Pages

Monday, October 6, 2025

ස්පාඤ්ඤ සාහිත්‍යයේ කීර්තිමත් චරිතය - මිගෙල් ඩි සර්වන්ටෙස්

 







වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග 

මිගෙල් ඩි සර්වන්ටෙස්  බටහිර සාහිත්‍යයේ සම්භාව්‍ය කෘතියක් ලෙස සලකන දොන් ක්වික්සෝට් උපහාසාත්මක ග්‍රන්ථයේ කතුවරයාය. දොන් ක්වික්සෝට්  පළමු නූතන නවකතාව ලෙස සැලකේ.  දොන් ක්වික්සෝට් හි දී, ඔහු සියවසකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ ජනප්‍රිය වූ සාහිත්‍යයක් අභියෝගයට ලක් කළේය.  සර්වන්ටෙස්   ස්පාඤ්ඤ   සාහිත්‍යයේ වඩාත්ම වැදගත් හා කීර්තිමත් චරිතය ලෙස සලකනු ලැබේ. මෙක්සිකානු ලේඛක කාලෝස් ෆුවෙන්ටස් සර්වන්ටෙස්ව ලතින් ඇමරිකානු සාහිත්‍යයේ ආරම්භක පියා ලෙස හඳුන්වයි.  සර්වන්ටෙස් සහ ෂේක්ස්පියර්ගේ ජීවිත අතර සමාන්තරයන් ඇත. විලියම් ෂේක්ස්පියර් සර්වන්ටෙස්ගේ සමකාලීනයෙකු පමණක් නොව ඔහුගේ ලිවීම මහත් සේ අගය කළේය.

පුනරුදයේ වඩාත් කීර්තිමත් ලේඛකයෙකු වූ මිගෙල් ඩි සර්වන්ටෙස් අනතුරුදායක හා කුතුහලයෙන් පිරි ත්‍රාසජනක ජීවිතයක් ගත කළේය.   ඔහුගේ කෘතිය තුළ අවසාන යථාර්ථය සහ අර්ථය පිළිබඳ අවබෝධය සවිස්තරාත්මක වේ. ක්වික්සෝට් යනු සර්වන්ටෙස්ගේ ජීවිත වැඩ වල සාරාංශයක් වන අතර එය ලෝක සාහිත්‍යයේ මෙම පළමු සත්‍ය නවකතාව තුළ ඔහුගේ ආත්මයේ පූර්ණ පරාවර්තනය සහ අවසාන උත්සුකයන් පිළිබඳ ඔහුගේ චින්තනය අපට හමු වේ.  

සර්වන්ටෙස්ට පෙර නවකතාවේ ප්‍රභේදය තුළ පහසුවෙන් හඳුනාගත හැකි යුරෝපීය සාහිත්‍යයක් නොතිබුණි. සර්වන්ටෙස්ගේ නවකතාව වන ඩොන් ක්වික්සෝට් ලිඛිත ප්‍රබන්ධයේ වර්ධනයට ඉමහත් බලපෑමක් කර ඇත. සර්වන්ටෙස් සත්‍යය සහ මනංකල්පිතය, සත්‍යය සහ මුසාවාදය, යුක්තිය සහ අයුක්තිය යන සංකීර්ණතා ගවේෂණය කරයි. “නිරවද්‍යතාවය සහ සොබාදහම අනුකරණය කිරීම” කලාවේ ප්‍රධාන ව්‍යාපාරය බව සර්වන්ටෙස් විශ්වාස කරයි.  මෙම නවකතාව යුරෝපීය ප්‍රජාව අතර ප්‍රචලිත විය. ප්‍රංශ විප්ලවය අතරතුර ජනප්‍රිය වූ “ක්වික්සෝටික්” යන යෙදුම බිහි විය. දෘෂ්ටිවාදාත්මක අරමුණු වල ප්‍රායෝගික නොවන ලුහුබැඳීම විස්තර කිරීම සඳහා මෙම පදය භාවිතා කෙරේ.  
 
මිගෙල් ඩි සර්වන්ටෙස් උපත ලැබුවේ 1547 දී මැඩ්රිඩ් නගරයෙන් පිටත කුඩා නගරයක් වන ඇල්කාලී ඩි හෙනාරෙස්හි ය. ඔහුගේ පියා ශල්‍ය වෛද්‍යවරයකු වූ අතර ඔහුගේ මව යුදෙව් සම්භවයක් ඇති අයෙකු යැයි සැලකේ. සර්වන්ටෙස් හැදී වැඩුණේ ආර්ථික දුෂ්කරතා ඇති පවුලක ය. සර්වන්ටෙස්ගේ මුල් අධ්‍යාපනය ගැන එතරම් තොරතුරක් නොමැත. ඔහු ජෙසුයිට් නිකායන් යටතේ කලක් අධ්‍යාපනය ලැබීය. ඔහු පොත් කියවීමට දැඩි උනන්දුවක් දැක්වීය. ඔහු කලක් රෝමයේ කාදිනල් ජියුලියෝ ඇක්වාවිවාගේ නිවසේ සේවය කලේය. ඉතාලියට ගිය පසු, ඔහු ඉතාලි සාහිත්‍යය පිළිබඳ කියවීය.

1570 දී සර්වන්ටෙස් ස්පාඤ්ඤ නාවික හමුදා පාබල රෙජිමේන්තුවකට බැඳී සටන් කලේය. 1571 ඔක්තෝබර් මාසයේ ලෙපන්ටෝ සටනේදී ඔහු දරුණු ලෙස තුවාල ලැබීය. ඔහුගේ පපුවට වෙඩි පහර දෙකක් එල්ල වූ අතර ඔහුගේ වම් අත  ජීවිත කාලය පුරාවටම අර්ධ වශයෙන් අක්‍රිය විය. 1575 දී මුහුදු ගමනකදී ඔහුගේ නෞකාව බාබරි මුහුදු කොල්ලකරුවන් විසින් අල්ලාගෙන අල්ලා ගනු ලැබූ අතර, සර්වන්ටෙස් සහ ඔහුගේ සහෝදර රොද්‍රිගෝ සමඟ මුස්ලිම් ලෝකයේ ක්‍රිස්තියානි වහල් ගමනාගමනයේ කේන්ද්‍රස්ථානය වූ ඇල්ජියර්ස් හි වහල්භාවයට විකුණනු ලැබීය. අසාර්ථක පලායාමේ උත්සාහයන් හතරකට පසුව අවුරුදු පහක වහල්භාවයෙන් ඔහුව මුදවාගනු ලද්දේ කප්පම් මුදලක් ගෙවීමෙනි. නිදහස ලබා ගැනීමෙන් පසු සර්වන්ටෙස් නැවත මැඩ්රිඩ් බලා ගියේය. ඔහු යළි ස්පාඤ්ඤයට ආවේ විඩාපත් සොල්දාදුවෙකු සහ ක්‍ෂිතිමය අත්දැකීම් වලට ලක්වූ වින්දිතයෙකු ලෙසටය.

 සර්වන්ටෙස්ගේ ප්‍රථම ප්‍රකාශිත ලේඛනය 1569 දී ආරම්භ විය. ඔහුගේ පළමු වැදගත් නවකතාව වන ලා ගලැටියා 1585 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි.  සර්වන්ටෙස්  1605 දී දොන් ක්වික්සෝට් හි පළමු කොටස ප්‍රකාශයට පත් කලේය. එය ඔහුගේ පළමු සාහිත්‍යමය සාර්ථකත්වය වූ අතර වයස අවුරුදු පනස් අටේදී වැදගත් ලේඛකයෙකු ලෙස ඔහුව ස්ථාපිත කළේය.   දොන් ක්වික්සෝට් දෙවන කොටස 1615 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. 

සර්වන්ටෙස් ඉතා දුෂ්කර ජීවිතයක් ගත කළේය කෙසේවෙතත්, නාට්‍ය හා සාහිත්‍යය කෙරෙහි ඔහු තුළ තිබූ ඇල්ම,  විශිෂ්ට කෘතියක් නිර්මාණය කිරීමට ඔහුට අභිප්‍රේරණය දුන්නේය. ඔහු නාට්‍යද රචනා කලේය. ඔහුගේ පළමු නාට්‍ය වන ලොස් ට්‍රැටෝස් ඩි ආර්ගල් (ඇල්ජියර්ස් ප්‍රතිකාරය) සහ ලොස් බැනොස් ඩි ආර්ගල් (ඇල්ජියර්ස්ගේ ස්නානය) පදනම් වූයේ ඔහු අප්‍රිකාවේ වහල්භාවයේ සිටි කාලය මතය. ඔහුගේ බොහෝ දුෂ්කරතා මධ්‍යයේ වුවද, පුනරුදයට ධනාත්මක බලපෑමක් කිරීමට සර්වන්ටෙස් සමත් විය.

සර්වන්ටෙස්ගේ විශිෂ්ටතම කෘතිය වන දොන් ක්වික්සෝට්,යුරෝපීය සාහිත්‍යයේ පළමු නවකතාව ලෙස මෙන්ම ඉතිහාසය පුරාම වඩාත්ම අගය කරන ලද හා ප්‍රබෝධමත් කරන ලද ග්‍රන්ථයක් ලෙස සැලකේ. එය  යුරෝපීය සාහිත්‍යයට ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කලේය. දොන් ක්වික්සෝට් යනු විවිධ මානයන්ගෙන් යුත් සුවිශේෂී ග්‍රන්ථයකි. ඔහුගේ සමකාලීනයෙකු වූ විලියම් ෂේක්ස්පියර් පැහැදිලිවම දොන් ක්වික්සෝට් කියවා ඇති බවට සාධක තිබේ. සාහිත්‍යයේ ප්‍රබන්ධයේ වඩාත්ම බලගතු කෘතිය දොන් ක්වික්සෝට් ලෙසට හැඳින්විය හැක. දොන් ක්වික්සෝට් භාෂා 140 කට වඩා පරිවර්තනය කර ඇත; එය, බයිබලය පසු, ලෝකයේ වඩාත්ම පරිවර්තනය කළ පොතයි. දොන් ක්වික්සෝට් සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය කලේ 1962 වසරේ  මහින්ද කරුණාරත්න විසිනි. සිංහල  පරිවර්තනයේදී එය "විලම්බීත හාමු " ලෙස හැඳින්වේ.

සර්වන්ටෙස් ජීවත් වූයේ ස්පාඤ්ඤ ඉතිහාසයේ සුවිශේෂී කාල පරිච්ඡේද දෙකක් හරහා ය. පළමුවැන්න මිලිටරි සාර්ථකත්වය, ජාතික අභිමානය සහ බුද්ධිමය නිදහස පිළිබඳ "ස්වර්ණමය යුගයක" ය; දෙවැන්න ආර්ථික හා මිලිටරි දුර්වලතා සහ ආගමික හා බුද්ධිමය මර්දනයේ කාලයකි. මේ කාලයන්ට අභියෝග කරමින් සර්වන්ටෙස් හාස්‍යජනක හා ඛේදජනක ආකාරවලින් සලකන 'වීරයෙකු' නිර්මාණය කරයි.  ක්වික්සෝට්, අදහස් හා අර්ථ නිරූපණයන් ගනනාවක් ඇති කළේය. සමහර විචාරකයින් එහි සියලු මනුෂ්‍ය වර්ගයා පිළිබඳ අධ්‍යයනයක් දකිති. ක්වික්සෝට්ගේ හාස්‍යජනක ක්‍රියා සහ අසාර්ථක වික්‍රමාන්විතයන් මගින් පැහැදිලි වන්නේ සර්වන්ටෙස් ඔහුගේ ප්‍රධාන චරිතය අපේක්ෂා කරන ආකාරයේ ලෝකයක් වෙනුවෙන් පෙනී නොසිටින නමුත් එය සැබවින්ම විග්‍රහ කරන බවයි.

සර්වන්ටෙස් සාහිත්‍යය, දර්ශනය සහ දේවධර්මය පිළිබඳ අතිශයින්ම සංවාදශීලී වූ බව ඔහුගේ කෘති සමඟ දැන හඳුනා ගැනීමෙන් පැහැදිලි වේ.   ක්වික්සෝට් හි කොටස් දෙකෙහිම බයිබල් උපුටා දැක්වීම් හා යොමු කිරීම් 300 කට වඩා ඇත. ඔහු ස්පාඤ්ඤයේ රෙපරමාදු ප්‍රතිසංස්කරණයට එකඟ විය. ස්පාඤ්ඤ  විචාරකයෙකු වන අමෙරිකෝ කැස්ත්‍රෝ දොන් ක්වික්සෝට් ස්පාඤ්ඤ සමාජයේ පරිධියේ ජීවත්වන  නව කිතුනුවකුගේ කෘතියක් බව කීවේය. ඔහුගේ නිර්මාණයන් හරහා ඔහු ආගම පිළිබඳ ක්‍රිස්තියානි හා යුදෙව් දෘෂ්ටි කෝණයන් ඉදිරිපත් කරයි.

දොන් ක්වික්සෝට් යනු ලා මැන්චා හි වංශාධිපතියෙකුගේ ඇලෝන්සෝ ක්වික්සානෝගේ ධෛර්‍ය සම්පන්න වික්‍රමාන්විතයන්  පිලිබඳ හාස්‍ය මුසු කතාවකි. “ක්වික්සෝට්” යන වචනයෙන් මූලික වශයෙන් අදහස් කරන්නේ හේතු සොයා ගැනීම සඳහා උනන්දුවක් නොදක්වා ක්‍රියා කරන විඥානවාදියෙකි. දොන් ක්වික්සෝට් ලෝකය යනු කුමක් දැයි නොදකින අතර ඔහු තමා නයිට්වරයෙකු යැයි සිතයි.  ඔහු දේශීය ගොවියෙකු වන සැන්චෝ පන්සා සමඟ ගමන් කරයි. දොන් ක්වික්සෝට් අශ්වයෙකුගේ පිට නැග යන අතර සැන්චෝ පන්සා බූරුවෙකුගේ පිට උඩ යයි. දොන් ක්වික්සෝට් වික්‍රමාන්විතයන් කිරීමට යයි. වික්‍රමාන්විතයන්  සියල්ලම පාහේ අවසන් වන්නේ දොන් ක්වික්සෝට්, සැන්චෝ හෝ දෙදෙනාම පහර කෑමට ලක්වීමෙනි.

සැන්චෝගේ සේවාවන්ට ප්‍රතිඋපකාර ලෙස දොන් ක්වික්සෝට් සැන්චෝව දූපතක ධනවත් ආණ්ඩුකාරයා බවට පත් කිරීමට පොරොන්දු වෙයි. හොඳ ආණ්ඩුකාරයෙකු වීමට අවශ්‍ය දේ ගැන දොන් ක්වික්සෝට් ඔහුට උපදෙස් දෙයි. මෙම අවවාදවලට දෙවියන් වහන්සේට බිය වීම සහ යුක්තිය පිළිබඳ හැඟීමක් තිබීම, දයානුකම්පිත හා අපක්ෂපාතී වීම ඇතුළත් වේ. කාලකණ්ණි ආණ්ඩුකාරවරයකුට වඩා ප්‍රීතිමත් කම්කරුවෙකු වීම හොඳ යැයි සැන්චෝ තර්ක කරයි. සාන්චෝ පන්සා දොන් ක්වික්සෝට් ගැන විමසිල්ලෙන් පසුවන අතර, වික්‍රමාන්විතයන් පිළිබඳ යථාර්ථවාදී ඉදිරිදර්ශනයක් ඉදිරිපත් කරමින් දොන් ක්වික්සෝට්ගේ උමතු ප්‍රක්ශේපනයන් නිවැරදි කරයි. ප්‍රායෝගිකවායෙකු  වන සැන්චෝ සිය සියලු අවධානය මේ ලෝකය කෙරෙහි යොමු කරයි. සරල මිනිසෙකු වන ඔහු ආහාර, වයින් සහ කාන්තාවන්ගෙන් සෑහීමකට පත්වේ. දොන් ක්වික්සෝට් ඉහළ තලයක ක්‍රියා කරන අතර දාර්ශනික, අධ්‍යාත්මික, උතුම් හා නිර්මල දේ සොයයි.  

එවකට ජනප්‍රිය චිවල්රික් ආදර කතා වල උපහාසයක් වන මෙම කෘතිය යථාර්ථවාදී ශෛලියකින් ලියා ඇත. මුළුමනින්ම ඛේදවාචකයක් හෝ සම්පුර්ණයෙන්ම හාස්‍යයක් වන දොන් ක්වික්සෝට් 17 වන සියවසේ ස්පාඤ්ඤ සමාජය පිළිබඳ දර්ශනීය දැක්මක් ලබා දෙයි. ස්පාඤ්ඤ සමාජයේ සෑම තරාතිරමක මිනිසුන් යථාර්ථවාදී ලෙස නිරූපණය කිරීම ගැන සර්වන්ටෙස් නිරන්තරයෙන් පැසසුමට ලක් වේ. සර්වන්ටෙස්ට පෙර පැවති සංස්කෘතිය, ඔහු ජීවත් වූ සංස්කෘතිය හා ඔහු අනුගමනය කළ සංස්කෘතිය සම්බන්ධයෙන් කියවීමේ සම්ප්‍රදායන් ගැඹුරින් වෙනස් කළ සෞන්දර්යාත්මක කරුණක් ලෙස දොන් ක්වික්සෝට්ගේ පැවැත්ම පවතී. තවද මෙම කෘතිය හරහා සර්වන්ටෙස් පුද්ගලයෙකුගේ ජීව විද්‍යාත්මක තත්ත්වය, මානසික තත්වය සහ සමාජ පරිසරය විස්තර කරයි.

දොන් ක්වික්සෝට් ජීවත් වන්නේ අතීතයකය. සැන්චෝ පන්සා ජීවත් වන්නේ  වර්තමානයේ ය. දොන් ක්වික්සෝට් ඔහුගේ පරිකල්පනයෙන් තමාගේම ලෝකයක් නිර්මාණය කර ගනියි. දොන් ක්වික්සෝට් ජීවත් වන්නේ ඇදහිල්ලෙන් මිස තර්කානුකූලව නොවේ. කථකයා වාර්තා කරන පරිදි දොන් ක්වික්සෝට් "නින්දක් සහ එතරම් කියවීමක් නොමැතිව, ඔහු මොළය වියළී ගොස් ඔහුගේ සිහිබුද්ධිය නැති කර ගත්තේය." ඔහු පරණ සන්නාහයක් ඇඳගෙන, රොසිනැන්ටේ ලෙස හඳුන්වන මහළු අශ්වයෙකුගේ පිට යයි. ඔහු නපුරේ බලවේග සමඟ සටන් කරමින් ලෝකයට යුක්තිය සහ ගුණවත්කම  ගෙන එමින්  ලෝකය යථා තත්වයට පත් කිරීමට උත්සහ දරයි. ඔහු මෙසේ පවසයි  “මම දොන් ක්වික්සෝට් ය. මගේ වෘත්තිය නයිට් වරයෙකුගේ වෘත්තියකි. මගේ නීති වන්නේ වැරදි ඉවත් කිරීම, යහපත කිරීම සහ නපුරෙන් වැළකී සිටීමයි". පරාජය හමුවේ බලාපොරොත්තු සුන්වීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ක්වික්සෝට් විකට චරිතයකට හෝ හාස්‍යජනක චරිතයකට හැරවීමට හේතු විය.

ක්වික්සෝට් වික්‍රමාන්විත නයිට්වරයකු ලෙස තමාටම නව පැවැත්මක් නිර්මාණය කරයි.  ඔහුට යථාර්ථය සහ පරිකල්පනය අතර වෙනස හඳුනාගත නොහැක. දොන් ක්වික්සෝට්ගේ පරිකල්පනය ඔහුගේ යථාර්ථය අන්ධ කරයි: ඔහු සුළං මෝල් යෝධයන් ලෙසටත්, බැටළු රැළ සේනාවන් ලෙසටත්, ගැලී-වහලුන් පීඩිත මහත්වරුන් ලෙසටත් තේරුම් ගනියි. ඔහු සුළං මෝල් සමග සටනට යයි.

නවකතාවේ වීරයා තම උද්‍යෝගය හා ස්වයං රැවටීම නිසා  විකට අරමුණු කරා ඇදී යයි. එක් මට්ටමකින්, දොන් ක්වික්සෝට් යනු සර්වන්ටෙස්ගේ කාලයේ සාහිත්‍ය පරිසරය පාලනය කළ එඩිතරකමේ ආදර කතාවල උපහාසයකි. කෙසේ වෙතත්, නවකතාව මගින් සර්වන්ටෙස්ට මිනිස් ස්වභාවයේ විවිධ පැතිකඩයන් ආලෝකමත් කිරීමට ඉඩ සලසයි.  “සර්වන්ටෙස් අරාබි ආඛ්‍යානයක් නිර්මාණය කරන අතර ක්‍රිස්තියානි යුරෝපය සහ ඉස්ලාමීය මධ්‍යධරණිය අතර ගැටුම පිළිබඳ කථාව ස්පර්ශ වේ.

දොස්තයෙව්ස්කි පැවසුවේ දොන් ක්වික්සෝට් “යථාර්ථවාදයේ විකාරය” රෝගයකින් පෙළෙන බවයි. දොන් ක්වික්සෝට් මායාවකින් පෙළෙන බව පෙනේ - ඔහු දුටු සුළං මෝල් සැබවින්ම පවතින නමුත් ඔහු ඒවා යෝධයින්ගේ තරඟයක් ලෙස වරදවා වටහා ගත්තේය. දොන් ක්වික්සෝට් ගොවිපලක වැඩ කරන ගැමි තරුණියක්  ඩල්සීනියා ඩෙල් ටොබොසෝ ආර්‍යාව ලෙස  නම් කරයි. ඔහු ඩල්සීනියා ඩෙල් ටොබොසෝගේ නාමයෙන් ආහාර, නවාතැන් සහ සුවපහසුව අත්හරියි.   

දොන් ක්වික්සෝට් හි චරිත හාරසියයකට වඩා දක්නට ලැබේ. දොන් ක්වික්සෝට් හි බොහෝ චරිත, ඇත්ත වශයෙන්ම, සර්වන්ටෙස්ගේ ජීවිතයේ අවධීන් නිරූපණය කළ හැකිය. දොන් ක්වික්සෝට් හි පෙනී සිටින කාන්තාවන්ගෙන් බහුතරයක් නොගැඹුරු ය.  දොන් ක්වික්සෝට් ඩල්සීනියා හදවතේ කාන්තාව ලෙස තෝරා ගන්නා අතර එහි ප්‍රතිඑලයක් ලෙස  ඇය ජීවත් වන්නේ ඔහුගේ සියලු වික්‍රමාන්විත ක්‍රියා වලිනි.  සර්වන්ටෙස්ගේ කාන්තා චරිත විපතට පත්වූවන් මිස අන් කිසිවක් නොවන බව හෙළි කරයි.

නයිට්වරයා ගේ සේවකයා වන සැන්චෝ පන්සා දොන් ක්වික්සෝට් අනුකරණය කිරීමට උත්සාහ කරන්නේ වචනවලින් හා උපක්‍රමවලින් මිස හැඟීම්වලින් හා ඇදහිල්ලෙන් නොවේ, ඔහු අසාර්ථක වන අතර ඔහු සාර්ථක වන්නේ තමා ව්‍යාකූල කර ගැනීමට පමණි. අශ්වාරෝහක පුහුණුවෙහි නවකයකු වන සැන්චෝ තම ගුරුවරයාගේ ශිෂ්‍යයෙකු ලෙස තම ස්වාමියා ඉගෙන ගෙන අනුකරණය කරයි. ඔහුගේ ස්වාමියා සමඟ ඇති සම්බන්ධතාවයේ දී, සැන්චෝ පන්සා ප්‍රායෝගික යථාර්ථවාදියා නියෝජනය කරයි. අවසානයේ ඔහුගේ ව්‍යාකූලත්වය, සැන්චෝ තේරුම් ගනී.  දොන් ක්වික්සෝට් විසින් "මගේ පුතා" ලෙස හැඳින්වෙන සැන්චෝ ඇත්ත වශයෙන්ම ක්වික්සෝටිස්වාදයේ දරුවා වන අතර, තම ස්වාමියාට එරෙහිව කැරලි ගැසීමට සම්බන්ධතාවය තුළ පවා පරිණත වේ. දොන් ක්වික්සෝට් සැන්චෝ මත රඳා පවතින්නේ ඔහුගේ ස්වයං දැනුවත්භාවය සඳහා ය. සැන්චෝගේ උරුමය යනු ක්වික්සෝටිස්වාදයේ ගබඩා කර ඇති ආත්මයයි. එමඟින් ඔහුට පරමාදර්ශයන්ගේ සත්‍යතාව හඳුනා ගැනීමටත්, තම දරුවන් පරිකල්පනීය ආත්මයෙන් පෝෂණය කිරීමටත් හැකි වේ.  

ඔවුන්ගේ සම්බන්ධතාවය සමෝධානික වුවත්, සැන්චෝ සහ දොන් ක්වික්සෝට් යනු වෙනම පෞරුෂ දෙකකි. කෙසේ වෙතත්, ඔවුන්ගේ සම්බන්ධතාවය තුළ ඔවුන් වර්ධනය වන ආකාරය සහ ජීවිතයේ අත්දැකීම් කෙරෙහි ඔවුන්ගේ කල්පනාකාරී ප්‍රතිචාර ද විශ්වීය ය. ඔවුන් මිනිසුන් අධ්‍යාපනය ලබන ආකාරය පිළිබඳ යථාර්ථවාදී ආකෘතියක් සපයති.  ඔහු සෑම කථාංගයක්ම සජීවිකරණය කරන අතර, අශ්වයෙකුට සහ තරබාරු බූරුවෙකුට පවා අමතක නොවන පෞරුෂයක් ලබා දෙයි. දොන් ක්වික්සෝට් අපට පෙන්වා දෙන්නේ පැවැත්මේ යථාර්ථය අත්දැකීම්වල බලපෑම් වලින් සමන්විත වන අතර එය පරිවර්තනය වී චරිතයේ කොටසක් ලෙස සංස්ලේෂණය වන බවයි.    

දොන් ක්වික්සෝට් මුළුමනින්ම ප්‍රමත්ත චරිතයක් නොවේ. අධ්‍යාත්මික දොන් ක්වික්සෝට් අධික ලෙස ආහාරයට ගැනීමට හෝ පානය කිරීමට එරෙහිව භූමික සැන්චෝට උපදෙස් දෙන අතර සෞඛ්‍යය යනු කුමක්ද යන්න පිළිබඳ හොඳ සාරාංශයක් ලබා දෙයි. සැබෑ ලෝකයේ අයුක්තිය බහුලව තිබේ. දොන් ක්වික්සෝට් යුක්තිය හෝ එය නොමැතිකම ගැන බෙහෙවින් සැලකිලිමත් වේ. දොන් ක්වික්සෝට්ට සහ සැන්චෝට එකට බැඳ ඇති ගැලී වහලුන්ගේ කල්ලියක් හමු වේ. සර්වන්ටෙස් පැහැදිලි කරන්නේ ඔවුන් ඔවුන්ගේ අපරාධවලට වැරදිකරුවන් වන නමුත් ඔවුන් සමාජයේ අසාධාරණයට ගොදුරු වී ඇති බවයි. සර්වන්ටෙස්  ඔහුගේ චරිත තුළින් අපට කියා සිටින්නේ සැබෑ යුක්තිය සානුකම්පිත හා නම්‍යශීලී බවය. සර්වන්ටෙස්  පාඨකයන්ට  කියා සිටින්නේ දොන් ක්වික්සෝට්ගේ උසස් පරමාදර්ශයන්ට අනුව සැන්චෝගේ සාමාන්‍ය බුද්ධියට සමගාමීව අප ගෞරවනීය ලෙස ක්‍රියා කළහොත් ලෝකය වඩාත් හොඳ තැනක් වනු ඇති බවයි.

නිදහස් කැමැත්ත සහ ඉරණම අතර සදාකාලික විවාදය විමර්ශනය කිරීම සඳහා සර්වන්ටෙස් දොන් ක්වික්සෝට්ගේ උමතුව භාවිතා කළේය. නොමඟ ගිය වීරයා ඇත්ත වශයෙන්ම තමා වීමට සිහින දකින පුද්ගලයා බවට පත්වීම සඳහා තමාගේම සීමාවන්ට එරෙහිව සටන් කරන මිනිසෙකි. නවකතාව ප්‍රකාශයට පත් කරන අවස්ථාවේ යුරෝපයේ සිදුවීම් දෙස බලන විට දොන් ක්වික්සෝට් වංශාධිපතියාගේ සිට නයිට් වරයා දක්වා පරිවර්තනය වීම විශේෂයෙන් ගැඹුරු ය. ශතවර්ෂ ගණනාවක ඉස්ලාමීය පැවැත්මෙන් පසුව ස්පාඤ්ඤය ක්‍රිස්තියානි රාජකීයයන් විසින් අත්පත් කර ගෙන තිබුණි

වසර දහයකට පසුව ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද දෙවන කොටසේ, ක්වික්සෝට් බොහෝ පරාජයන්ට මුහුණ දෙන අතර සැබෑ ලෝකයට මුහුණ දීමට බල කෙරෙයි. ඔහුගේ දෙවන ගවේෂණයේදී, දොන් ක්වික්සෝට් ගැළවුම්කරුවකුට වඩා කොල්ලකරුවෙකු බවට පත් වෙයි. අවසානයේදී ඔහු නැවත සිය ගමට පැමිණ විශ්වාසවන්ත කිතුනුවකු මිය යයි. ඔහුගේ අවසාන මොහොත භාවාත්මකය. දින කිහිපයක් ඇඳේ සිටීමෙන් පසු, දොන් ක්වික්සෝට්ගේ අවසාන පැය පැමිණේ. යහපත සඳහා දොන් ක්වික්සෝට් ලෙස ඔහුගේ පැවැත්ම අතහැර දැමීමට ඔහු තීරණය කරයි, ඔහුගේ සාහිත්‍ය අනන්‍යතාවය අතහැර දමා ශාරීරිකව මිය යයි. 

ඩොන් ක්වික්සෝට් යනු විකට නවකතාවේ නිසැකවම මූලාකෘතියකි. සර්වන්ටෙස්ගේ අරමුණ වූයේ එදිනෙදා භාෂාවෙන් තම අදහස් ප්‍රකාශ කරන අතරම සැබෑ ජීවිතය පිළිබඳ චිත්‍රයක් ලබා දීමයි.  සර්වන්ටෙස්  දොන් ක්වික්සෝට් ඛේදජනක වීරයෙකු බවට පත් කලේය. දොන් ක්වික්සෝට් මෙන්, සර්වන්ටෙස් ද ජීවිතය පුරා ගමන් කළේ දැඩි අරමුණක් ඇතිව ය.  ලේඛකයාගේ වහල්භාවය ඔහුගේ දැක්ම පුළුල් කළා පමණක් නොව එය පොදුවේ නවකතාවේ විෂය පථය පුළුල් කළේය.   සර්වන්ටෙස් ගේ වහල් සිර ජීවිතය ඔහුගේ කෘතීන් වලින් පිලිබිඹු වෙයි. දොන් ක්වික්සෝට් හි "කැප්ටිව්" කථාංගයෙන් මේ පිලිබඳව පෙන්වා දිය හැකිය. සර්වන්ටෙස් ඔහුගේ ලිවීමේ දී නව්‍යතාවයක් දැක්වූයේ ඔහුගේ චරිත පරිණාමය වූ බැවිනි: ඒවා ආරම්භයේ සිට අවසානය දක්වා එකම චරිත නොවේ, චරිත පරිවර්තනය සිදු වේ. සර්වන්ටෙස් දොන් ක්වික්සෝට් හි මානව අනන්‍යතාවය, සදාචාරය සහ කලාව පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට ස්ථානයක් නිර්මාණය කිරීමට උත්සාහ කළේය.  සර්වන්ටෙස් විශ්වාස කළේ ඔහු හුදෙක් එඩිතරකමේ වීර කාව්‍යයන් ගැන උපහාසයක් ලියා ඇති බවයි.

මම කවුදැයි මම දනිමි ’යැයි සියවස් හතරකට පෙර දොන් ක්වික්සෝට් පැවසීය. ක්වික්සෝටිස්වාදය යනු ද්‍රව්‍යමය භාවය ප්‍රතික්ෂේප කරන  අධිෂ්ඨාන ශක්තියකි. එය මනෝරාජික දර්ශනයක් යථාර්ථයක් බවට පත්කිරීමේ උත්සාහය වන නමුත් සියලු මනෝරාජිකයන් මෙන් නිරපේක්ෂ සාරධර්ම නොනැසී පැවතිය හැකි ලෝකයක එය පිළිගත නොහැකිය. දොන් ක්වික්සෝට් බොහෝ විට කලකිරීම් වලින් ජය ගත්තද, අවසානයේදී එයට මුහුණ දී මිය යා යුතුය. සත්‍යය පවතින්නේ මිනිසෙකුගේ සිහින වල බව සර්වන්ටෙස් පවසයි. සමහර විට දොන් ක්වික්සෝට් පිළිබඳ අපූරු සත්‍යය නම්, එහි නාම විශේෂණය සැලකිල්ලට නොගෙන අපට එය තේරුම් ගැනීමට පටන් ගත නොහැකි වීමයි. දොන් ක්වික්සෝට් පවසන පරිදි, 'අප සෑම කෙනෙක්ම තමාගේම වාසනාව සාදන්නෝ වෙමු.   

වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක දෘෂ්ටි කෝණයෙන් දොන් ක්වික්සෝට් චරිතය  අර්ථ නිරූපණය කිරීමට ප්‍රකට වෛද්‍යවරු ඉදිරිපත් වූහ. සර්වන්ටෙස් ගේ දොන්  ක්වික්සෝට්  චරිතය  දෘශ්‍ය හා ශ්‍රවණ මායාවන්, සංජානන දුර්වලතා සහ ඩිමෙන්ශියා තත්වයන් පෙන්වයි.  කීර්තිමත් මනෝ වෛද්‍යවරයෙකු වූ පිලිප් පිනෙල් (1745-1826) දොන්  ක්වික්සෝට් තුල ‘monomaniac’. තත්වයක් ඇති බවට අදහසක් පළ කලේය.   භින්නෝන්මාදය පිලිබඳව අධ්‍යනය කල වෛද්‍ය එමිල් ක්‍රෙපෙලින් දොන් ක්වික්සෝට්  ‘ව්‍යාකූල’  චරිතයක් ලෙස සැලකීය. සර්වන්ටෙස් නවකතාවේ ආහාර හා නින්දේ රටාවන් පිළිබඳ තොරතුරු සපයන බැවින්, සමහර කතුවරුන් උපකල්පනය කර ඇත්තේ දොන් ක්වික්සෝට්ගේ රෝගය සම්පූර්ණයෙන්ම නින්ද නොලැබීම හා මන්දපෝෂණයෙන් ඇති වූවක් බවයි. 

1604 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ඔහුගේ විශිෂ්ටතම කෘතිය වන ඩොන් ක්වික්සෝට්ගේ සාර්ථකත්වය නොතකා, මිගෙල් ඩි සර්වන්ටෙස් වසර 12 කට පසු දරිද්‍රතාවයෙන් මිය ගියේය.  සර්වන්ටෙස් සහ කොලොම්බස් එකිනෙකාට සමාන ය, ඔවුන්ගේ සොයාගැනීම්වල වැදගත්කම පැහැදිලිව නොදැන දෙදෙනාම මිය ගියහ. 

ගුස්ටාව් ෆ්ලෝබර්ට්, හෙන්රි ෆීල්ඩින් සහ ෆියෝඩර් දොස්තයෙව්ස්කි   දොන් ක්වික්සෝට්  නවකතාව අගය කලේය. ඩොස්ටොයෙව්ස්කි සර්වන්ටෙස්ගේ නවකතාව හැඳින්වූයේ  “ඔවුන් සියල්ලන්ගේම කනගාටුදායක පොත” ලෙසිනි. තවද දොස්තයෙව්ස්කි තම "ඉඩියට්" නවකතාව සඳහා පදනම ලබා ගත්තේ සර්වන්ටෙස්ගේ දොන් ක්වික්සෝට් අනුසාරයෙනි.  මිගෙල් ඩි සර්වන්ටෙස්ගේ කෘති සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් ආශාවෙන් කියවීය. සර්වන්ටෙස්ගේ මුල් පිටපතෙහි අමරණීය ඩොන් ක්වික්සෝට් කියවීමට ඇති ආශාව නිසා මා කැස්ටිලියානු භාෂාව ඉගෙන ගැනීමට යොමු වූයෙමි කියා සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් ලිවීය. ෆ්‍රාන්ස් කෆ්කා තම "සැන්චෝ පන්සා පිළිබඳ සත්‍යය " කෙටිකතාව ලියන්නේ දොන් ක්වික්සෝට්ගේ සේවකයා වන සැන්චෝ පන්සාගේ චරිතය ආශ්‍රයෙනි. ශ්‍රීමත් වෝල්ටර් ස්කොට්, චාල්ස් ඩිකන්ස්, බෙනිටෝ පෙරෙස් ගැල්ඩෝස් වැනි ලේඛකයින් සහ විලියම් හොගාර්ත් සහ පැබ්ලෝ පිකාසෝ , සැල්වදෝර් ඩාලි වැනි චිත්‍ර ශිල්පීන් හට දොන් ක්වික්සෝට් විශාල බලපෑමක් කලේය.

Works Cited  

Canavaggio, J (1990). Cervantes. New York: W. W. Norton.  
Hart, Thomas R. (1994). Cervantes’ Exemplary Fictions: A Study of the “Novelas ejemplares.” Lexington: University Press of Kentucky.
McCrory, DP (2002) No Ordinary Man: The Life and Times of Miguel de Cervantes. Dover Publications. 
Pérez-Álvarez, M. (2006). The psychology of Don Quixote. Psychology in Spain, 10, 17–27.



Saturday, October 4, 2025

මිත්‍යාව ප්‍රවර්ධනය එදා සහ අද

 


1957 ලෝකයේ ප්‍රථම වතාවට චන්ද්‍රිකාවක් සෝවියට් දේශය අභ්‍යාවකාශයට යවනවා. ලෝකයේ දියුණු ජාතීන් අතර විද්‍යාව පිලිබඳ ප්‍රබෝධයක් ඇති වෙනවා. ඒත් ලංකාවේ මිත්‍යා මත ඔලුවේ තියාගෙන ඉන්න මිනිස්සු කතා කරන්නේ මේ  චන්ද්රිකාව නිසා ඇති විය හැකි ග්‍රහ  බලපෑම ; කේන්දර වලට සිදු වන අපුල. නිදහස් ලංකාවේ ප්‍රථම සෝවියට් තානාපති ව්ලැදිමීර් යාකොව්ලෙව් ලංකාවේ මිනිසුන් මේ විද්‍යාත්මක පුනරුදය දක්වන ප්‍රතිචාර නිරීක්‍ෂණය කරනවා. ඔහු පසු කාලයක ඒ පිලිබඳව ලියනවා. මේ ස්පුට්නික් චන්ද්‍රිකාව අභ්‍යාවකාශයට ගියාම අපේ ප්‍රධාන පුවත් පත් වල ගිය වාර්තා පිලිබද ඔහු පෙන්වා දීම.


Wednesday, October 1, 2025

කැප්ටන් රංජි සහ පාතාලේ කතා




1) 2007 වගේ කාලෙක මම පුත්තලම් දිස්ත්‍රික්කයේ මානසික සෞඛ්‍ය සම්බන්ධීකරණ වෛද්‍ය නිලධාරී (Medical Officer- Focal Point Mental Health). මේ කාලේ නිතරම මීගමුව හරහා මම අපේ කැබ් එකේ කොලඹ  සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයට යනවා මීටිං වලට. උදේ යන ගමන් කන්නේ මීගමුවේ තියන හෝටලයකින්. මාත් එක්ක අපේ කැබ් එක එලවන ලියනගේත් යනවා. එක සැරයක් ලියනගේ මීගමුවේ කැප්ටන් හෝටලය ලඟ නැවැත්තුවා. අපි ඒකෙන් කාලා එන ගමන් මට මතක් උනා  මීගමුවේ  කැප්ටන් රංජි කියන පාතාලේ පොරව. මේ හෝටලේ කැප්ටන් රංජි ගේ. මම බිල ගෙවලා කැෂියර් කූඩුවේ හිටපු පොර ගෙන් නිකං ඇහුවා " කෝ මේ රංජි නැද්ද කියලා" කැෂියර් කූඩුවේ හිටපු පොර බයවෙලා " අනේ සර් මම දන්නේ නෑ අපි මේ කඩය බද්දට අරගෙන කරන්නේ කිව්වා.  මේ වෙන කොට රංජි මඩර් එකක් කරලා රටින් පැනලා හිටියේ. ( ඒක මම දැනගත්තේ පස්සේ) මම හිටියේ ඔෆිස් කිට් එක ගහලා අත් කොට ෂර්ට් එකයි ටයි එකයි දාලා. ඒ කාලේ මම බොඩි බිල්ඩිං කරනවා. බයිසෙප්ස් එක හොඳට පේනවා. කැෂියර් හිතන්න ඇති මම සී.අයි.ඩී ඔෆිසර් කෙනෙක් කියලා. මම බිල ගෙවලා කැබ් එකට නැග්ගා. අපේ ඩ්‍රයිවර් ලියනගේ බය වෙලා වගේ. " අම්මෝ සර් මම හිතුවේ අපිට පාතාලේ එකෙක් ඇවිල්ලා තියයි කියලා. සර් එක්ක ගමන් යනවා කියන්නේ මරුවා කරේ එල්ලගෙන යනවා වගේ කිව්වා. 


මම කෙලින්ම රංජිගෙ නම කියලා ඇහුවට ,මේ ඒරියා එකේ රංජිගෙ නම ඇහෙන්නවත් කියන්නේ නෑ. අපි ඕවා දන්නේ නෑනේ. දෙවියෝ අඩිය තියන්න බය තැන මෝඩයෝ පිලුම් ගහනවා කියන්නේ මේකට. 

2) මම මීගමුව රෝහලේ වැඩ කරපු කාලේ (1997-2000) විතර ටයිටස් කියලා අයියා කෙනෙක් ඉන්නවා කියලා අහලා තිබ්බා. ඒ නිසා අපි ජොලියට ටයිටස් ගේ නම කියලා කාර්පාක් කර ගන්නවා. ඒ කාලේ මීගමුව නගර සභා පුස්තකාලේ සික්කෝ වාහන ඇතුලට දාන්න දෙන්නේ නෑ. ඒ කාලේ මම නිතරම පොත් ගන්න පුස්තකාලයට යනවා. මේන් ගේට් එකේ සිකුරිටිට මේ අපි  ටයිටස් අයියගේ කට්ටිය කියලා කිව්වම සික්කා බයෙන් සහ රෙස්පෙක්ට් පිට ගේට් එක අරිනවා. ඒත් අපි මේ ටයිටස් කියන පොර කලුද සුදුද කියලවත් දන්නේ නෑ. එක දවසක් ටයිටස් ගේ නම කිව්වම සික්කා වාහනය දාන්න බෑ කියලා මාර ගෝසාව. ඒ නිසා පාරේ පාක් කරලා ලයිබ්‍රරියට ගියා. පස්සේ තමයි දන්නේ ටයිටස්ව මරලා කියලා. ටයිටස්ට වෙඩි තියලා තිබ්බේ අපි නිතරම යන බේක් හවුස් එකකට. ඒකේ වීදුරුවක් පැලිලා තිබුනා . බොහෝ කාලයක් යනකන් වීදුරුවට ප්ලාස්ටර් අලවලා තිබ්බේ. 







The Significance of Professor Gananatha Obeyesekere's Scholarly Contributions



Dr Ruwan M Jayatunge M.D. PhD 

Professor Gananatha Obeyesekere was a distinguished scholar from Sri Lanka, and his writings stand out for their originality and depth, offering profound scholarly insights. His influence extended far beyond the confines of the small island where he originated, allowing him to disseminate his knowledge on a global scale. Through his extensive body of work, which includes numerous books and research papers, he has become a pivotal figure in academia. Institutions of higher learning across various continents frequently reference his contributions, integrating his insights into their curricula and research initiatives.

I had the distinct honor of participating in an intellectual dialogue with Professor Obeyesekere via email, which provided me with valuable insights into his scholarly contributions. In 2017, I further explored his work during an extensive conversation with Dr. Eric Smadja, a psychiatrist and psychoanalyst who is also one of Professor Obeyesekere's academic associates, while I was in Paris. Unfortunately, I did not have the opportunity to meet Professor Obeyesekere face-to-face, a regret that lingers in my mind as I consider the depth of knowledge and perspective he could have shared in person.

Professor Gananatha Obeyesekere has made a profound impact throughout his academic journey by consistently questioning and critiquing established anecdotal beliefs. His work often includes innovative interpretations that not only challenge conservative opinion but also ignite substantial intellectual debates within the scholarly community. By examining cultural narratives and their implications through a critical lens, he has positioned himself as a transformative thinker, reshaping the discourse surrounding the intersection of culture, religion, and science. His ability to provoke thought and inspire dialogue marks him as a revolutionary figure in contemporary thought, encouraging others to reconsider and reevaluate long-held assumptions.

In his seminal work, "The Work of Culture: Symbolic Transformation in Psychoanalysis and Anthropology," he provides an in-depth analysis of the Sinhabahu myth, drawing intriguing parallels between it and the Freudian Oedipus complex, while also exploring themes of patricide and incest within the narrative. Additionally, he elucidates how the lion emerged as a totemic figure and ultimately became a national symbol for Sri Lanka. 

In "Dutthagamani and the Buddhist Conscience," he delves into the complexities surrounding the historical figure of Dutthagamani (Dutugemunu), a king of ancient Sri Lanka, examining the moral and ethical challenges he faced. Furthermore, in "The Doomed King: A Requiem for Sri Vikrama Rajasinha," Obeyesekere critically assesses the life and legacy of Sri Vikrama Rajasinha, the last king of Sri Lanka, highlighting the myths that depict him as a tyrant and revealing how British colonial forces employed psychological tactics and propaganda to tarnish his reputation. The legacy of such psychological warfare continues to shape historical narratives and public opinion, illustrating the profound impact of colonial propaganda on the collective memory of a nation. As a result, the echoes of these tactics can still be felt today. 

In his insightful work, Medusa's Hair: An Essay on Personal Symbols and Religious Experience, Gananath Obeyesekere discusses significant anthropological and psychological themes. He intricately examines the connection between religious symbolism and the diverse psychopathologies that influence individual behaviour and societal interactions. He discusses the interplay between traumatic experiences within Sri Lankan society and the emergence of dissociative disorders. The book explores how these mental health issues are often interpreted through a spiritual lens, with cultural factors framing them as manifestations of divine blessings. Obeysekare's analysis stands out in the field, as no other psychiatrist or psychologist in Sri Lanka has examined the psychological, anthropological, sociological, and cultural dimensions of this phenomenon with such depth and rigour. His insights shed light on the intricate ways in which societal trauma is processed and understood, revealing the profound impact of cultural narratives on individual psychological experiences.

In his notable publication, Karma and Rebirth: A Cross-Cultural Study, Obeyesekere presents a comprehensive sociological and anthropological examination of the concept of rebirth as it is expressed in diverse cultural contexts. His investigation into reincarnation is particularly noteworthy, as he approaches the subject from a neutral standpoint, avoiding the biases of specific religious frameworks. This impartial analysis reveals that numerous human societies share fundamental beliefs regarding the cycle of rebirth. Obeyesekere challenges the notion that rebirth is a singularly Indian idea, suggesting instead that similar beliefs in cycles of life, death, and renewal have emerged in diverse contexts. By examining how different civilizations interpret the notion of rebirth, Obeyesekere highlights the universality of this theme, indicating that it resonates with fundamental human experiences and existential questions.

In his 2005 book, Cannibal Talk: The Man-Eating Myth and Human Sacrifice in the South Seas, Obeyesekere critically addresses the Western European narrative surrounding cannibalism. He challenges the prevailing depiction of the white man as a civilizing force, emphasizing that his critique is not rooted in anti-Western sentiment. Instead, Obeyesekere's work reflects a sophisticated understanding of cultural dynamics, engaging thoughtfully with Western narratives to explore the complexities of cultural identity and colonial history. His analysis scrutinizes the racial hierarchies, pseudo-scientific ideologies, cultural assimilation, and the degradation of indigenous knowledge that characterized the colonial era, alongside the legal and economic exploitation that accompanied it.

In his influential work, The Cult of the Goddess Pattini (1984), Gananath Obeyesekere explores multifaceted dimensions of the Pattini cult in Sri Lanka, offering a comprehensive analysis that encompasses historical, sociological, and psychological perspectives. He scrutinizes the syncretic characteristics of the goddess, challenging traditional interpretations of South Asian religious practices. Obeyesekere's exploration extends to the psychological underpinnings of the myths surrounding Pattini, as well as the rituals associated with her worship. He emphasizes the interplay between psychological factors and the cult's syncretic nature, examining how these elements relate to broader sociocultural transformations and the process of Sanskritization. Furthermore, he addresses the intricate gender dynamics embedded within the Pattini myth, revealing how these aspects contribute to the cult's significance in contemporary society. 

Professor Ganatha Obeyesekere stands as a distinguished figure in the field of anthropology, celebrated not only in Sri Lanka but also on the global stage. His contributions to the discipline have established him as the foremost anthropologist that Sri Lanka has ever produced, a fact that is widely acknowledged and accepted without contention.  He is one of the foremost scholars of his era, possessing an extensive breadth of knowledge that spans sociology, anthropology, psychology, history, and various other disciplines. His unique ability to integrate diverse fields of study allows him to distill complex ideas into their essence, making his contributions invaluable to the academic community.