ. මේ තත්වය වාසියට අරගෙන මගේ ඥාති සහෝදරයා එක්ක බැටී වීරකෝන් මුන ගැහෙන්න ගියා. බැටී මාව අරගෙන ගියා ලෙස්ලි ගුණවර්ධන ලඟට. ලෙස්ලි මුලදි අපේ කරැල්ල ගැන දොස් කිව්වා. සාමකාමි පරිවර්තනයක් මිසක් ආයුධ ත්‍රස්තවාදය හරහා මේක නොකල යුතුයි කියලා පැහැදිලි කරා. ඒත් අපි ගැන යම් සානුකම්පිත බවක් ඔහු තුල තිබුනා.
මාව යොමු කරා එම්.අයි -5 එකේ ජ්‍යෙෂඨ පොලිස් සුපරින්ටෙන්ඩෙන් කෙනෙකුට මේ වෙන කොට 1971 ජුනි මාසය විතර ලබලා. මම ප්‍රකාශයක් දුන්නා පහරදීම් කලේ නැහැ සැඟවිලා හිටියා පමණයි යනුවෙන්. එසේම අනිකුත් සගයන් බේරෙන ලෙසට ප්‍රකාශයක් කළා. මට පහර දීමක් කලේ නැහැ.
1971 අප්‍රේල් 1 දා විතර මම චීනච්චට්ටි බෝම්බ කේස් 4 පටවාගෙන වෑන් එකකින් ගියා. වෑන් එක එලෙව්වේ සන්තියාගෝ. හරියටම මරදාන පොලිසිය ඉදිරිපිටදි වෑන් එක නැවතුනා මුරට හිටපු රාලහාමි ඇවිල්ලා අපිට කෑ ගැහුවා. ගනිං යකෝ පාරබ්ලොක් නොකර කියලා. මම බැහැලා වාහනය තල්ලූකරා අන්තිමට වෑන් එක ස්ටාට් උනා. ඒ වගේ අවදානම් වැඩ පවා 71 දී මට වෙලා තියනවා. ඒත් පොලිස් කට උත්තරේ ඒ ගැන කිසිම සඳහනක් නැහැ.
1971 ජුනි අග වෙන කොට මාව දැම්මා විද්‍යෝදය විශ්ව විද්‍යාල පරිශ්‍රයේ පවත්වාගෙන ගිය සිර කඳවුරට. එතන 3000- 4000 ඉන්නවා. මෙ කඳවුර භාරව හිටියේ කර්නල් දිවිතොටවෙලයි. මේ කඳවුරේ කෑම තත්වය, සෞඛ්‍ය තත්වය ඉතා පහත් තත්වයක. මේ නිසා රැඳවියන් උද්ඝෝෂණය කළා. මෙහිදී හමුදාව කඳවුරට වෙඩි තිබ්බා. හතර පස් දෙනෙකුට තුවාල උනා. අයි.ඩී.එච් වල චන්ද්‍රසේන නොහොත් වෙල්කම් ගේ පාදයට වෙඩි වැදුනා. ඊට ප්සසේ කර්නල් දිවිතොටවෙල කිව්වා තුවාලකරුවන් එලියට දාන්න වෙනිවැල්ගැට තම්බලා තියෙන්නේ කියලා.
මේ උද්ඝෝසණයට සම්බන්ද වූ රැඳවියන් අතරින් මාව නෝට් වෙන්න ඇති. මාව එලියට අරගෙන රත්මලාන ගුවන් තොටුපලට රැගෙන විත් ගුවනින් යාපනයට ගෙන ගියා. එතනින් දැම්මා හැමන්හිල් සිරකඳවුරට. හැමන්හිල් වල හිටියා මගේ අයියා රත්නපාල.
ඒ වෙන කොට පැමන්හිල්වල භද්දිය, ඇට්ලස් බන්ඩාර, බාල්දි සිරා, නාරාහේන්පිට චන්දරේ, වස්ගමුව, බර්ටි රංජිත්. එස්.ඩී. හෙවත් සෝමරත්න කළු ආරච්චි, රංවල බබානිස්, ඩැනියෙල් යන අයත් හිටියා.
මාව 1974 වෙන තෙක් ඒ කියන්නේ වසර 3 1/2 විතර රඳවලා තැබුවේ හැමන්හිල් වල. පැමන්හිල් හිටි කාලයේ දී මම කොමියුනිස්ට් ප්‍රකාශය කියෙව්වා. මෙය අතින් පිටපත් කරලයි තිබුනේ. අපි අධ්‍යාපන පොත් හැටියට පෙන්වමින් එය රහසින් කියවන්න ගත්තා. මාක්ස්වාදය හැදෑරුවා. ේදශපාලන උනන්දුව නිසා හැමන්හිල් වැනි ආගාධයක හිටියත් මම මානසිකව වැටුනේ නැහැ.
හැමන්හිල්වල හිටියා දැඩි මතධාරින් අන්ධ භක්තියෙන් යුතුව විරුද්ධ මත වලට අතින් පයින් පහර දෙන පහත් මට්ටමකට පත් වෙලා හිටියා. ඔවුන් හැසිරුනේ විප්ලවවාදින් ලෙස නොවේ. නූගත් මැරයන් ලෙසටයි. මේ අයට යම් අවලෝකනයක් දෙන්න අපි බලවේගය පත්තරය කලා. ඒක අතින් ලිව්වේ. ඒ වගේ යදම් අතරින් කියන සඟරාව මාස 6 වරක් පල කළා. මේකත් ලිව්වේ අතින්.
අම්මා මාවයි අයියවයි බලන්න මාසෙකට සැරයක් යාපනය හිර ගෙදරට එනවා.එතකොට අපිට පැමන්හිල් වල සිට බෝට්ටුවේ එලාර බේස් එකටත් එතනින් යාපනය සිර ගෙදරටත් ගෙනියනවා. මේ අතර රෝහණ විෙජ්වීර මට පණිවිඩයක් එවා තිබුනා කොහොම හරි ප්‍රශ්නයක් හෝ දාගෙන මැගසින් එන්න කියලා. මේ පණිවිඩය දිලා තිබ්බේ විෙජ්වීරගේ අම්මයි අයියා ආනන්ද විෙජ්වීරයි විසිට් ගිය වෙලාවක. 1974 වගේ මේක උනේ. ඒ අනුව මම මැගසින් බන්ධනාගාරයට මාරුවක් හදා ගත්තා.
මම බෝක්කු කටින් විෙජ්වීර සහෝදරයා එක්ක කථා කලා. පැය 1 1/2 විතර. අපි දෙන්නා කථා කරන කොට කිහිප දෙනෙක් ඈතින් මුර. වෙන අයට ලඟට එන්න දෙන්නේ නැහැ. විෙජ්වීර මට කිව්වා මාරසිංහ හා චන්දරේ උමඟක් කපනවා කියලා. ඒ සංවාදයේ දි අපි දෙදෙනා අතර යම් මත ගැටීමක් ඇති උනා. ව්‍යාපාරයෙන් වෙන් වීමට මට මුල් පදනම වැටුනේ එදා බව මට අද වැටහෙනවා.
මම නඩුවට මුහුණ දුන්නා චෝදනා නැති නිසා අත් හිටවපු වසර 2 සිරදඩුවමක් සමග මාව 1976 දි නිදහස් කළා. නිදහස් වෙලා ඇවිල්ලා මම පිටු 80ක ලියුමක් ලිව්වා විෙජ්වීරට. මේ ලිපියේ සම්පින්ඩනය වුනේ 71 අප්‍රේල් අරගලයේ වගකීමෙන් විෙජ්වීරට නිදහස් විය නොහැක කියන එක.
විෙජ්වීර අම්පාරේදි අත්අඩංගුවට ගැනීමට පෙර මට හමු උනා පොඩි අතුලගේ ගෙදරදි. එහිදි කල සාකච්ඡාවේදි ඔහු කිව්වා කොළඹට ප්‍රහාරයක් දියත් කරන අන්දම එය කල යුතු ආකාරය ගැන. එසේම ඒක අසාර්ථක උනොත් විල්පත්තුවට හෝ සිංහරාජයට පසු බැසීම ගැනත් කිව්වා. මේ සිද්ධින් ගැන මතක් කරලා තමයි ඒ ලියුම මම ලිව්වේ. එක දුන්නා දයා වන්නිආරච්චිට. විෙජ්වීරට දෙන්න කියලා. මෑතකදි (2008) මට ලයනල් බෝපගේ ගෙන් දැනගන්නට ලැබුනා මගේ පිටු 80 ලිපිය විෙජ්වීරට නොලැබුනු බව. විෙජ්වීර තුල පුද්ගල ආකර්ශන හැකියාවක් තිබුනා. ඒත් ඒක දිගටම පවත්වා ගැනීමේ හැකියාවක් තිබුනේ නැහැ.
මගෙ අයියා රත්නපාල නිදහස්වෙලා ඇවිල්ලා ටික කාලයකට පස්සේ පපුවේ අමාරුවක් හැදිලා මැරුණා. අද මම සුළු වෙළදාමක් කරගෙන ජීවත් වෙනවා. 71 මතකය මට අමතක කරන්න බැහැ.
(වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග ගේ 71 කැරැල්ල ආරම්භයේ සිට අවසානය දක්වා පුර්ණ සමාලෝචනයක් කෘතිය ඇසුරෙනි)
