යූතනේසියාව හෙවත් අනායාස මරණය

 

යූතනේසියාව හෙවත් අනායාස මරණය මතභේදකාරී මාතෘකාවකි. දැනට ලෝකයේ ඕලන්දය සහ බෙල්ජියම යන රටවලද එක්සත් ජනපදයේ ඔරෙගන් ප්‍රාන්තයේද යූතනේසියාව නීති ගත කොට තිබේ. 

වෛද්‍යවරයෙකුට රෝගියෙකුගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමට විනා ජීවිත නැති කිරීමේ අයිතියක් නැත​. සමහර විට රෝගීන් ගේ විඳවීම දකින විට රෝගියා මිය ගියේ නම් යෙහෙකි යන සිතුවිල්ල බොහෝ වෛද්‍යවරු තුල ඇතිවේ. එහෙත් ඒ සිතුවිල්ල ක්‍රියාවට නැගීම නීති විරෝධී වනවා පමණක් නොව වෛද්‍ය ආචාර ධර්ම වලටද පටහැනි වේ.  

වෛද්‍යවරු විසින් රෝගීන් රහසේ ඝාතනය කරන ලද අවස්ථා ලෝකයේ නන් දෙසින් වාර්තා වී තිබේ. සමහරක් විට මේ ඝාතන රෝගියා කෙරෙහි අනුකම්පාවෙන් කරන ලද ඝාතන වෙයි. 

ඩොක්ට  ජැක් කවෝකියන් නොහොත් ඩොක්ට ඩෙත් රෝගීන් ගේ යූතනේසියා අයිතිවාසිකම පිලිබඳව සක්‍රිය වූ අයෙකි. ඔහු විසින් රෝගීන් 130 කට අධික ප්‍රමාණයකට මිය යාමට උපකාරී වී තිබේ. මේ නිසා ඔහුව නීතිය ඉදිරියටද ගෙන යන ලදි. 

බ්‍රිතාන්‍ය වෛද්‍යවරයෙකු වූ හැරල්ඩ් ෂිප්මන් හෙරොයින් අධි මාත්‍රාවන් දී රෝහල් ගතවී සිටි මහළු රෝගීන් මරා දැමීමට පුරුදුව සිටියේය​. පසුව ඔහු අත් අඩංගුවට පත් විය​. 

ලංකාවේ රෝහල් වල සේවය කරන විට දැඩි සත්කාර ඒකක වල සමහර විට සිතාමතා නොවූවද අනායාස මරණයන් සිදු වනු මම දුටුවෙමි. උදාහරණයක් ලෙස  මම එක් සිද්ධියක් සඳහන් කරමි.  

වරක් වාට්ටුවකින් ඩෙංගු  රෝගය වැළඳුණු රෝගියෙකු දැඩි සත්කාර ඒකකයට  එවන ලදි. දැඩි සත්කාර ඒකකයේ තිබුනේ ඇඳන් හතරකි. මේ ඇඳන් හතරේම රෝගීන් සිටියහ​. නමුත් ඩෙංගු  රෝගය වැළඳුණු රෝගියා ගේ තත්වය බරපතල නිසා මෝටර් රථ අණතුරක් නිසා බරපතල තුවාල ලැබී දැඩි සත්කාරයේ දින හතරක් පමණ සිටි රෝගියෙකු බට වලින් ඉවත් කොට සාමාන්‍ය ඇඳකට දමා ඔහු සිටි ඇඳ ඩෙංගු  රෝගියාට දෙන ලදි.  පසු දින මෝටර් රථ අණතුරක් නිසා බරපතල තුවාල ලැබ රෝගියා මිය ගියේය​. 

මේ රෝගියා මිය යාමට ඔහුව දැඩි සත්කාර ඇඳෙන් ඉවත් කිරීමත් හේතු කාරක වූයේද කියා මම සිතුවෙමි. එය එසේ නම් රෝගියාගේ ජීවිතය හා මරණය ගැන තීරණය කිරීමට දැඩි සත්කාර ඒකකයේ වෛද්‍යවරයාට බලයක් තිබේ.  

මා දැන සිටි එක් ජ්‍යෙෂ්ඨ වෛද්‍ය නිලධාරියෙකු මධුලෝලයෙන් පෙලෙන රෝගීන් ගේ හිමොග්ලෝබීන් කෙතෙක් අඩු වූවද ඔවුනට රුධිර පාරවිලනය කිරීමට විරුද්ධ විය​. ඒ ආගමික හේතු නිසා නොවේ. මේ බේබදු 

කාලකන්නින්ට බ්ලඩ් දෙන එක අපරාධයක් කියා ඔහු නිතර කීවේය​.  සුරාධූර්ත්වය රෝගයක් ලෙස දැකීමට ඔහුට නොහැකි විය​. බඩවල් ඉදිමුණු මදිරාබාධයෙන් පෙලුනු රෝගීන් ඔහුගේ වාට්ටුවේ මිය ගියද ඔහු සැලුනේ නැත

ලංකාවේ එක්තරා රෝහලක ළදරු ඒකකයක සේවය කල වෛද්‍යවරයෙකු කියූ  කතාවක් මට තවමත් මතකය​. ඔහු කී පරිදි දරුණු උපත් සංකූලතා තිබූ අළුත උපන් බිළිඳුන් දෙමාපියනට  සහ සමාජයට බරක් නොවීම සඳහා ඔවුන්ට සපයන ඔක්සිජන් නවතා මේ බිළිඳුන් අනියම් ලෙසින් මරා දැමීම ඔහු විසින් කරන ලදි. 

ඔහුගේ ප්‍රකාශය මා තුල බරපතල වෛද්‍ය ආචාර ධර්ම උභතෝකෝටිකයක් ඇති කලේය . මේ ප්‍රකාශය ඔහු කරන්නේ 1998 වැනි කාලයකය​. මේ වෛද්‍යවරයා  වෛද්‍ය ආචාර ධර්ම කඩ කිරීමක් මෙන්ම අකුසලයක්ද කර ගන්නා බව මගේ සිත හඞ නගා කීවේය​. මේ වෛද්‍යවරයා  දැන් පිටරටක සේවය කරයි. මා ඔහුට වසර බොහෝ ගනනකින් කතා කොට නැත​. 

මෙම කතාව බුදු දහම ගැන ගැඹුරින් දන්නා ඥාතියෙකුට කී විට ඔහු මට ධර්ම කථා වස්තුවක් කිව්වේය​. මේ කතාවට යූතනේසියාවද  ඇසුරු  කර ගත හැකිය​. 

වරක් එක් මිනිසෙක්  තමන් විසින් කරන ලද වරදක් නිසා උළ  තබා තිබුනේය​. මේ මිනිසා ඉතා සෙමෙන් සෙමෙන් මරණයට ලඟා වෙමින් වචනයෙන් කිව නොහැකි ඉතා දරුණු වධයක් විඳිමින් සිටියේය​. මේ අවාසනාවන්ත මිනිසා ඉතා ඉක්මනින් මරණය ඉල්ලා ආයාචනා කලේය​. ඒ අතර ඔහුගේ පෙර ආත්මයක සහෝදරයෙකු වූ දේවතාවෙක් පැමිණ මිය නොයව හැකි තාක් වේලාවක් ජීවිතය දරාගෙන සිටුව කියා ඔහුට කීවේය​. 

මේ  අනේක වධයට ලක්වී තිබෙන තැනැත්තාට තව බොහෝ වේලාවක් යන තෙක් ජීවිතය අල්ලාගෙන සිටීමට කියන්නේ මන්ද ? කියා වටවී සිටි මිනිසුන් ඇසුවෝය​. එවිට දේවතාවා කීවේ මෙයයි. මොහු මරණින් වහාම නිරයේ උපදින්නේය​. නිරයේ මොහු විඳිය යුතු වේදනාව මේ උළ තියා සිටියදී විඳින වේදනාවට වඩා සිය දහස් ගුණයකි. එම නිසා ඔහු හැකි තාක් දුරට නොමැරී සිටිය යුතුය​. 

​

උතුරු ඇමරිකාවේ වෘද්ධ රෝගීන් ගේ ඇඳ ඉහපත් වල සමහර විට ඟාතීන් ගේ ඉල්ලීම පරිදි (DNR) Do not resuscitate  කියා ලියා තිබේ.එවැනි රෝගීන් ගේ හෘධය නැවතුනු විට හෘධ සම්බාහනය කොට හෝ වෙනත් ක්‍රම මගින් හෘධය පණ ගැන්වීම තහනම් ය​. එකී රෝගීන් රෝහල් කාර්‍යමණ්ඩල අභියසදී මිය යති. 

සමහරක් විට මරණයට ලංවී ටර්මිනල් අවස්ථාවේ සිටින බවට නිර්ණය කරන ලද රෝගීන්ට සපයන දියරමය ආහාර නවත්වා දමති. මෙවැනි  රෝගීන් සමහරක් විට මිය යන්නේ හාමත නිසාය​. වරක් එක් කැනේඩියානු කාන්තාවක් පැවසුවේ  රෝහලේදී ඇයගේ මිත්තනිය නිරාහාරව මරණයට පත් වූ බවයි. ඇය කී පරිදි ආහාර නොමැතිව දින ගනනාවක් සිටි මිත්තනියගේ දෑස් වල කඳුළු ඇය දුටුවාය​. එහෙත් වෛද්‍ය උපදෙස් පරිදි සියළු ඖෂධ සහ දියරමය ආහාර නවතා දමා තිබුනි. මේ නිසා තම මිත්තනිය ඉතා වේදනාකාරී ලෙස සෙමෙන් සෙමෙන් මරණය කරා ගිය බව ඇය විශ්වාස කරන්නීය.

සමහර වෛද්‍යවරු යූතනේසියාව ගැන මත පළ කරති. සුව කල නොහැකි රෝග වලින් පෙලෙන ඉතා වද වේදනා විඳින රෝගීන්ට වේදනාවකින් තොරව මිය යාමේ නිදහස තිබිය යුතු බව ඔවුන් පෙන්වා දෙති. තමන්ට මිය යාමට අවසර දෙනු කියා සමහර රෝගීන් ආණ්ඩු හමුවේ නඩුද පවරා තිබේ. 

යූතනේසියාව නීති ගත කල යුතුද ? එය රෝගීන් ගේ අයිතිවාසීකමක් ද ? මේ ප්‍රශ්න තවමත් විවාදයට ලක් වේ. යූතනේසියාව හෙවත් අනායාස මරණය නිසා ඕලන්දයේ දැඩිව රෝගී තත්වයට පත් වූ රෝගීන් ගේ රෝගී සත්කාරය අඩුවී තිබෙන බව වෛද්‍ය  එල්ස් බෝර්ස්ට් පෙන්වා දෙන්නීය​. ඕලන්දයේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරිය ලෙසද  සේවය කල අැය යූතනේසියාව ඕලන්දයේ නීතිගත කිරීමට පුරෝගාමී වූවාය​. මේ සම්බන්ධයෙන් ඇය දැන් පසුතැවෙන බව සඳහන් වේ. 

යූතනේසියාව සබැඳිව වැදගත්ම ප්‍රකාශය කර තිබෙන්නේ මොන්ට්‍රියල් විශ්ව විද්‍යාලයේ වෛද්‍ය මහාචාර්‍ය ඇන්ඩ්‍රි බෝර්ක් විසිනි. ඔහු කියන්නේ මරා දැමිය යුත්තේ රෝගය නිසා හට ගත් රෝගියාගේ දැරිය නොහැකි වේදනාව මිස රෝගියා නොවේ යන්නයි. 

වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග